Tezos là gì? Thông tin về đồng XZT

Tezos là một blockchain phân quyền hứa hẹn sẽ tạo ra một khối thịnh vượng chung cho các thị trường tiền mã hóa. Tại sao lại như vậy? Đó là câu hỏi của rất nhiều người khi tham gia thị trường tiền điện tử đặt ra. Để giải đáp cho các câu hỏi trên, trong bài viết hôm nay hãy cùng Bitcoin Vietnam News tìm hiểu Tezos là gì, đồng tiền ảo Tezzies và cách thức hoạt động ra sao, tạo ví lưu trữ XZT ở đâu và mua bán đầu tư trên sàn giao dịch nào giá rẻ, an toàn và uy tín nhất?

Tezos là gì?

Tezos là một blockchain hợp đồng thông minh, an toàn, bằng chứng trong tương lai (future-proof) với cơ chế đồng thuận được tích hợp sẵn. Bằng cách sử dụng cơ chế đồng thuận đó, Tezos muốn thiết lập một “thịnh vượng chung mới dành cho tiền mã hóa”.

[external_link_head]

Mục tiêu của Tezos rất đơn giản: nền tảng có thể kết hợp các cải tiến mới theo thời gian. Tezos cũng có blockchain riêng, được phát triển ngay từ đầu vì thế nền tảng này không dựa trên bất kỳ blockchain nào khác. Nhà phát triển không cần fork bitcoin hoặc Ethereum và thêm một lớp trên đầu trang.

Một trong những ưu điểm của blockchain Tezos là nó dựa trên một thuật toán tốn ít điện. Thuật toán này không cần nhiều tính toán chuyên sâu và tiêu thụ ít năng lượng hơn trong khi vẫn sử dụng thuật toán đồng thuận chứng minh đáng tin cậy proof-of-state.

Tezos đã tổ chức xong dự án ICO vào ngày 1 tháng 7 năm 2017 và kết thúc vào 2 tuần sau đó.

Mục tiêu cuối cùng của Tezos là xây dựng một công nghệ blockchain hoạt động tốt hơn blockchain bitcoin và Ethereum. Nền tảng muốn cung cấp cho người dùng các ưu đãi tài chính để duy trì sự đồng thuận trên sổ cái của họ. Không blockchain nào có cơ chế on-chain để thưởng cho sự phát triển. Tezos muốn trở thành blockchain sở hữu cơ chế đó.

Tezos (XTZ) được tạo ra để giải quyết vấn đề gì?

Tương tự như TomoChain, Tezos cũng có Blockchain riêng. Tuy nhiên, nó hoàn toàn khác với Ethereum hay Bitcoin.

Như các bạn đã biết, khi có sự bất đồng trong một mạng lưới thì mạng lưới đó sẽ tự động chia tách ra, đây gọi là Hardfork. Hardfork dễ gây nên bất ổn, làm chia tách cộng đồng và có thể sẽ khiến giá của token đi theo hướng tiêu cực. Hơn nữa, việc các dự án tiền điện tử cùng những công nghệ mới liên tục được cho ra mắt thì các dự án hiện tại sẽ gặp khá nhiều khó khăn trong việc thay đổi để thích nghi với các công nghệ mới này.

Và cùng chính từ những lý do trên mà dự án Tezos đã tạo ra một Blockchain cho riêng mình với những giao thức và thuật toán để có thể dễ dàng thay đổi hệ thống bất cứ lúc nào. Đặc biệt hơn nữa, những người nắm giữ một lượng lớn XTZ sẽ có quyền biểu quyết đối với những thay đổi của mạng lưới. Điều này giúp những holder có quyền ngang với đội ngũ phát triển và tránh tình trạng hardfork như những Blockchain khác. Hai yếu tố này cùng hướng tới mục tiêu tạo thành một mạng lưới chung thịnh vượng. Đồng thời, Tezos tạo ra một cơ chế trả thưởng cho những người cải tiến hệ thống nhằm tạo động lực để Tezos luôn luôn có thể bắt kịp những công nghệ mới nhất.

