Lưỡng tính: Câu chuyện những người không rõ nam hay nữ – YouMed

Lưỡng tính hay còn gọi “Liên giới tính”, tiếng Anh là Intersexual hay Intersex). Nhiều người vẫn gọi đó là lỗi của tạo hóa trong quá trình hình thành mỗi con người. Những người lưỡng tính thật sự – trong cơ thể có cả buồng trứng và tinh hoàn – rất hiếm. Phần lớn các trường hợp “ái nam ái nữ” thường gặp là lưỡng tính giả.

1. Lưỡng tính là gì ?

Thương Hội Tâm lý học Hoa Kỳ ( American Psychological Association – APA ) định nghĩa : Các trạng thái lưỡng tính là “ để chỉ tổng thể những trạng thái dẫn đến sự tăng trưởng không nổi bật của những đặc thù giới tính và sinh lý trên khung hình. Những trạng thái này hoàn toàn có thể tương quan đến những đặc thù không bình thường của :

• Các bộ phận sinh dục bên ngoài .

• Các cơ quan sinh sản bên trong.

  Bạn đang đọc: Lưỡng tính: Câu chuyện những người không rõ nam hay nữ – YouMed

• Nhiễm sắc thể giới tính .
• Các hormone giới tính. ”

Một số ví dụ về những trạng thái liên giới tính là :

• Các bộ phận sinh dục bên ngoài : Không phân loại được thuận tiện là của nam hay nữ .
• Các cơ quan sinh sản bên trong : Phát triển không hoàn hảo hay không bình thường .
• Có sự không đồng điệu giữa những bộ phận sinh dục bên ngoài và những cơ quan sinh sản bên trong .
• Có những đặc thù không bình thường về nhiễm sắc thể giới tính .
• Tinh hoàn hoặc buồng trứng tăng trưởng không thông thường .
• Việc sản xuất hormone giới tính trên hoặc dưới mức thường thì .
• Cơ thể không có năng lực phản ứng thông thường với những hormone giới tính .

>> Asexual hay vô tính cũng là một khái niệm còn mới mẻ với nhiều người. Tìm hiểu trong bài viết Asexual là gì bạn đã biết chưa?

2. Nguyên nhân của thực trạng này

Khi thụ tinh, một tinh trùng và một trứng gặp nhau. Từ đó, chúng tạo thành một phôi với 23 cặp nhiễm sắc thể. Một trong 23 cặp này là nhiễm sắc thể giới tính. