Quản lý, vận hành vệ tinh hiệu quả, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội | Khoa học | Vietnam+ (VietnamPlus)

Việt Nam đã nghiên cứu lĩnh vực khoa học và công nghệ vũ trụ từ những năm 1980 nhưng từ năm 2006, thực hiện Chiến lược nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vũ trụ đến 2020, các nghiên cứu làm chủ công nghệ vũ trụ, đặc biệt là công nghệ vệ tinh được phát triển mạnh.

Đến nay, Việt Nam đã sở hữu 6 vệ tinh, trong đó có 3 vệ tinh do Trung tâm Vũ trụ Việt Nam ( Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam ) sản xuất, quản trị và quản lý và vận hành .

Lợi ích trong phát triển kinh tế-xã hội

Sáu vệ tinh Việt Nam sở hữu trên quỹ đạo gồm 2 vệ tinh viễn thông, 1 vệ tinh lớp quan sát Trái Đất và 3 vệ tinh nghiên cứu là Vinasat-1 – vệ tinh viễn thông địa tĩnh đầu tiên của Việt Nam được phóng vào vũ trụ năm 2008; vệ tinh Vinasat-2 – vệ tinh viễn thông địa tĩnh phóng vào vũ trụ năm 2012; vệ tinh VNREDSat-1 – vệ tinh quan sát Trái Đất đầu tiên của Việt Nam được đưa lên vào quỹ đạo năm 2013.

Cũng năm 2013, vệ tinh PicoDragon (trọng lượng 1kg) là vệ tinh đầu tiên hoàn toàn do Việt Nam chế tạo được đưa lên quỹ đạo. Đến năm 2019, vệ tinh MicroDragon được đưa lên quỹ đạo nhằm phục vụ đào tạo về công nghệ vệ tinh cho các nghiên cứu viên Việt Nam tại Nhật Bản.

Mới đây nhất, vệ tinh NanoDragon được phóng lên quỹ đạo vào ngày 9/11, lưu lại bước tăng trưởng mới trong chinh phục ngoài hành tinh của những nhà khoa học Việt Nam .
Thực hiện ” Chiến lược nghiên cứu và điều tra và ứng dụng công nghệ tiên tiến ngoài hành tinh đến năm 2020, ” Phó giáo sư, tiến sỹ Doãn Minh Chung, Chủ nhiệm Chương trình khoa học và công nghệ tiên tiến cấp Quốc gia về công nghệ tiên tiến thiên hà quá trình năm nay – 2020, cho biết chương trình đã hoàn thành xong những tiềm năng, nội dung, mẫu sản phẩm được phê duyệt. Nhiều tác dụng lần tiên phong đạt được ở Việt Nam đã mở ra những triển vọng ứng dụng như : ” Nghiên cứu, phong cách thiết kế và sản xuất mẫu tên lửa nghiên cứu và điều tra ( sounding rocket ) đưa thiết bị khoa học để thử nghiệm thu thập dữ liệu khí quyển tầng cao ” do Học Viện Kỹ thuật Quân sự, Bộ Quốc phòng chủ trì .

Bên cạnh đó, chương trình đã thực hiện 17 mô hình ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, trong đó sử dụng vệ tinh của Việt Nam, giám sát và dự báo thiên tai; xây dựng 13 hệ thống WebGIS sử dụng trong quản lý và giám sát tài nguyên, môi trường, thiên tai, chất lượng nước, lớp phủ rừng, mức độ ô nhiễm không khí… trên cơ sở ứng dụng dữ liệu ảnh vệ tinh và công nghệ viễn thám.

Ngoài ra, chương trình đã triển khai xong những loại sản phẩm về công nghệ tiên tiến ngoài hành tinh như : tên lửa nghiên cứu và điều tra ; mạng lưới hệ thống anten bám kiểu Hexapod ; Phân hệ cao tần cho vệ tinh Micro ; mạng lưới hệ thống thông tin di động chuyên sử dụng chuyển tiếp vệ tinh Giao hàng vùng sâu vùng xa, biển hòn đảo và những trường hợp khẩn cấp ; Bộ thu phát và giải quyết và xử lý tín hiệu trong mạng lưới hệ thống thông tin vệ tinh ; vệ tinh siêu nhỏ ship hàng ứng dụng đặc trưng ; khinh khí cầu thả ở tầng bình lưu .
Bên cạnh đó, những nhà khoa học đã thực thi 5 ứng dụng sử dụng công nghệ tiên tiến ngoài hành tinh gồm : ứng dụng quản trị cơ sở tài liệu về những yếu tố thiên nhiên và môi trường biển ; bộ ứng dụng mã nguồn mở mô phỏng, giải quyết và xử lý ảnh viễn thám trên nền công nghệ tiên tiến đồ họa ; mạng lưới hệ thống ứng dụng tương hỗ tích hợp thông tin giám sát một số ít tiềm năng, đối tượng người dùng ( tàu thuyền và giàn khoan ) trên vùng biển Việt Nam ; ứng dụng mô phỏng công nghệ tiên tiến sản xuất, thử nghiệm vệ tinh cỡ Nano ; ứng dụng mô phỏng công nghệ tiên tiến sản xuất, thử nghiệm tên lửa đẩy …