Lịch sử phát triển Tezos

Tezos bắt đầu vào năm 2014 bởi một nhóm phát triển có khá nhiều kinh nghiệm lý thuyết và thực tế từ triết học đến vật lý, từ toán đến công nghệ thông tin, cùng với các kinh nghiệm chuyên môn tại Goldman Sachs, Morgan Stanley, The Wall Street Journal và Accenture. Họ nhận ra rằng các blockchain phân cấp có cùng một thách thức dù tồn tại ở bất kỳ hình thức nào (giống như một tài nguyên mà phải chia sẻ cho nhiều người), đặc biệt những thử thách liên quan đến bảo trì và quản trị thường dẫn đến những thiếu hụt và trì trệ.

Trong trường hợp của những người tiên phong như Bitcoin và Ethereum, những thách thức đó nằm trong tay những người phát triển nòng cốt hoặc những người đào coins. Nói cách khác, những blockchain thế hệ đầu tiên hình thành nên hình thức tập trung hóa mà các nhà phát triển luôn tìm cách tránh đi. Trong 3 năm phát triển, Nhóm Tezos đã tìm cách giải quyết nhu cầu cho sự đổi mới phi tập trung trong giao thức thiết kế và nhấn mạnh tầm quan trọng của xác minh chính thức trong thiết kế phần mềm.

Tezos hoạt động như thế nào?

Tezos hoạt động theo cách tương tự với các blockchain khác. Sự đổi mới quan trọng ở đây là cách những bổ sung mới được thêm vào blockchain. Dưới đây là cách hoạt động:

Khi nhà phát triển đề xuất nâng cấp giao thức, nhà phát triển đó có thể đính kèm hóa đơn để nhận thanh toán vào địa chỉ của họ khi đề xuất nâng cấp của họ được chấp thuận. Cách tiếp cận này cung cấp một động lực mạnh mẽ cho sự tham gia vào sự phát triển cốt lõi của Tezos trong khi cũng phân cấp việc duy trì mạng lưới.

Các nhà phát triển sẽ nhận được token nếu yêu cầu nâng cấp của họ được chấp thuận. Những token đó có giá trị ngay lập tức. Điều đó có nghĩa là các nhà phát triển không cần phải tìm kiếm sự tài trợ, tiền lương, hoặc phải làm việc một mình.

Tezos cũng sử dụng các bằng chứng chính thức để xác minh các thuộc tính quan trọng được duy trì theo thời gian. Thông qua phương pháp này, Tezos có thể bổ sung các cải tiến kỹ thuật mới một cách nhanh chóng trong khi cũng thực thi một loại chủ nghĩa hợp hiến.

[external_link offset=1]

Các bên liên quan có thể hợp tác với các dự án on-chain. Thêm vào đó, blockchain Tezos cho phép tạo ra các bounty – ví dụ khi các tính năng cụ thể cần được triển khai, hoặc các lỗi cụ thể cần phải được loại bỏ.

Sự khác biệt và tính năng của Tezos

Tezos PR chính nó như là một thay thế cho các blockchain khác như Ethereum, bitcoin và ZCash. Điều gì khiến Tezos khác biệt với các đối thủ cạnh tranh của nó?

Các blockchain khác có thể được mô tả bằng một bộ ba (S, áp dụng, và điểm số):

S: Một loại trạng thái nội bộ, có thể thay đổi. Ví dụ, trong bitcoin, đây sẽ là tập hợp các kết quả đầu ra chưa được khai thác.

Áp dụng: Một chuyển đổi sử dụng trạng thái S, một giao dịch T và tạo ra một trạng thái mới S.

Điểm: Chức năng tính điểm xác định nhánh blockchain hợp lệ. Trong bitcoin, đây là tổng hashing power on-chain.

Điều khiến Tezos khác biệt là nó cho phép áp dụng và tính điểm một phần trạng thái có thể thay đổi. Điều đó có nghĩa là các quy tắc của sổ cái là tự quản. Các quy tắc của sổ cái kiểm soát nhiều hơn tính hợp lệ của các giao dịch: chúng kiểm soát sự tiến hóa của chính quy tắc.

Tezos có nhiều tính năng tương tự như các blockchain khác. Đó là một hệ thống dựa trên mã hóa, được bảo mật cao, phi tập trung, và không thể bị hack.

