Số phận khủng long trước ngày tuyệt chủng hoàn toàn

9 tháng 8 2021Nguồn hình ảnh, Getty Images

Sự kiện thiên thạch khổng lồ đâm vào Trái Đất đã đẩy khủng long vào cảnh tuyệt chủng sớm hơn. Nhưng phải chăng chúng dẫu sao thì khi đó cũng đã đang trên đà tuyệt chủng rồi?

Khoảng 66 triệu năm trước, trên bán đảo Yucatán ở Mexico, một khối thiên thạch rộng chừng 12 km đã đâm sầm vào Trái Đất .Cú va chạm gây ra một vụ nổ kinh hoàng vượt ngoài sức tưởng tượng, có sức công phá mạnh gấp vài tỷ lần trái bom nguyên tử ném xuống Hiroshima .Hầu hết những động vật hoang dã sinh sống trên lục địa Châu Mỹ đều chết ngay tức khắc .Vụ va chạm cũng đồng thời gây ra sóng thần trên toàn quốc tế. Hằng hà sa số bụi khí mịt mù khắp bầu khí quyển, đưa Trái Đất chìm vào bóng tối .” Mùa đông hạt nhân ” này đã gây ra sự tuyệt chủng của rất nhiều những loài động thực vật .Trong số những loài động vật hoang dã đã tuyệt chủng do vụ va chạm kinh khủng này, đáng chú ý quan tâm nhất là khủng long thời tiền sử .Thế nhưng những loài khủng long thời tiền sử đã sống như thế nào trước khi đại hoạ xảy ra ? Đây là câu hỏi mà chúng tôi nỗ lực giải thuật trong nghiên cứu và điều tra mới nhất vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Communications .Chúng tôi tập trung chuyên sâu nghiên cứu và điều tra vào sáu họ khủng long thời tiền sử chính, những họ có đặc thù đại diện thay mặt và phong phú nhất cho 40 triệu năm trước khi xảy ra vụ va chạm với thiên thạch .Ba trong số này là họ khủng long thời tiền sử ăn thịt : gồmTyrannosauridae – khủng long thời tiền sử bạo chúa, Dromaeosauridae – thằn lằn bay ( gồm có Velociraptor, nổi tiếng trong loạt phim Công viên Kỷ Jura ), và Troodontidae – điểu long răng khía .Ba họ còn lại là những loài ăn cỏ : Ceratopsidae – khủng long thời tiền sử có sừng ( đại diện thay mặt thông dụng nhất là Triceratops, khủng long thời tiền sử ba sừng ), Hadrosauridae – khủng long thời tiền sử mỏ vịt ( họ có tính phong phú loài cao nhất ), và Ankylosauridae – khủng long thời tiền sử bọc giáp ( đại diện thay mặt bởi loài Ankylosaur, khủng long thời tiền sử đuôi chuỳ, một loài khủng long thời tiền sử có bộ giáp xương và đuôi chuỳ ) .Chúng ta biết rằng tổng thể những họ khủng long thời tiền sử này đều đã sống cho đến cuối Kỷ Phấn trắng, kết thúc bởi cú va chạm thiên thạch lịch sử dân tộc .Mục tiêu của chúng tôi là xác lập vận tốc phân hoá của