Võ thuật – Wikipedia tiếng Việt

Võ thuật là hệ thống được mã hóa và truyền thống chiến đấu được thực hành vì một số lý do như tự vệ; ứng dụng quân sự và thực thi pháp luật; cạnh tranh; phát triển thể chất, tinh thần; giải trí; và bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể của một quốc gia. Với tư cách là một nghệ thuật vận động sản sinh ra trong đấu tranh giữa con người với thiên nhiên (các loài thú dữ), con người với kẻ thù bên ngoài (địch thủ), và con người với kẻ thù bên trong chính bản thân anh ta (bệnh tật), võ thuật hướng đến mục tiêu đem lại cho con người sự chiến thắng trong các cuộc chiến, rèn luyện sức khỏe, và phục vụ một số nhu cầu cần thiết tuỳ thuộc vào từng bộ môn. Trải theo thời gian, võ thuật hiện đại không còn nhấn mạnh vai trò chiến đấu và chiến thắng bằng mọi giá như trước, mà đã chú trọng hơn nhiều đến các mục tiêu khác như để rèn luyện sức khỏe, thực thi quyền tự vệ chính đáng khi hữu dụng. Một số môn phái được đưa ra thi đấu như những môn thể thao biểu diễn hoặc đối kháng với những điều luật khắt khe nghiêm cấm sử dụng các đòn đánh hiểm, độc.

Võ thuật nguyên gốc là vũ thuật, là âm Việt của chữ Hán 武 術. Võ là cách đọc trại đi của vũ để tránh húy thụy hiệu của chúa Nguyễn Phúc Khoát (hiệu Vũ Vương) ở Đàng Trong.[1]

Mặc dù thuật ngữ võ thuật trong tiếng Anh đã trở nên gắn liền với nghệ thuật chiến đấu của Đông Á, ban đầu nó được gọi là hệ thống chiến đấu của châu Âu (Hema) ngay từ những năm 1550. Thuật ngữ này có nguồn gốc từ tiếng Latin – Martial Arts và có nghĩa là “nghệ thuật của Thần Mars”, vị thần chiến tranh của La Mã.

Tuy hoàn toàn có thể như nhau ” Võ ” và ” Võ thuật “, nhưng thực ra hai khái niệm không ít vẫn có ranh giới. ” Võ “, nói chung, chỉ lối đánh nhau bằng tay không hay binh khí, và đôi lúc, nhằm mục đích chỉ một bộ môn trái chiều với ” văn ” ; còn ” võ thuật ” lại thiên về thẩm mỹ và nghệ thuật hoạt động hơn. Theo đó võ thuật tôn vinh giải pháp, phương pháp, sự khôn khéo, kĩ thuật, nghĩa là sự phát huy tổng lực sức mạnh của con người để thắng lợi mọi kẻ địch mà không chỉ là những đối thủ cạnh tranh trực diện trên sàn đấu. Bên cạnh những thuật ngữ trên còn có thuật ngữ ” Võ nghệ “, vừa có nội hàm rất gần với thuật ngữ võ thuật, vừa mang ý nghĩa nghề nghiệp, chứng minh và khẳng định võ cũng là một nghề trong xã hội, nghề võ. Cũng không hề không nhắc đến một khái niệm thường được những võ đường và những võ sư tôn vinh là thuật ngữ ” Võ đạo ” nhằm mục đích nhấn mạnh vấn đề tính nhân văn, văn hóa truyền thống, ý thức hùng vĩ trong võ thuật. Khái niệm này khẳng định chắc chắn tột đỉnh của võ là lĩnh hội triết lý của võ học. Võ thuật được coi là con đường để tu dưỡng nhân cách, nâng cao niềm tin, lĩnh hội cội nguồn triết học của môn võ. Võ đạo hàm chứa hạt nhân đạo đức và chiều sâu triết học, đồng thời đưa tiềm năng sát thương của võ thuật xuống hàng thứ yếu .Trong đời sống xã hội còn sống sót khái niệm võ học, trái chiều với khái niệm võ biền. Võ học là khái niệm được dùng rất hạn chế trong đời sống võ thuật tại Nước Ta lúc bấy giờ. Võ học chưa được xem là một ngành học chính thống trong ngành giáo dục và huấn luyện và đào tạo. Võ học là sự điều tra và nghiên cứu, nghiên cứu và phân tích, hệ thống hóa … toàn bộ mọi mặt của đời sống võ thuật dưới ánh sáng của những chuyên ngành khoa học ( tự nhiên và xã hội ) khác như vật lý học, giải phẫu học, sinh lý, sinh hóa, sinh cơ, tâm lý học, y học …. Hầu hết những bài viết hoặc sách, báo về võ thuật lúc bấy giờ tại Nước Ta của những võ sư khét tiếng đều ít khi đề cập đến thành tựu điều tra và nghiên cứu của nghành nghề dịch vụ này. Do đó, đời sống võ thuật Nước Ta còn khá lạ lẫm với những thuật ngữ, khái niệm hoặc khu công trình điều tra và nghiên cứu của những nhà khoa học về võ thuật .

Các môn công phu[sửa|sửa mã nguồn]

Hệ thống công phu võ thuật hợp thành ” tứ đại công phu “, gồm Nội công, Ngoại công, Nhuyễn công và Ngạnh công, trong đó Nhuyễn Ngạnh công phu tuy có khi được xếp vào mạng lưới hệ thống Ngoại công, nhưng vẫn thường thấy sự khu biệt của nó do những điểm đặc trưng :
Là những phương pháp rèn luyện bằng cách sự tập trung chuyên sâu tối đa tâm ý khí lực theo những phương pháp đặc biệt quan trọng nhằm mục đích phát huy những năng lượng huyền bí của con người, khi luyện thành thì hoàn toàn có thể dùng tĩnh chế động. Nội công gồm có những phương pháp rèn luyện :

• Luyện tập tĩnh: Là phương pháp luyện tập bằng cách các hành giả ngồi yên lặng trong không khí tĩnh mịch và thả lỏng thể xác cũng như tâm hồn để luyện tập, như Nội công thiếu lâm tự
• Luyện tập động: Là phương pháp các hành giả chuyển động theo các bài tập nhằm tập trung tinh thần để luyện ý, như Bát đoạn cẩm, Dịch Cân Kinh Thiếu Lâm.

Là những công phu luyện ngoại lực, hoàn toàn có thể gồm có trong nó cả Nhuyễn công và Ngạnh công, với những phương pháp rèn luyện những chiêu thức tiến công linh động, can đảm và mạnh mẽ và từng phần khung hình để phòng thủ hữu hiệu. Khi luyện đại thành thì công sức của con người di hành khắp chân thân không bị ngăn trở, do đó muốn vận dụng đến sức thì sức có ngay, thân thể cương cường, da thịt gân xương đều cứng chắc, đến đao kiếm cũng khó bề gây thương tích. Ngoại công gồm có những phương pháp tu luyện :

• Luyện tập hình: Là luyện tập các kỹ năng có hình dáng cụ thể, như Bát quái Quyền.
• Luyện tập ý: Là luyện sao cho đúng ý của các bài luyện, ví dụ như Triệt quyền đạo, Thái cực Quyền.
• Luyện tập pháp thể: Là luyện thể lực và thể hình, như Đấu vật, Su mô.

Là những công phu chuyên luyện lực âm, nhu lực, âm công, khi luyện đại thành thì vẻ bên ngoài khung hình không có bộc lộ gì của người biết võ ( như tay chân không sần sùi, khung hình không cường tráng ), nhưng lực đánh ra rất nguy khốn ( nên nhiều khi được gọi là độc thủ ). Tương truyền, một số ít công phu như Nhất chỉ thiền công ( luyện phóng một ngón tay ), Quan âm chưởng ( luyện cạnh tay ), Tỉnh quyền công ( luyện quyền bằng cách đấm tay xuống giếng ) hoàn toàn có thể đả thương người từ xa, Nhu cốt công luyện khớp xương toàn thân mềm dẻo v .. v .. v

Tương truyền ở Nhật Bản từ xa xưa lưu truyền một môn võ thuật có tên là Bí thuật Nhu công. Người luyện tập nhìn bề ngoài có vẻ rất yếu đuối nhưng khi ra tay thì vô cùng tàn độc, nhất là những đòn đánh Cầm nã thủ lấy mạng người dễ dàng vô cùng. Các chiêu thức tung ra gần như chỉ để có một mục đích là lấy mạng đối phương mà thôi.

Vào đệ nhị thế chiến, môn võ thuật này nghe nói được phổ cập cho những chiến sỹ trong những lực lượng cảm tử và trinh sát, nhưng sau này bị cấm và mất đi tông tích chính bới quá gian ác mà cho tới nay chưa ai rõ nguyên do thất truyền, chỉ biết rằng một kẻ rèn luyện môn võ này dù có thân thể bệnh hoạn yếu ớt, một khi đã dốc lòng rèn luyện đều hoàn toàn có thể trở thành cỗ máy giết người .
Là những công phu chuyên luyện sức mạnh dương cương, dương lực, dương công, như Thiết sa chưởng ( chưởng tay sắt ), Thiết tảo trửu ( chân quét ), Thiết tất cái ( đầu gối ). Trong đó phải kể tới những môn công phu của Thiếu Lâm rất rực rỡ như : Thập tam thái bảo ( thân thể cứng ), Thiết bố sam ( thân cứng như sắt ), Đồng tử công ( cũng luyện thân thể ) … Khi luyện đại thành thì tay chân người tập chai sần, cứng như sắt, khung hình tráng kiện, cơ bắp cuồn cuộn. Sức mạnh đòn đánh có được khi đòn tiếp xúc với khung hình đối phương với uy lực kinh khủng .
Suy cho cùng, cách chia những môn công phu của Võ thuật ra làm nhiều dạng ( nội công và ngoại công ), với nhiều môn ( long, báo, xà, hạc, hổ, hầu, quy, ưng, … ), hoặc phân loại ra những phe phái ( Thiếu lâm, Võ đang, Côn Luân, … ) cũng chỉ là đứng trên cái nhìn khác nhau. Có người chia võ thuật ra làm Võ lâm chánh tông, và Bàng môn tà đạo. Sự khác nhau, âu cũng chỉ là ở hành vi của người dụng võ. Vì mục tiêu cao quý, võ thuật được sử dụng thì đó là võ thuật chánh tông. trái lại, vì mục tiêu cá thể, tư lợi, hành vi bỉ ôi, mà võ thuật được sử dụng thì đó là bàng môn tà đạo. Ranh giới thật là mong manh. Nhiều người suốt đời điều tra và nghiên cứu võ thuật, những mong tìm được bí kíp võ thuật, những công phu đã thất truyền ( kể cả những cách luyện kỳ lạ, dị thường ) để đạt đến cái gọi là đỉnh cao võ thuật. Vậy đỉnh điểm của võ thuật là ở đâu ? Bất kỳ một môn công phu võ học nào, miễn sao hoàn toàn có thể sử dụng để thắng lợi đối phương thì hoàn toàn có thể sử dụng. Nhưng đó chỉ là thắng lợi về mặt hình thức mà thôi. Chiến thắng thật sự sẽ nằm trên 2 phương diện : hình thức bên ngoài, và nhân tâm bên trong .

