Tin học 8 Bài 4: Sử dụng biến trong chương trình

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Biến là công cụ trong lập trình

  • Trong lập trình, biến là tên của vùng nhớ được dùng để tàng trữ tài liệu và tài liệu được biến tàng trữ hoàn toàn có thể đổi khác trong khi thực thi chương trình .
  • Dữ liệu do biến tàng trữ được gọi là giá trị của biến

Ví dụ 1: 

  • Giả sử cần in kết quả của phép cộng 15+5 ra màn hình. Ta sử dụng câu lệnh Pascal sau đây: Writeln (15+5);

  • Ta hoàn toàn có thể sử dụng hai biến X và Y để lưu giữ giá trị của hai số 15 và 5. Khi đó tất cả chúng ta hoàn toàn có thể viết lại câu lệnh trên như sau : Writeln ( X + Y ) ;
  • Chương trình thực thi như sau :

Hình 1. Minh họa sử dụng biến

1.2. Khai báo biến

Việc khai báo biến gồm :

Lưu ý 1: Tên biến do người sử dụng đặt theo quy tắc đặt tên của ngôn ngữ lập trình.

Cú pháp : Var : ;
Trong đó :

  • Var là từ khóa dùng để khai báo biến
  • Tên biến do người lập trình đặt ( theo quy tắc đặt tên trong Pascal )
  • Kiểu tài liệu : Là kiểu tài liệu của biến sẽ nhận trong chương trình ( string, integer, char, real, boolean, … )

Lưu ý 2: Tuỳ theo ngôn ngữ lập trình, cú pháp khai báo biến có thể khác nhau.

Ví dụ 2: Khai báo biến trong Pascal:

Hình 2. Khai báo biến trong Pascal

1.3. Sử dụng biến trong chương trình

Các thao tác hoàn toàn có thể triển khai với những biến :
Tuỳ theo ngôn từ lập trình, cách viết lệnh gán cũng hoàn toàn có thể khác nhau. Trong Pascal, người ta dùng phép gán là dấu kép ( : = ) để phân biệt với phép so sánh là dấu bằng ( = ) .

a. Lệnh gán

Cú pháp : : = ;

Ví dụ 3:  Mô tả lệnh gán và tính toán với các biến trong Pascal:

Bảng 1. Ví dụ mô tả lệnh gán và tính toán với các biến trong Pascal

Lưu ý 3: Sử dụng biến trong chương trình

  • Biến phải được khai báo
  • Kiểu tài liệu của giá trị gán cho biến phải trùng kiểu tài liệu của biến
  • Khi gán giá trị mới, giá trị cũ của biến bị xóa đi

1.4. Hằng

Tương tự như biến, hằng cũng là một công cụ tàng trữ tài liệu. Khác với biến, hằng là một đại lượng có giá trị không đổi trong suốt chương trình .
Cú pháp : Const = ;
Trong đó : Const là từ khóa để khai báo hằng

Ví dụ 4:  Trong chương trình Pascal, để dùng hằng số Pi = 3.14. Ta khai báo như sau: Const Pi=3.14;

Lưu ý 4: Sau khi khai báo hằng, trong chương trình hằng được sử dụng là một đại lượng để tính toán.

Lưu ý 5: Sử dụng hằng trong chương trình:

  • Hằng phải được khai báo
  • Gán giá trị cho hằng ngay khi khai báo
  • Không thể dùng câu lệnh gán giá trị cho hằng trong chương trình

2. Bài tập minh họa

Câu 1: Khai báo biến trong Pascal

Khai báo hai biến A, B có kiểu số nguyên, biến C kiểu kí tự ; biến R kiểu số thực .

Hướng dẫn giải:

Var A, B : Integer ;
C : Char ;
R : Real ;

Câu 2: Đánh dấu X vào lựa chọn Đúng hoặc Sai:

Khai báo
Đúng
Sai
Var end : String ;

Var a, b : Integer ;
C : Real ;

Var 5 ch : String ;

Var x : Char

Var m, n : Integer ;

Var chieu dai : Real ;

Var bankinh, S : Real ;
P., S : Integer ;

Hướng dẫn giải:

Khai báo
Đúng

Sai
Var end : String ;

X
Var a, b : Integer ;
C : Real ;
X

Var 5 ch : String ;