những họ này – hình thành loài mới hay tuyệt chủng trọn vẹn .Trong năm năm, chúng tôi đã tổng hợp toàn bộ thông tin về những họ khủng long thời tiền sử này để tìm ra xem có bao nhiêu họ trên Trái Đất vào thời gian xảy ra vụ va chạm, và bao nhiêu loài trong từng họ .Theo ngành điều tra và nghiên cứu cổ sinh vật học, mỗi mẫu hoá thạch được đặt tên bằng một mã số riêng để tiện theo dõi, truy vết, qua đó được cho phép chúng tôi khám phá khoa học qua quy trình lê dài theo năm tháng .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Nghiên cứu cho thấy 1 số ít loài khủng long thời tiền sử đã đang trên đà tuyệt chủng từ trước sự kiện thiên thạch va vào Trái ĐấtQuá trình điều tra và nghiên cứu khá khó khăn vất vả – do tại chúng tôi đã phải mạng lưới hệ thống toàn bộ những hoá thạch hiện hữu của tổng thể sáu họ khủng long thời tiền sử này, đại diện thay mặt cho hơn 1.600 thành viên từ khoảng chừng 250 loài .Để phân loại đúng chuẩn từng loài và xác lập niên đại của chúng là việc không hề thuận tiện : một nhà nghiên cứu sẽ xác lập niên đại và loài đơn cử cho một mẫu hoá thạch, rồi một nhà nghiên cứu khác sẽ kiểm tra lại và thực thi nghiên cứu và phân tích theo cách khác. Trong những trường hợp này, chúng tôi phải tự nhìn nhận – nếu chúng tôi thấy có nhiều điểm còn hoài nghi, mẫu hoá thạch đó sẽ bị vô hiệu khỏi quy trình điều tra và nghiên cứu .Khi những mẫu hoá thạch đã được phân loại kỹ lưỡng, chúng tôi sử dụng quy mô thống kê để ước tính số lượng loài tiến hoá theo thời hạn trong mỗi họ .Nhờ vậy, chúng tôi hoàn toàn có thể lần theo dấu vết của những loài còn sống sót và đã tuyệt chủng trong khoảng chừng 160 đến 66 triệu năm trước, và đồng thời cũng ước tính được vận tốc hình thành loài mới trong mỗi họ – quy trình tiến hoá của loài mới – và sự tuyệt chủng của chúng qua năm tháng .Để ước tính được tương đối những vận tốc phân hoá này, chúng tôi đã phải tính đến hàng loạt những biến số .Những ghi chép về những mẫu hóa thạch là mang tính thiên vị : chúng thiếu độ đồng đều về mặt khoảng trống và thời hạn, và có 1 số ít loài khủng long thời tiền sử thì đơn thuần là không để lại những mẫu hóa thạch tốt như 1 số ít loài khác. Đây là yếu tố thường gặp trong ngành cổ sinh vật học, khi triển khai ước tính mức độ đa dạng sinh học thời cổ đại .Các quy mô phức tạp hoàn toàn có thể tính đến mức bảo tồn không đồng đều giữa những loài qua năm tháng .