Môn tương hỗ[sửa|sửa mã nguồn]

Trong võ thuật, hô hấp được chia làm hai loại chính là Nội hô hấp và ngoại hô hấp .

Các phương pháp hô hấp này có trong võ thuật là do Bồ Đề Đạt Ma và các môn đồ Thiếu Lâm, các môn đồ các phái võ Trung Hoa hấp thu từ các phương pháp luyện thở của Yoga và Phép đạo dẫn (luyện thở, luyện hô hấp) của các trường phái Đạo gia để vận dụng chúng huy động nguồn sức mạnh của thân xác và tâm trí đạt hiệu quả cao khi luyện võ công.

Nội hô hấp

Đây là hoạt động giải trí của chân khí, là sự tiếp thu dưỡng khí, những chất bổ đưa đến từng tế bào và biến chuyển những dạng nguồn năng lượng. Hoạt động này mở màn từ lúc khung hình con người chỉ là thai nhi. Nội hô hấp theo thời hạn sẽ dần thoái hóa nhường chỗ cho ngoại hô hấp tiến triển .

Ngoại hô hấp

Thể hiện cho hoạt động giải trí hô hấp bằng mũi, mở màn Open khi tất cả chúng ta ra khỏi bụng mẹ. Ngoại hô hấp từ từ tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ để nuôi dưỡng và cung ứng dưỡng khí cho khung hình .

Khí động học

• Dựa trên các quy luật tự nhiên để chuyển động, nguyên tắc chủ yếu là thuận theo quy luật tự nhiên, mọi thứ đều khép kín tuần hoàn lưu chuyển như dòng nước.
• Sử dụng và thể hiện nỗ lực lưu thông khí của cơ thể (như những tiếng hét) để tạo sức mạnh nén khí và giải tỏa khí.

Khí vũ trụ

Con người sống trong ngoài hành tinh hoạt động và sinh hoạt và hoạt động đều có đối sánh tương quan đến ngoài hành tinh, nếu thuận theo ngoài hành tinh và khí từ ngoài hành tinh thì sẽ vững mạnh, còn ngược lại sẽ bị hủy hoại. Võ thuật tận dụng đặc tính này để tạo ra những hình thức rèn luyện nhằm mục đích nâng cao thể trạng như nội công, khí công, hấp pháp v.v.
Võ thuật là một bộ môn văn hóa truyền thống đặc trưng gắn liền với triết học. Các võ sư đã đúc rút bằng câu nói nổi tiếng : ” đằng sau võ học là triết học “. Các bộ môn võ học phương Đông đều dựa trên nền tảng những nguyên tắc triết học :

Âm dương

Âm dương là hai mặt quan hệ trái chiều nhưng tương hỗ nhau, võ thuật lấy bản thân người tiến công và người phòng thủ làm hai mặt này. Để đạt đến mục tiêu công phá cao nhất thì phải đẩy một mặt đặc tính lên cao nhằm mục đích ép chế mặt còn lại .

Ngũ hành

Ngũ hành là quy luật hậu thiên tương ứng với thực chất con người, để nâng cao hiệu suất cao phải biết nâng cao mặt yếu và trấn áp sự thái quá. Dựa trên ngũ hành những quy luật võ thuật tạo ra sự bổ khuyết cho nhau cũng như sự quấy rối thực chất nhau .

Bát quái

Bát quái như một sự tăng trưởng cao hơn của âm khí và dương khí, nó bộc lộ chu kỳ luân hồi hoàn hảo xoay vần của tạo hóa. Tuân theo bát quái để hoạt động cũng là tạo ra một quy trình sinh hóa của tự nhiên, lúc đó mọi yếu tố còn lại sẽ phụ thuộc vào vào kẻ điều khiển và tinh chỉnh chứ không bị ảnh hưởng tác động nhiều bởi xung quanh .