Một số tính năng khiến Tezos trở nên độc đáo hơn so với các blockchain khác bao gồm:

• Phân quyền, tự động nâng cấp: Tezos phân quyền quy trình nâng cấp, đây là điều mà chúng tôi không thấy với bất kỳ blockchain nào khác.
• Nâng cấp mà không cần hard fork: Nâng cấp được quyết định bởi sự đồng thuận của các bên liên quan theo các quy định quản trị rõ ràng. Các quy tắc đó được thực thi lập trình để tránh sự trì trệ và bế tắc chính trị mà không cần phải giao phó hoặc trao quyền cho một nhóm phát triển cốt lõi hoặc một nhóm có sự ảnh hưởng không cân xứng trong quá trình này.

Thuật toán đồng thuận của Tezos

Để đạt được sự đồng thuận trên nền tảng Blockchain của mình, Tezos sử dụng thuật toán Delegated-Proof-of-Stake (DPoS).

DPoS cho phép khai thác ảo thay vì khai thác vật lý như Bitcoin nên nó được xem là một giao thức đồng thuận có thể đem lại hiệu quả cao. Mỗi người giữ mã thông báo có thể là một phần của quá trình khai thác của Tezos, với tư cách là đại biểu hoặc cử tri cho các đại biểu.

Nếu người dùng quyết định bỏ phiếu cho một đại biểu, điều này có nghĩa là đại biểu đó (người được ủy quyền) sẽ kiểm soát những phiếu bầu để bỏ phiếu cho các đề xuất. Điều này làm cho quy trình quản trị hiệu quả hơn và đặt áp lực cộng đồng lên các đại biểu để thực hiện theo các lợi ích của mạng lưới.

Việc lạm dụng quyền lực của một đại biểu sẽ dẫn đến việc bỏ phiếu biến mất cho đại biểu đó. Không giống như các dự án DPoS khác, không có giới hạn trên cho số lượng đại biểu của Tezos. Bất cứ ai cũng có thể trở thành một đại biểu và bất cứ ai cũng có thể ủy quyền thẻ của họ cho người khác.

Khả năng mở rộng của Tezos

Khả năng mở rộng hiện là một trong những vấn đề lớn nhất của ngành công nghiệp Blockchain. Hiểu được điều đó, Tezos đã đưa ra cách tiếp cận để có thể đảm bảo khả năng mở rộng lâu dài của nền tảng này, sử dụng các khái niệm bằng chứng không có kiến ​​thức, một cơ chế được phổ biến bởi dự án Zcash.

Khái niệm bằng chứng không có kiến ​​thức được sử dụng để thực hiện hợp đồng thông minh và tách biệt việc thực thi thực tế của một hợp đồng thông minh và xác minh của nó bằng các nút đồng thuận. Điều này làm giảm đáng kể khối lượng công việc của các nút đồng thuận mà chỉ xác minh bằng chứng của một hợp đồng thông minh nhưng không cần phải thực hiện toàn bộ hợp đồng thông minh.

Bên cạnh việc giảm tải công việc, phương pháp này cũng có thể làm giảm đáng kể chi phí giao dịch mạng và cho phép các hợp đồng thông minh phức tạp chạy hiệu quả hơn.

Sau khi ICO, tổng số tiền của Tezos đã được quản lý bởi Quỹ Tezos. Nền tảng phi lợi nhuận có trụ sở tại Thụy Sĩ này cũng có quyền phủ quyết để chặn các đề xuất trong năm đầu tiên của mạng. Quyền này không áp dụng cho việc gửi đề xuất.

Đội ngũ phát triển của dự án Tezos

Tezos được thành lập bởi Arthur Breitman và Kathleen Breitman. Bên cạnh đó, Tezos còn được quản lý chặt chẽ bởi quỹ đầu tư Tezos Foundation – một quỹ đầu tư được thành lập sau khi ICO và có trụ sở ở Thụy Sĩ. Quỹ Tezos Foundation được thành lập nhằm mục đích quản lý các ICO và triển khai các quỹ này để phát triển dự án.

