Sự kiện tuyệt chủng – Wikipedia tiếng Việt

Sự kiện tuyệt chủng (hay còn được biết đến là tuyệt chủng hàng loạt, sự kiện cấp tuyệt chủng (extinction-level event, ELE), hay khủng hoảng sinh học) là sự suy giảm rõ rệt mức độ phong phú và đa dạng các loài sinh vật lớn (không phải vi sinh vật). Hiện tượng này diễn ra khi tốc độ tuyệt chủng tăng nhanh so với tốc độ hình thành loài. Do phần lớn sinh vật trên Trái Đất là vi sinh vật vốn không để lại nhiều dấu tích trong lịch sử sinh học để nghiên cứu nên tuyệt chủng hàng loạt có thể không thực sự ảnh hưởng lớn đến toàn bộ đa dạng sinh học trên Trái Đất mà chỉ tác động vào nhóm các sinh vật có kích thước quan sát được.[1]

Trong số những loài sinh vật đã từng sống trên Trái Đất, ước tính có 97 % đã trọn vẹn tuyệt chủng. Tuy vậy, vận tốc tuyệt chủng diễn ra không như nhau trong mọi thời kì. Dựa vào dữ kiện hóa thạch, người ta nhận thấy vận tốc tuyệt chủng trên Trái Đất là từ 2 đến 5 họ động vật hoang dã cả có xương sống và không xương sống tuyệt chủng sau 1 triệu năm .Các hóa thạch từ sinh vật biển thường được sử dụng để đo lường và thống kê vận tốc tuyệt chủng bởi số lượng hóa thạch phong phú và đa dạng và phong phú Open trong nhiều lớp thạch quyển so với sinh vật trên cạn .

Từ khi sự sống xuất hiện trên Trái Đất, đã diễn ra nhiều vụ tuyệt chủng hàng loạt với tốc độ tuyệt chủng vượt xa tốc độ trung bình. Vụ tuyệt chủng lớn gần đây nhất, sự kiện tuyệt chủng kỷ Creta-Paleogen, diễn ra 65 triệu năm trước, luôn được quan tâm tới nhiều nhất bởi tính chất đặc biệt của nó. Vụ tuyệt chủng đó đã tiêu diệt hầu hết các loài khủng long vốn là kẻ thống trị trên Trái Đất trong một thời gian rất dài và mở ra cơ hội bước lên vũ đài lịch sử cho các loài động vật có vú, trong đó có con người. Trong khoảng thời gian 540 triệu năm trở lại đây, đã có 5 vụ tuyệt chủng rất lớn (có từ 50% số loài động vật bị tuyệt diệt). Có thể đã có những vụ tuyệt chủng lớn trong Liên đại Thái cổ và Liên đại Nguyên sinh, nhưng do động vật thời kì này chưa có các bộ phận cứng nên không để lại nhiều hóa thạch.

Người ta ước tính có từ 5 tới 20 vụ tuyệt chủng hàng loạt lớn trong khoảng chừng 540 triệu năm gần đây. Rất khó hoàn toàn có thể đưa ra được số lượng đúng mực do việc xác lập ngưỡng thế nào là tuyệt chủng lớn không thống nhất, cũng như những cứ liệu để xác lập mức độ đa dạng sinh học trong những thời kì không giống nhau .

Những vụ đại tuyệt chủng[sửa|sửa mã nguồn]

Hai nhà cổ sinh vật học Jack Sepkoski và David M. Raup trong một bài báo năm 1982 đã xác lập 5 vụ đại tuyệt chủng điển hình nổi bật và được phần đông giới khoa học ưng ý. Năm sự kiện tuyệt chủng ấy gồm : Cuối kỷ Ordovic, kỷ Devon muộn, Cuối kỷ Permi, Cuối kỷ Triat, Cuối kỷ Creta. [ 2 ] [ 3 ]Cụ thể, 5 sự kiện đại tuyệt chủng gồm có :
Thiên thạch va chạm cuối kỷ Creta đã hủy hoại loài khủng long thời tiền sử
Những cứ liệu hóa thạch càng nhiều tuổi, càng khó để nghiên cứu và điều tra và nghiên cứu và phân tích chúng vì những nguyên do sau :

• Những hóa thạch càng cổ thì càng nằm sâu dưới các lớp đá.
• Việc tính niên đại các hóa thạch càng cổ thì càng khó chính xác.
• Các tầng đá nhiều hóa thạch được nghiên cứu kĩ lưỡng hơn, khiến cho có những khoảng trống trong lịch sử Trái Đất không được nghiên cứu.
• Môi trường hỗn loạn thời tiền sử khiến cho quá trình tích tụ và trầm lắng bị xáo trộn.
• Mức độ bảo tồn của hóa thạch thay đổi tùy nơi, nhưng có vẻ hóa thạch các sinh vật biển được bảo tồn tốt hơn các sinh vật trên cạn.[6]

Có giả thuyết cho rằng sự thay đổi rõ rệt của đa dạng sinh vật biển mà ta quan sát được từ các cứ liệu hóa thạch là không đáng tin cậy do độ phong phú sinh vật được chúng ta đưa ra ở từng thời kì lại phụ thuộc hoàn toàn vào số lượng các mẫu đá thu được ở thời kì đó.[7] Mặc dù vậy, các phân tích xác suất chỉ ra rằng sự thay đổi trong các hóa thạch sinh vật biển chỉ chiếm 50% chứng cứ về sự tuyệt chủng. Các cứ liệu khác như sự gia tăng đột biến các loài nấm (phát triển mạnh trên xác của động thực vật) cũng là một bằng chứng cho thấy những vụ tuyệt chủng hàng loạt đã thực sự xảy ra. Một số lượng lớn các tầng đá lộ ra ở Tây Âu đã cho thấy nhiều sự kiện thời tiền sử được giải thích dưới con mắt sinh học luôn xảy ra đúng như kết quả của việc lấy mẫu[8]

1. ^ doi:10.1371/journal.pbio.0020272
   
2. ^ Raup, D. & Sepkoski, J. (1982). “Mass extinctions in the marine fossil record”. Science. 215: 1501–1503. doi:10.1126/science.215.4539.1501. PMID 17788674.
3. ^ National Geographic Magazine, February.Morell, V., and Lanting, F., 1999. ” The Sixth Extintion, “, February .
4. ^ a b c d e “extinction”. Math.ucr.edu .
5. ^

   Sahney S & Benton MJ (2008). “Recovery from the most profound mass extinction of all time”. Proceedings of the Royal Society: Biological. 275 (759).

6. ^

   Sole, R. V., and Newman, M., 2002. “Extinctions and Biodiversity in the Fossil Record – Volume Two, The Earth system: biological and ecological dimensions of global environment change” pp. 297-391, Encyclopedia of Global Enviromental Change John Wilely & Sons.

   Xem thêm: ? Blog: Xem Trái đất trông như thế nào hàng triệu năm trước: Chrome ?

7. ^ A. Smith & A. McGowan (2005). “Cyclicity in the fossil record mirrors rock outcrop area”. Biology Letters. 1 (4): 443–445. doi:10.1098/rsbl.2005.0345.
8. ^ ANDREW B. SMITH, ALISTAIR J. McGOWAN (2007). “The Shape Of The Phanerozoic Marine Palaeodiversity Curve: How Much Can Be Predicted From The Sedimentary Rock Record Of Western Europe?”. Palaeontology. 50 (4): 765–774. doi:10.1111/j.1475-4983.2007.00693.x.

Source: https://mix166.vn
Category: Công Nghệ