[Việt Nam từng bước làm chủ công nghệ phát triển hệ thống vệ tinh nhỏ]

Các vệ tinh Việt Nam đang chiếm hữu đã đem lại nhiều quyền lợi so với sự tăng trưởng kinh tế-xã hội ; giám sát thiên nhiên và môi trường, khí tượng, map, dự báo và nhìn nhận tác động ảnh hưởng của biến hóa khí hậu …
Vệ tinh giám sát đã mang lại hiệu suất cao rõ ràng trong giám sát thiên tai ; những số liệu từ vệ tinh góp phần vào hiệu suất cao phát hiện những tàu đánh cá phạm pháp và liên tục thu thập dữ liệu giống hệt bằng tài liệu vệ tinh quang học, được cho phép nghiên cứu và phân tích khuynh hướng ô nhiễm nước lâu dài hơn .
Trong nghành nghề dịch vụ nông nghiệp, bằng cách sử dụng tài liệu vệ tinh ở khoanh vùng phạm vi rộng, tần số cao và độ phân giải cao góp thêm phần tăng độ đúng mực trong việc theo dõi tình hình trồng lúa và phát hiện những hiện tượng kỳ lạ tự nhiên tương quan đến nông nghiệp như hạn hán và hư hại do nhiễm mặn .
Đối với lâm nghiệp, những tài liệu vệ tinh không chỉ góp thêm phần làm giảm thời hạn và ngân sách tương quan đến tích lũy tại chỗ, mà còn giúp thu thập dữ liệu về thực trạng thực vật rừng địa phương ở vùng sâu, vùng xa .

Theo Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam Phạm Anh Tuấn, đặc điểm chung của các hệ thống hoạt động trên vũ trụ đều là vệ tinh hoạt động trong môi trường cực kỳ khắc nghiệt (môi trường phóng, môi trường chân không, không trọng lượng, tác động mạnh bởi các tia, hạt năng lượng cao…) và khác hẳn với môi trường ở dưới mặt đất.

Vệ tinh thao tác trọn vẹn từ xa, không được bảo trì, sửa chữa thay thế trong suốt thời hạn hoạt động giải trí ; đồng thời ngân sách đưa vệ tinh vào quỹ đạo rất cao. Do đó, vệ tinh là mẫu sản phẩm đặc trưng, cần có sự phối hợp liên ngành khi sản xuất .