Cửu cung

Là một biến thiên của bát quái khi thêm trung cung, tạo ra chỉnh thể tương ứng với quy luật quản lý và vận hành của con người. Đây là một xây đắp nhằm mục đích phân phối cho nhu yếu hoạt động của một số lượng người nhiều, phần đông thời nay không còn được ứng dụng mấy ( ví dụ như biểu diễn tập thể hàng ngàn người )
Luyện tập sơ khai võ thuật thì không cần chú trọng đến thực chất, những giải pháp chữa trị khi biến chứng xảy ra hoặc phản ứng của khung hình với quy trình rèn luyện. Khi rèn luyện những thứ dễ bị xô lệch hay khó thì những chiêu thức thăm dò, theo dõi biến chuyển là một trong những trọng tâm của quy trình rèn luyện .
Một số huyệt đạo chính

Kinh, mạch, lạc

• Kinh là 12 đường trực hành liên hệ trực tiếp đến tạng phủ. Sự vận hành khí của võ thuật tuân thủ chặt chẽ theo sự chuyển động của các đường kinh.
• Mạch là 8 đường hay còn gọi là bát mạch như tám đại dương để khí từ các kinh đổ vào. Đây là những nơi được chú ý đến nhiều nhất trong võ thuật, hầu hết các hành giả luyện tập đều cố khai thông chúng.
• Lạc gồm 15 đường chạy lẫn trong các kinh âm và dương nối các đường kinh với nhau. Những lạc nhỏ là tôn lạc, phù lạc chạy khắp thân thể. Là phần phải thông qua để đạt đến vòng Đại Chu Thiên hoàn chỉnh.

Huyệt đạo

Huyệt đạo là những điểm có khí tụ lại lớn, thường là những điểm giao nhau của nhiều đường kinh mạch .

• Dựa trên các khái niệm khí huyết lưu chuyển trên võ thuật cho ra đời hai vòng lớn là Tiểu chu thiên và Đại chu thiên.

Huyệt đạo là những điểm nhạy cảm trên thân thể, theo đó người dụng võ hoàn toàn có thể tiến công vào những huyệt đạo để ngày càng tăng tính sát thương của đòn thế. Khi bị tiến công vào huyệt đạo, người chịu đòn hoàn toàn có thể có những phản ứng rất đặc biệt quan trọng : đau đớn kinh hoàng, chấn thương nặng, ngất xỉu, chết. Huyệt đạo trong võ thuật cũng gắn trực tiếp với những giải pháp cứu chữa người bị chấn thương, bệnh tật. Theo những võ sư, khung hình có 108 huyệt đánh và 108 huyệt chữa trị, lại có 12 huyệt hoàn toàn có thể đánh hẹn giờ chết. Các võ sư thường truyền dạy không chỉ phương pháp tiến công huyệt đạo mà cả những giải pháp chữa trị bằng huyệt đạo như bấm huyệt, xoa bóp, châm cứu. Tuy nhiên, biết được vị trí huyệt đạo đã khó, biết được cần ảnh hưởng tác động bằng phương pháp nào và độ sâu của đòn đánh đến đâu để đạt được hiệu suất cao tính cao nhất còn khó hơn. Bởi vậy, điểm huyệt và giải huyệt chưa khi nào được truyền dạy một cách đại trà phổ thông, tiếp thị cho tổng thể những môn đồ của võ phái, do đó theo thời hạn những tinh hoa này không tránh khỏi mai một và thất truyền .

Võ thuật và các bộ môn nghệ thuật sân khấu, điện ảnh gắn bó với nhau từ rất lâu, nhưng hầu như chỉ bắt đầu phát triển mạnh mẽ với sự xuất hiện của Lý Tiểu Long trong loạt phim quyền cước do anh thủ vai diễn viên chính như Thanh Phong Hiệp, Đường Sơn Đại Huynh, Tinh Võ Môn, Long Tranh Hổ Đấu, Mãnh Long Quá Giang, Tử Vong Du Hí. Sau anh, rất nhiều diễn viên, võ sĩ đã tham gia diễn xuất như Khương Đại Vệ, Địch Long, La Liệt, Vương Vũ, Trần Tinh, Trần Quang Thái, Phó Thanh,… là những diễn viên nổi tiếng của Hồng Kông vào những năm đầu thập kỷ 1970, sau này còn có thêm Thành Long (Jackie Chan), Hồng Kim Bảo, Quan Chi Lâm, Hà Gia Kính, Lý Liên Kiệt (Jet Li), Triệu Văn Trác, Chân Tử Đan (còn gọi là Chung Tử Đơn), Phàn Thiếu Hoàng, Ngô Kinh, Chu Nhuận Phát, với loạt phim về Hồng Hi Quan và Phương Thế Ngọc, Nam Thiếu Lâm, Hoàng Phi Hồng, Hoắc Nguyên Giáp, Nghiêm Vịnh Xuân và Vịnh Xuân Quyền, Hồng Gia Quyền, v.v.