Bên cạnh đó, đội ngũ phát triển gồm có sự tham gia của Vincent Bernadoff, Bozman Çağdaş, Benjamin Canou và một nhóm các nhà phát triển khác. Nhóm phát triển dự án chủ yếu nằm tại Paris, Pháp. Phần lớn họ đều có bằng tiến sĩ về Khoa học máy tính và là chuyên gia ngôn ngữ lập trình.

Có nên đầu tư Tezos (XTZ)?

Tezos cũng sở hữu những tính năng tốt của một Blockchain như hệ thống mã hoá phi tập trung, có tính bảo mật cao và hầu như không thể hack. Tuy nhiên, nền tảng này vẫn có một số điểm mạnh đáng để xem xét như:

Tiết kiệm điện

Việc xây dựng nền tảng dựa trên một thuật toán tốn ít điện cũng là một trong những ưu điểm của Blockchain Tezos. Thuật toán này không cần nhiều tính toán chuyên sâu và tiêu thụ ít năng lượng hơn trong khi vẫn sử dụng thuật toán đồng thuận chứng minh đáng tin cậy proof-of-state.

Tự động phân quyền nâng cấp

Tezos phân quyền quy trình nâng cấp và cho phép tự động nâng cấp. Đây là điểm mạnh đáng chú ý của nền tảng này.

Không cần Hard fork để nâng cấp

Quyết định nâng cấp của Tezos được quyết định bởi sự đồng thuận của các bên theo một quy định quản trị với những nguyên tắc riêng để tránh tình trạng đình trệ hoặc xung đột chính trị. Quá trình nâng cấp của Tezos có thể được thực hiện mà không đòi hỏi phải giao quyền cho một nhóm phát triển riêng để tránh những quyết định mang tính chủ quan.

Đồng tiền ảo Tezzies là gì?

Token gốc của Blockchain Tezos là Tezzies (XTZ). Tezzies được sử dụng làm kho lưu trữ giá trị của nền tảng, để thanh toán phí giao dịch mạng và cho các hợp đồng thông minh.

[external_link offset=2]

Vì chuỗi khối Tezos sử dụng bằng chứng cổ phần cho cơ chế đồng thuận, mã thông báo cũng được sử dụng để quản trị nền tảng trong đó mỗi mã thông báo đại diện cho một phiếu bầu. Các phiếu bầu này được bỏ cho các đại biểu, sau đó các đại biểu sẽ sử dụng chúng để bỏ phiếu phê duyệt hoặc từ chối các đề xuất cải tiến.

Việc xác thực các giao dịch trong mạng Tezos được gọi là “nướng” (bake) và tương tự như khai thác “đào” (mining) trong Bitcoin, chỉ trên một bằng chứng về cơ sở cổ phần. Để nướng, các nhà đầu phải xác nhận giao dịch trên blockchain và phần thưởng được nhận sẽ là Tezzies.

Mua bán, giao dịch Tezos (XTZ) ở đâu?

Bạn có thể sở hữu XTZ coin bằng cách mua BTC, ETH hay USDT trên các sàn có hỗ trợ và mua XTZ. Việc nắm giữ BTC, ETH hay USDT.

Bạn có thể mua BTC, ETH, USDT trên các sàn OTC tại Việt Nam như Remitano, santienao, chimcugay,…

Tạo ví lưu trữ Tezos (XTZ) ở đâu?

Tezos có thể được lưu trữ tại các ví offline như Ledger Nano S, Trezor, v..v… Đây là những ví thường được dùng để lưu trữ coin để đảm bảo tài sản của bạn không bị xâm nhập hoặc đánh cắp.

Ngoài ra bạn có thể lưu trữ trên ví tại sàn giao dịch nếu thường xuyên giao dịch. Tuy nhiên, nếu đầu tư lâu dài thì hãy chọn các ví kể trên.

Một số đặc điểm về Baking XTZ

Mặc dù Tezos dùng thuật toán Proof of Stake nhưng chúng ta không dùng từ “Staking Tezos” mà phải dùng “Baking Tezos”.

Mình sẽ giải thích lý do tại sao Tezos lại không dùng từ “Staking” mặc dù Blockchain được xây dựng dựa trên thuật toán Proof of Stake. Tezos là một dự án có nguồn gốc từ Pháp, một quốc gia nổi tiếng với các sản phẩm bánh nướng. Do đó, Tezos được gộp thành “cuộn” cho quá trình nướng, và đó là lý do tại sao thuật ngữ “nướng Tezos” trở thành sự phù hợp tự nhiên. Đấy đơn giản thế thôi!

Baking tối ưu hơn Mining của POW ở chỗ nó sẽ không làm tốn nhiều năng lượng và không phải đầu tư nặng về kĩ thuật cũng như máy móc.

Vào giữa năm 2018, vào khoảng tháng 6 và tháng 7, Tezos cho ra mắt thành công lẫn betanet và mainnet.

Nếu 100% người dùng tham gia vào mạng lưới của Tezos thì phần thưởng người dùng được nhận hàng năm từ Baking rơi vào khoảng 5.5%. Và lưu ý rằng số lượng người tham gia Baking có thể thay đổi bất kỳ lúc nào, hiện tại thì có khoảng hơn 80% lượng người dùng tham gia Baking và tỉ lệ lợi nhuận rơi vào khoảng 6.7%.

Để Baking XTZ Coin thì có 2 cách chính:

• Tự Baking XTZ: Để có thể tự Baking thì bạn cần phải có ít nhất 10.000 XTZ để tạo thành một “cuộn”. Khi có đủ lượng XTZ, bạn mới đủ khả năng để tự Baking và nhận phần thưởng. Tuy nhiên, trước hết, bạn cần phải tạo ví XTZ trên  tezbox.github.io
• Ủy thác cho một bên thứ Ba: Kiểu này đại khái giống như dịch vụ vậy. Dịch vụ này sẽ hỗ trợ cho bạn nếu bạn chưa đủ nguồn lực để tự Baking hoặc chẳng may gặp phải rủi ro mất mát.

Theo mình đánh giá thì cách ủy thác là cách tốt nhất và an toàn nhất. Bởi, bạn sẽ không bị lộ Private Key ra ngoài mà có thể theo dõi số lượng Tezos của mình. Tất nhiên, bạn vẫn sẽ nhận được phần thưởng, nhưng phải trả khoảng 10-15% phần thưởng nhận được cho phí dịch vụ. Lưu ý, cách này cũng sẽ có rủi ro nếu bạn gửi vào một dịch vụ không uy tín. Vì họ có thể sẽ “scam” tiền của bạn.

Sàn Gate.io cũng nhận Baking đồng XTZ và chia phần thưởng cho những người dùng nắm giữ XTZ trên nền tảng của họ.

Baking đồng XTZ có rủi ro không?

Như mình đã nói trong những bài trước, đầu tư tài chính thì chắc sẽ phải có rủi ro, chỉ là ít hay nhiều mà thôi. Nhưng theo mình thì rủi ro đáng quan ngại nhất chính là rủi ro XTZ coin sẽ giảm giá trong tương lai. Điều này sẽ dẫn đến hậu quả là lượng gốc mà mình bỏ vào để Baking sẽ giảm giá và phần thưởng nhận được cũng giảm. Bạn mất cả chì lẫn chài và mất cả thời gian.

Mình cũng lưu ý một rủi ro khác là có một số dịch vụ nhận Baking và lợi dụng để lấy cắp XTZ của bạn.

Kết luận

Qua bài viết về Tezos này, mình mong rằng mọi người sẽ hiểu hơn cũng như nắm rõ các thông tin và cách Staking đồng XTZ. Tuy nhiên, bài viết không phải là một lời khuyên đầu tư. Mọi người hãy tự mình đưa ra quyết định đầu tư vì tiền của bạn nằm trong túi của bạn và quyết định là của bạn. Chúc các bạn thành công!

CẢNH BÁO: Đầu tư vào các sản phẩm tài chính tiềm ẩn rất nhiều rủi ro mà có thể không phù hợp với một số nhà đầu tư. Do đó hãy cân nhắc kỹ lưỡng và làm chủ bản thân trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào cấu thành từ những nội dung tham khảo tại CryptoViet.com. [external_footer]