Phát triển khoa học công nghệ vũ trụ tại Việt Nam

Hiện Trung tâm Vũ trụ Việt Nam quản trị, quản lý và vận hành những vệ tinh PicoDragon, MicroDragon và NanoDragon, đây là vệ tinh nghiên cứu và điều tra thử nghiệm nên góp phần chính của dòng vệ tinh này là giảng dạy nguồn nhân lực, tăng trưởng đội ngũ, thử nghiệm những công nghệ tiên tiến mà Việt Nam đang từng bước làm chủ .
Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam Phạm Anh Tuấn cho biết vệ tinh PicoDragon được cấu trúc khá đơn thuần do là vệ tinh tiên phong được làm trọn vẹn ở Việt Nam với sự giúp sức và tương hỗ của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Nhật Bản ( JAXA ) .
PicoDragon hoạt động giải trí được ở trên quỹ đạo được hơn 3 tháng ( từ ngày 19/11/2013 đển ngày 1/3/2014 ). Do thời hạn hoạt động giải trí của vệ tinh là rất ngắn nên Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đã dữ thế chủ động phối hợp với những trạm ưu tiên thu nhận những tài liệu thông số kỹ thuật vệ tinh và thiên nhiên và môi trường. Các thông số kỹ thuật này đa phần là những tài liệu đo nhiệt độ thiên nhiên và môi trường và điện áp của những mạng lưới hệ thống trên vệ tinh cũng như những tài liệu đo về vận tốc tự quay của vệ tinh .
Tiếp đó, vệ tinh MicroDragon được làm bởi 36 kỹ sư người Việt Nam tại Nhật Bản, nơi có nền công nghiệp thiên hà tăng trưởng nhằm mục đích bảo vệ chất lượng đào tạo và giảng dạy về công nghệ tiên tiến vệ tinh cho những nghiên cứu viên Việt Nam tại Nhật Bản .
Ngày 18/1/2019, vệ tinh MicroDragon được phóng lên quỹ đạo bằng tên lửa Epsilon số 4 tại bãi phóng Uchinoura ( Nhật Bản ), sau đó liên kết thành công xuất sắc với trạm mặt đất tại Nhật Bản và gửi về những bức ảnh tiên phong nhưng chưa được khai thác hiệu suất cao bởi Việt Nam chưa có trạm mặt đất cho dòng vệ tinh micro này .
Dự kiến thời hạn tới, trạm mặt đất cho vệ tinh lớp micro do Trung tâm Vũ trụ Việt Nam thực thi mới thực thi kiến thiết xây dựng .
Vệ tinh NanoDragon được phóng lên quỹ đạo ngày 9/11/2021, quy trình phong cách thiết kế, gia công sản xuất, lắp ráp tích hợp và thử nghiệm tính năng của vệ tinh diễn ra ở Việt Nam và không cần sự giúp sức nào đáng kể về mặt công nghệ tiên tiến .
Dự án tăng trưởng vệ tinh NanoDragon là dự án Bất Động Sản tiên phong được người Việt Nam thực thi toàn vẹn gồm có cả những bước như sản xuất vệ tinh, quản lý và vận hành vệ tinh từ trạm mặt đất của Việt Nam. Vệ tinh NanoDragon có tuổi thọ theo nhu yếu phong cách thiết kế là tối thiểu 6 tháng. Tuy nhiên, với những thông số kỹ thuật hiện tại, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đặt kỳ vọng vệ tinh này hoàn toàn có thể hoạt động giải trí trên quỹ đạo hơn 2 năm .
Để khai thác tối đa những tính năng của vệ tinh, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam Phạm Anh Tuấn cho rằng đội ngũ làm khoa học cần hiểu rõ và làm chủ những tính năng và năng lực của vệ tinh để quản lý và vận hành, khai thác một cách hiệu suất cao và tối ưu nhất. Để làm được điều này, đội ngũ cán bộ quản lý và vận hành phải được giảng dạy tốt, hạ tầng thao tác phải khá đầy đủ, chính sách đãi ngộ tương thích và cần có xu thế dài hạn để họ yên tâm công tác làm việc .
Trạm điều khiển và tinh chỉnh và khai thác vệ tinh Vinasat tại Quế Dương ( TP. Hà Nội ). ( Ảnh : Minh Tú / TTXVN )

Bên cạnh đó, sau khi vệ tinh có dữ liệu, các sản phẩm dữ liệu do các vệ tinh Việt Nam cung cấp cũng cần có những chính sách hỗ trợ đặc thù để nhiều người, chuyên gia biết đến, khai thác, sử dụng và đưa thêm nhiều giá trị vào các dữ liệu này, từ đó, dần hình thành cộng đồng, hình thành các bộ công cụ, tiện ích cơ bản để xử lý dữ liệu, cho ra đời các sản phẩm mang lại giá trị thực tế phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Ngày 4/2/2021, Chiến lược tăng trưởng và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến ngoài hành tinh đến năm 2030 đã đặt ra tiềm năng ứng dụng thoáng rộng thành tựu của khoa học và công nghệ tiên tiến ngoài hành tinh ; góp vốn đầu tư có trọng tâm, trọng điểm 1 số ít nghành nghề dịch vụ có tương quan đến quốc phòng, bảo mật an ninh, quản trị tài nguyên và môi trường tự nhiên, giám sát và tương hỗ giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, phân phối phong phú dịch vụ cho người dân .
Việc tăng trưởng và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến ngoài hành tinh cũng góp thêm phần nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ tiên tiến của quốc gia, bảo vệ độc lập, chủ quyền lãnh thổ, thống nhất, toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, thôi thúc tăng trưởng kinh tế-xã hội và bảo vệ những quyền lợi vương quốc khác. / .

Hoàng Nam (TTXVN/Vietnam+)

Source: https://mix166.vn
Category: Internet