Dòng ” phim chưởng ” nhiều tập một thời tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ từ những năm cuối của thập kỷ 1960 ở Hồng Kông và những nước trong khu vực Khu vực Đông Nam Á hiện đã dần nhường chỗ cho sự Open của những phim một tập được phương Tây nhìn nhận cao như phim Anh hùng, Ngọa Hổ Tàng Long, Thập diện mai phục, Kungfu, v.v. Và gần đây nhất là Tony Jaa, một chiến binh Muay Thái xuất sắc, anh đã cho ra series phim OngBak ( Truy tìm tượng Phật ) và Tom Yung Goong ( The Protector ), những pha hành vi của anh làm bao nhiêu người phải thán phục, nhào lộn và trình diễn võ thuật. Có thể nói anh là lớp trẻ sau này tiếp nối đuôi nhau Lý Tiểu Long, Thành Long và Lý Liên Kiệt .
Vũ đạo là một mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật múa truyền thống của Nước Trung Hoa, mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ này phổ cập mạnh từ những bộ tộc người Hán ở phương bắc Trung Quốc từ khu vực nội Mông cho đến những vùng Hoa Bắc, Sơn Đông và Hà Bắc ( Trung Quốc ) .Vũ đạo có một vai trò ảnh hưởng tác động nhất định đến những bộ môn võ thuật thuộc miền Bắc Trung Quốc làm cho văn hóa truyền thống nghệ thuật và thẩm mỹ của quốc gia này trở nên đa sắc thái và giàu tính nhân văn .
Kinh kịch là một mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật màn biểu diễn sân khấu truyền thống của Trung Hoa thường có những màn trình diễn võ thuật truyền thống Nước Trung Hoa .

Các thể loại phim quyền cước còn được gọi là phim Kungfu của Trung Quốc và Đài Loan không phải là loại phim hành động của Mỹ mà thật ra có nguồn gốc từ Kinh kịch do các diễn viên và đạo diễn sân khấu chuyển sang.

Các nền võ học[sửa|sửa mã nguồn]

Mỗi một dân tộc bản địa trên quốc tế đều gắn liền quy trình sống sót, tăng trưởng của mình với những truyền thống lịch sử quý báu, trong đó có niềm tin thượng võ và những kỹ thuật phòng vệ. Đó là bản lề cho sự tăng trưởng của những nền võ học trên quốc tế .
Trong khi những võ phái tại những nước châu Á khác ( Nhật Bản, Nước Ta v.v. ) thường thừa nhận ảnh hưởng tác động từ võ thuật Nước Trung Hoa, thì giới võ lâm Nước Trung Hoa lại thừa nhận môn võ thuật của mình nguyên khởi từ Ấn Độ .

• Kampfringen hay Ringen là thuật ngữ tiếng Đức để chỉ môn vật. Trong bối cảnh trường phái võ thuật châu Âu lịch sử nguồn của Đức trong thời Trung cổ và Phục hưng Đức, ringen ám chỉ chiến đấu không vũ trang nói chung, bao gồm các kỹ thuật vật.

• Krav Maga (קרב מגע) là một môn võ Do Thái – Israel. Nó được phát triển bởi võ sĩ Hungary-Israel Imi Lichtenfeld ở Slovakia. Ngày nay nó được sử dụng bởi các Lực lượng Quốc phòng Israel.

• Võ thuật Ailen bao gồm:
  • Quyền thuật Ailen tay trần hay Dornálaíocht (từ dorn là để chỉ nắm đấm) có thế tấn khác với boxing hiện đại, các võ sĩ tay trần thường hơi ngả người về sau và dùng tay trước như một vũ khí vừa giữ khoảng cách an toàn, vừa có thể dễ dàng túm gáy đối phương để sử dụng kĩ thuật boxing bẩn (dirty boxing). Để tránh các vết cắt từ gò má trở lên, các võ sĩ cũng thường ngửa đầu lên để tạo thêm khoảng cách an toàn.
  • Coraíocht tiếng Ailen là để chỉ đấu vật.
  • Speachóireacht là thuật ngữ dùng để chỉ các kỹ thuật đá, được thực hành trong các môn thể thao như bóng đá Gaelic và khiêu vũ Ailen, nhưng đặc biệt cho võ tổng hợp.
  • Bataireacht: võ gậy Ailen..

• Khridoli(tiếng Gruzia: ხრიდოლი) là một môn võ thuật đến từ Georgia bao gồm năm lối đánh, đó là khardiorda (đấu vật), krivi (quyền), p’arikaoba (đấu kiếm), rkena (ném và chộp giống như Sambo và Judo), và bắn cung.

• Close Quarters Combat
• Defendu
• Kapu Kuialua: Kapu Kuialua là một môn võ cổ ở Hawaii bị cấm đối với người dân thường trong một khoảng thời gian. Nó quay trở lại vào năm 1920 và bắt đầu được dạy một cách chính thức vào năm 1963. Những quy tắc cơ bản của Kapu Kuialua là bẻ gãy xương và làm ảnh hưởng tới bất kỳ khớp xương nào dễ bị tổn thương.
• Rough and tumble hay gouging là một hình thức chiến đấu ở các vùng nông thôn của Hoa Kỳ, chủ yếu vào thế kỷ 18-19 đặc biệt phổ biến ở các bang miền Nam vào cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ XIX. Kĩ thuật đặc trưng khoét mắt đối thủ nhưng cũng bao gồm các kỹ thuật làm biến dạng tàn nhẫn khác (bao gồm cả cắn) và thường diễn ra để giải quyết tranh chấp.
• Jailhouse Rock (52 Hands Block / JHR) là một tên gọi được sử dụng để mô tả một kiểu võ tập hợp các phong cách chiến đấu khác nhau đã được các tù nhân thực hành và phát triển trong các nhà tù Hoa Kỳ.
• Triệt Quyền Đạo

Hy Lạp

• Pankration là môn võ tổng hợp đầu tiên và lâu đời, kết hợp giữa Boxing và đấu vật của Hy Lạp. Pankration của người Hy Lạp cổ đại cho phép võ sĩ chiến đấu không theo bất kỳ quy tắc nào từ đá vào háng tới bẻ gãy ngón tay. Mục đích của các trò chơi tại Olympic thời cổ đại chính là giúp tất cả đàn ông trong thành phố của Hy Lạp luôn nêu cao tinh thần sẵn sàng phục vụ quân đội. Trong số đó môn võ Pankration đã nhanh chóng giúp cho đội quân trở nên hùng mạnh và tàn bạo. Ngày nay, người Hy Lạp vẫn luyện tập Pankration như một môn thể thao. Các kỹ thuật của nó đã được phát triển cách đây hàng ngàn năm vẫn được sử dụng trong các sự kiện đấu MMA – võ hỗn hợp (là tiền thân của võ tổng hợp hiện đại).
• Pali (vật Hy Lạp cổ đại).
• Pygmahia (boxing Hy Lạp cổ đại).

Võ của Myanma thường được gọi chung là Thaing ( gồm có cả võ tay không và binh khí ), cũng được gọi là Bando ( tuy nhiên Bando lại còn có tên là một bộ môn riêng trong nền võ Myanma : môn nhu quyền ), cho nên vì thế Thaing là tên gọi võ thuật bao quát và chuẩn xác nhất so với quốc gia này .

• Bando (nhu quyền): Là trường phái gắn chặt với các đặc điểm tấn pháp, thân pháp, kỹ thuật phòng thủ và tránh né, các thế tấn công thường tượng hình theo các loài thú: trư công (lợn), ngưu công (trâu), độc xà công (rắn độc), lục xà công (rắn lục), lộc công (hươu), hầu công (khỉ), ưng công (chim ưng), báo công (báo), hổ công (hổ), mãng xà công (rắn).
• Leithwei (cương quyền), còn gọi là Miến quyền (Burmese Boxing)
• Naban (võ vật), chỉ xuất hiện trong các bộ tộc người Chin và Kachin thuộc vùng Himalaya.
• Banshay (binh khí), ba loại cơ bản là côn, thương và kiếm.

• Glima là một dạng võ vật dân gian Bắc Âu được thực hành như một môn thể thao và chiến đấu. Theo những tài liệu lịch sử, môn võ này được sử dụng bởi các người Vikings.

• Dambe là môn võ boxing tàn bạo của người Châu Phi, được chính những người đồ tể Tây Phi sáng tạo nhằm phục vụ giải trí cho cộng đồng nông nghiệp sau mỗi mùa thu hoạch.

Một đòn đánh trong môn Aikido của Nhật Bản .Nhật Bản có truyền thống cuội nguồn thượng võ truyền kiếp do những cuộc nội chiến liên miên, mặc dầu vương quốc này trong suốt trường kỳ lịch sử vẻ vang chưa hề bị xâm lược và đô hộ bởi ngoại bang ngoại trừ tiến trình ngắn ngủi những samurai phải đương đầu với đội thủy binh hùng mạnh của Mông Cổ ( Nhà Nguyên ) và bị Mỹ vượt mặt 1945. Nhiều hệ phái võ thuật Nhật Bản đã khét tiếng quốc tế như :