Với cách làm đó, các ghi chép về mẫu hoá thạch trở nên đáng tin cậy hơn trong việc ước tính số lượng loài tại một thời điểm nhất định.

Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thận trọng, bởi tất cả chúng ta đang nói đến chuyện ước tính, mà những ước tính này lại hoàn toàn có thể đổi khác, ví dụ như khi ta tìm thấy thêm mẫu hoá thạch, hay đưa thêm những quy mô nghiên cứu và phân tích mới .

Sụt giảm nhanh chóng

Kết quả của chúng tôi cho thấy số lượng những loài đã sụt giảm nhanh gọn từ khoảng chừng 10 triệu năm trước khi khối thiên thạch lao vào Trái Đất, làm xoá sổ khủng long thời tiền sử .Sự sụt giảm này đặc biệt quan trọng mê hoặc, bởi nó diễn ra trên toàn quốc tế và ảnh hưởng tác động đến cả hai nhóm ăn thịt và ăn cỏ, ví dụ điển hình như nhóm Tyrannosaurs ( khủng long thời tiền sử bạo chúa ) ăn thịt, và nhóm Triceratops ( khủng long thời tiền sử ba sừng ) ăn cỏ .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Các hệ sinh thái vào cuối Kỷ Phấn trắng đã biến hóa đáng kể do ảnh hưởng tác động của thực trạng biến hóa khí hậu và sự sinh ra của thảm thực vật mớiMột số loài sụt giảm mạnh về số lượng, như Ankylosaurs ( khủng long thời tiền sử bọc giáp ) và Ceratopsians ( khủng long thời tiền sử có sừng ). Chỉ duy nhất một trong số sáu họ mà chúng tôi nghiên cứu và điều tra – điểu long răng khía – cho thấy có vận tốc suy giảm rất từ từ, mà mở màn diễn ra trong 5 triệu năm ở đầu cuối, trước khi khủng long thời tiền sử tuyệt chủng .Điều gì đã gây ra sự sụt giảm can đảm và mạnh mẽ này ?Một giả thuyết được nêu ra, đó là do thực trạng đổi khác khí hậu : vào thời gian đó, nhiệt độ Trái Đất đã giảm mạnh đến 7-8 độ C .Chúng ta biết rằng khủng long thời tiền sử cần sống trong môi trường tự nhiên khí hậu ấm cúng để quy trình trao đổi chất của chúng diễn ra thông thường .Như tất cả chúng ta thường được nghe, khủng long thời tiền sử không phải là thuộc nhóm động vật hoang dã máu lạnh như cá sấu hay thằn lằn, cũng không phải là thuộc nhóm máu nóng như động vật hoang dã có vú hay chim .Chúng là loài trung nhiệt, có hệ trao đổi chất nằm giữa bò sát và thú, do đó cần có khí hậu ấm để duy trì nhiệt độ khung hình mới triển khai được những tính năng sinh học thông thường .Sự suy giảm nhiệt độ này hẳn đã có ảnh hưởng tác động nghiêm trọng đến sự sống còn của chúng .Cần quan tâm là điều tra và nghiên cứu của chúng tôi đã phát hiện thấy tín hiệu tuyệt chủng xen kẽ ở cả hai nhóm khủng long thời tiền sử ăn thịt và ăn cỏ : nhóm ăn cỏ có phần suy giảm nhẹ hơn nhóm ăn thịt .Có thể là sự suy giảm của loài ăn cỏ đã dẫn đến sự suy giảm của loài ăn thịt. Chúng tôi gọi đây là hiệu ứng tuyệt chủng domino .

Cú đánh làm gục ngã hoàn toàn

Một câu hỏi lớn vẫn còn bỏ ngỏ : chuyện gì sẽ xảy ra nếu như thời gian đó thiên thạch không đâm vào Trái Đất ? Liệu khủng long thời tiền sử có biến mất theo đà tuyệt chủng vốn có mà điều tra và nghiên cứu trên đã tìm ra, hay chúng hoàn toàn có thể vực dậy hồi sinh được ?Rất khó nói. Nhiều nhà cổ sinh vật học tin rằng nếu khủng long thời tiền sử hoàn toàn có thể sống sót qua đại nạn này, thì những loài linh trưởng và chắc như đinh là con người sẽ không khi nào hoàn toàn có thể Open trên Trái Đất .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Liệu khủng long thời tiền sử vẫn sẽ tuyệt chủng kể cả khi không xảy ra hiện tượng kỳ lạ thiên thạch đâm vào Trái Đất ?Có một thực tiễn quan trọng, đó là sự phục sinh tính phong phú loài hoàn toàn có thể xảy ra một cách ngẫu nhiên và nhờ vào vào từng nhóm khủng long thời tiền sử, vì thế một số ít nhóm hoàn toàn có thể sống sót trong lúc một số ít khác thì không .

Ví dụ như Hadrosaurs, tức khủng long “mỏ vịt”, đã cho thấy chúng có một số hình thức chịu đựng bền bỉ trước đà suy giảm, và sau đó đã có độ phục hồi nhất định.

Những gì mà chúng tôi hoàn toàn có thể nói một cách chắc như đinh, đó là những hệ sinh thái vào cuối Kỷ Phấn trắng đã phải trải qua những áp lực đè nén ghê gớm do khí hậu biến hóa theo khunh hướng xấu đi và do có những biến hóa to lớn trong thảm thực vật, và vụ thiên thạch đâm sầm vào Trái Đất chính là giọt nước tràn ly khiến chúng bị xóa khỏi .Đây cũng là ngữ cảnh thường thấy cho sự tuyệt chủng của một loài : tiên phong sẽ có sự suy giảm về số lượng và áp lực đè nén môi trường tự nhiên sống biến hóa khắc nghiệt, sau đó một sự kiện xảy ra làm xóa khỏi trọn vẹn một nhóm loài đã đang mấp mé bên bờ vực tuyệt chủng .

Bài gốc đã đăng trên The Conversation và được đăng lại trên BBC Future theo giấy phép Creative Commons.

Source: https://mix166.vn
Category: Công Nghệ