X
Var x : Char

X
Var m, n : Integer ;
X

Var chieu dai : Real ;

X
Var bankinh, S : Real ;
P., S : Integer ;

X

Câu 3: Đánh dấu X vào lựa chọn Đúng hoặc Sai:

Giả sử A được khai báo là biến với kiểu tài liệu số thực, X là biến với kiểu tài liệu xâu, R là hằng được khai báo R = 3 .
Phép gán
Đúng
Sai
A : = 5 ;

X : = 1212 ;

X : = ‘ 383 ′ ;

R : = 4 ;

A : = ‘ Nguyen Du ’ ;

Hướng dẫn giải:

Phép gán
Đúng
Sai
A : = 5 ;
X

X : = 1212 ;

X
X : = ‘ 383 ′ ;
X

R : = 4 ;

X
A : = ‘ Nguyen Du ’ ;

X

3. Luyện tập

3.1. Bài tập tự luận

Câu 1: Phân biết giữa biến và hằng.

Câu 2: Hãy cho biết kiểu dữ liệu của các biến cần khai báo dùng để viết phương trình để giải bài toán dưới đây:

a ) Tìm diện tích quy hoạnh S của tam giác đều cạnh a .
b ) Tìm số dư r của phép chia hai số nguyên a chia cho b .

3.2. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Trong pascal, khai báo nào sau đây đúng?

A. Var tb : Real ;
B. Var 4 hs : Integer ;
C. Const x : Real ;
D. Var R = 30 ;

Câu 2: Đại lượng được đặt tên dùng để lưu trữ dữ liệu, có giá trị không đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình được gọi là:

A. Tên
B. Từ khóa
C. Biến
D. Hằng

Câu 3: Trong Pascal, từ khóa để khai báo biến là:

A. Const
B. Begin
C. Var
D. Uses

Câu 4: Trong Pascal, từ khóa để khai báo hằng là:

A. Const
B. Begin
C. Var
D. Uses

Câu 5: Để khai báo biến x thuộc kiểu xâu kí tự ta khai báo:

A. Var x : String ;
B. Var x : Integer ;
C. Var x : Char ;
D. Var x : Real ;

Câu 6: Giả sử A được khai báo là biến với kiểu dữ liệu xâu, X là biến với kiểu dữ liệu số thực. Phép gán sau đây là không hợp lệ không?

A. X : = 4 ;
B. X : = 3242 ;
C. A : = ‘ 3242 ’ ;
D. A : = 3242 ;

Câu 7: Khai báo sau có ý nghĩa gì?

Var a : integer ; b : Char ;
A. Biến a thuộc kiểu tài liệu số thực và biến b thuộc kiểu tài liệu kí tự
B. Biến a thuộc kiểu tài liệu số nguyên và biến b thuộc kiểu tài liệu xâu kí tự
C. Biến a thuộc kiểu tài liệu số nguyên và biến b thuộc kiểu tài liệu kí tự
D. Các câu trên đều sai

Câu 8: Biến là gì?

A. Là đại lượng có giá trị không biến hóa trong quy trình triển khai chương trình
B. Là đại lượng có giá trị luôn đổi khác trong quy trình triển khai chương trình
C. Là đại lượng dùng để đo lường và thống kê
D. Là đại lượng dùng để khai báo tên chương trình

Câu 9: Tìm một điểm sai trong đoạn khai báo sau:

Const lythuongkiet : = 2010 ;
A. Dư dấu bằng ( = )
B. Tên hằng không được quá 8 kí tự
C. Từ khóa khai báo hằng sai
D. Dư dấu hai chấm ( 🙂

Câu 10: Cách khai báo nào sau đây là đúng?

A. const k = ‘ pascal ’ ;
B. Var g : = 15 ;
C. Const dien tich ;

D. var 3x: byte;

4. Kết luận

Sau khi học xong bài này, những em cần ghi nhớ nội dung trọng tâm :

  • Biến và hằng là những đại lượng được đặt tên dùng để tàng trữ tài liệu. Giá trị của biến hoàn toàn có thể biến hóa, còn giá trị của hằng được giữ nguyên trong suốt quy trình triển khai chương trình
  • Biến và hằng phải được khai báo trước khi sử dụng

Source: https://mix166.vn
Category: Thuật Ngữ

Xổ số miền Bắc