• Systema hay Russian Martial Art là môn võ mà lính đặc nhiệm Nga thường sử dụng và sau này được huấn luyện rộng rãi trong Quần chúng, Quân đội và Cảnh sát. Systema được thành lập và truyền bá bởi Mikhail Ryabko (6-5-1961), nguyên là một Đại tá trong Quân Đội Nga và là Cố vấn đặc biệt của Bộ Trưởng Bộ Tư Pháp. Ông cũng là Huấn luyện trưởng Lực lượng đặc nhiệm, Chỉ huy đội giải cứu con tin, Đội chống khủng bố và Đội chống tội phạm vũ trang của Bộ Nội Vụ Liên Bang Nga. Systema chính là môn võ không đòi hỏi tính kỹ thuật cao hay phải học thuộc các đòn thế, phân thế chiến đấu như các môn võ khác, chính vì vậy mà người tập luyện môn võ này rất tự tin khi chiến đấu đối kháng. Điều cần thiết là người tập cần thư giãn, thả lỏng và lắng nghe sự chuyển động của chính cơ thể mình và đối phương như chính tên gọi của nó (Systema – thấu hiểu chính mình). Môn võ này có điểm đặc biệt là sự nghiên cứu nhiều về kỹ thuật điểm huyệt cùng với đó là sự chú trọng vào hơi thở như Thái Cực Quyền của Trung Quốc và Aikido của Nhật Bản. Vì vậy nó trở nên cực kỳ lợi hại khi tấn công và hiệu quả rõ nét khi điều dưỡng và tự vệ bằng các đòn tay. Mỗi võ sĩ sẽ có cách phản ứng khác nhau tùy với hoàn cảnh, đó là điểm khác biệt lớn của Systema với hầu như toàn bộ các môn võ công khác trên thế giới. Tuy nhiên cách ra đòn của Systema thực sự rất hiệu nghiệm và hiểm độc, nếu muốn võ sĩ xẽ kết liễu đối thủ chỉ với một pha ra đòn, nhanh, mạnh, gọn ghẽ, độc đáo, bất ngờ…, võ sĩ Systema cũng có thể sử dụng các dụng cụ lao động hàng ngày để tự vệ, chiến đấu, hạ gục đối phương với những đòn thế lắt léo, nhanh gọn và vô cùng hiểm hóc, như (dao, búa, cành cây, sẻng, chĩa, cuốc, thìa…) nhiều người đã thật sự hoảng hốt khi nhìn thấy môn võ này trong thực chiến. Do Systema rất hiệu nghiệm trong thực chiến, vì vậy, không chỉ riêng Lực lượng đặc nhiệm Nga sử dụng môn võ này, mà nó cũng đã được Lực lượng của nhiều nước khác trên thế giới tập luyện và sử dụng bởi sự hướng dẫn từ những võ sư người Nga, chẳng hạn như Mĩ, Anh, Canada, Pháp, Đức, Bỉ, Việt Nam…
• Sambo được phát triển dựa trên sự kết tinh và tập hợp nền tảng của các nghệ thuật vật truyền thống của các dân tộc thuộc Liên bang Xô Viết, là môn võ có sự kết hợp Đông-Tây gồm Boxing, Pankration, Ssireum, Catch Wrestling, Savate, Judo, Jujutsu, Greco roman Wrestling, Kurash, Bökh và Alysh. Sambo chia làm 2 phong cách gồm Sport Sambo (tập trung vào bắt vật) và Combat Sambo (đánh theo lối võ tổng hợp).

• Quyền Pháp (Savate): được phát triển ở Pháp trong suốt thế kỷ 19, Savate ban đầu do các võ sĩ đường phố thực hiện bằng việc đeo các đôi giày hạng nặng đá vào đầu nhau. Trong thực tế, Savate là tiếng lóng của từ “chiếc giày cũ”. Savate bắt đầu di chuyển từ đường phố vào trong các trường dạy đấm bốc. Và vẫn còn là một loại hình thi đấu không vũ trang phổ biến ở Pháp. Được biết đến với những cú đá tàn bạo vào đầu và mặt cho đến khi hạ gục đối thủ.
• La canne hay Canne de combat: võ gậy
• Lutta corsa
• Đấu kiếm Pháp

• Keysi Fighting Method hay Keysi sử dụng tư thế che chở hai cánh tay được gọi là The Pensador. Các đòn đánh được sử dụng trong khi ở vị trí The Pensador, từ cú đánh khuỷu tay đến cú đấm vào đầu, với mỗi đòn tấn công được thực hiện trong khi duy trì vị trí che chở của cánh tay phía trước đầu.

Muay Thai .Vương Quốc của nụ cười nằm trên bán đảo Đông Dương, chịu tác động ảnh hưởng của Phật giáo và nền văn hóa truyền thống Ấn Độ, phong kiến Trung quốc. Nền võ thuật nước này chịu tác động ảnh hưởng nhiều của võ thuật Trung Quốc và Ấn Độ, tuy nhiên khi người phương Tây đến đây, dấu ấn lớn nhất để lại là môn Muay Thái, nó hơi giống như Kick box của người phương tây nhưng lại có nét đánh tương thích của người phương đông. Hiểm với những đòn đánh cùi chỏ và đầu gối

Xem chi tiết Các Dòng Quyền Thuật Nam Bắc Trung Hoa tại Võ Thiếu Lâm

Trước kia trong đồng đạo võ lâm thường tôn vinh “bát đại môn phái” (Thiếu Lâm, Võ Đang, Nga Mi, Côn Luân, Không Động, Thanh Thành, Hoa Sơn, Toàn Chân) hoặc “thất đại môn phái” (Thiếu Lâm, Võ Đang, Nga Mi, Côn Luân, Không Động, Thanh Thành, Hoa Sơn) võ thuật Trung Hoa, trong đó Võ Thiếu Lâm được đề cao là ngôi sao Bắc đẩu. Gần đây nhất, trong cuốn Võ thuật thần kỳ của Trịnh Cần và Điền Vân Thanh, Trung Quốc, bản dịch được Nhà xuất bản Hà Nội, H. 1996 xuất bản, các tác giả khẳng định Trung Hoa bao gồm không dưới 500 võ phái khác nhau, trong đó nổi tiếng nhất là những phái chính:

…
…
…
… Tán thủ ( Shanshou ) môn võ theo lối văn minh duy nhất của Trung Quốc…Các bộ môn quyền thuật trên trong khoảng chừng 500 võ phái của khắp miền Nam Bắc Trung Quốc chính là xuất phát từ trong dân gian sau này được những môn đồ của Thiếu Lâm tích hợp vào mạng lưới hệ thống Thiếu Lâm Quyền và biến nó thành những hệ phái Bắc Thiếu Lâm và Nam Thiếu Lâm. Do vậy nói Bồ Đề Đạt Ma là sáng tổ ra võ Thiếu Lâm và võ thuật Trung Quốc như nhiều võ sư xác tín liệu có đúng chuẩn và công minh không trong khi võ Thiếu Lâm là một sự trộn lẫn và tích hợp giữa những bộ môn quyền thuật dân gian ở Nước Trung Hoa và Ấn Độ. Chùa Thiếu Lâm và võ Thiếu Lâm thật ra chỉ có công tích hợp và mạng lưới hệ thống lại bởi những môn đồ xuất sắc của Thiếu Lâm Tự .Các bộ môn quyền thuật của miền bắc Nước Trung Hoa như Hình Ý Quyền, Bát Cực Quyền, Thông Bối Quyền, Mê Tung Quyền, Phách Quải Quyền, … đều có một tên chung là Trường Quyền. Các bộ môn quyền thuật của Nam Thiếu Lâm như Ngũ Đại Danh Gia Quyền Thuật Nam Thiếu Lâm : Hồng gia ( Hung gar ), Lưu gia ( Liu Gar ), Lý Gia ( Li Gar ), Mạc Gia ( Mo Gar ) và Thái Gia ( Choy Gar ), Bạch Mi Quyền ( còn gọi là Thiếu Lâm Bạch Mi ), Thiếu Lâm Vịnh Xuân Quyền gọi tắt là Vịnh Xuân Quyền … được gọi toàn bộ bằng một tên chung là Nam Quyền .Do vậy cũng nên chú ý quan tâm rằng danh từ Trường Quyền không phải là một môn phái mà là khái niệm chỉ tổng thể những bộ môn quyền thuật miền bắc Nước Trung Hoa ( sau này gọi là Bắc Thiếu Lâm ), cũng như danh từ Nam Quyền không phải là một môn phái mà là khái niệm chỉ toàn bộ những bộ môn quyền thuật miền nam Trung Quốc ( là Nam Thiếu Lâm ) .

Sau này người Trung Hoa thường có câu Thiên Hạ Công Phu Xuất Thiếu Lâm (tất cả các phái võ và các bộ môn quyền thuật nam bắc Trung Hoa đều có nguồn gốc từ Thiếu Lâm).

Câu nói này chỉ đúng 50% và cũng cho thấy rằng võ Thiếu Lâm không phải là cái nôi nguồn gốc toàn bộ những phái võ khác mà phải nói ngược lại rằng nó ( võ Thiếu Lâm ) đã tích hợp những dòng võ khác và làm cho chính nó trở nên phong phú và đa dạng hơn và đa phong thái bộc lộ. Võ Thiếu Lâm và võ thuật Nước Trung Hoa nói chung là một khu công trình sáng tác của những thế hệ võ thuật ở Nước Trung Hoa, trong đó có những môn đồ của chùa Thiếu Lâm. Bằng không câu nói trên sẽ dẫn đến vô số điều ngộ nhận hơn nữa về sau. Trung Quốc là cái nôi võ thuật trên quốc tế và võ thuật tân tiến vẫn tăng trưởng ( Như Lý Tiểu Long với phái Tiệt quyền đạo ) .

Hai võ sĩ Taekwondo đang thi đấu.

• Taekwondo (Túc quyền đạo) môn phái đặc trưng với sự nhấn mạnh đòn chân.
• Hapkido (Kyuc-too-ki hay Hợp khí đạo) môn võ tổng hợp, khai thác những ưu điểm của Taekwondo, Karatedo, Kendo, Aikido, Boxing thành một dạng võ tự vệ.
• Tangsudo (Đường thủ đạo)
• Sirum một môn vật truyền thống

Một kỹ thuật đá trong môn võ Tân Khánh Bà Trà . Một đòn đánh trong môn Việt Võ Đạo .Bên cạnh những nét tương đương với nền võ thuật to lớn của Nước Trung Hoa do tác động ảnh hưởng từ giao lưu văn hóa truyền thống, những phái võ Nước Ta, hay còn được gọi với tên ” Võ thuật Cổ Truyền ” vẫn biểu lộ những đặc thù độc lạ rõ ràng với những nền võ học khác trên quốc tế nói chung và Nước Trung Hoa nói riêng : thứ nhất, sự Open của lời thiệu bằng thơ, phú ; thứ hai : bộ pháp quản lý và vận hành theo đồ hình bát quái ( lưỡng túc bát quái vi căn ), khi đứng thì vững như đá tảng, khi chuyển dời thì nhẹ nhàng linh động như lá bay ; thứ ba, bộ tay vận dụng theo ngũ hành pháp ( tuy nhiên thủ ngũ hành vi bản ) ; thứ tư, kỹ thuật đòn thế được tinh lọc, phân thế riêng tương thích với cách đánh của từng dạng đối tượng người tiêu dùng, địa hình, nhất là lối đánh cận chiến một người chống lại nhiều người ; thứ năm, tận dụng triệt để lối đánh ” cộng lực ” – dựa vào công sức của con người đối phương để triệt hạ đối phương. Danh sách chưa khá đầy đủ những phái võ Nước Ta ( ở trong và ở ngoài nước Nước Ta ) gồm có :

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://mix166.vn
Category: Thuật Ngữ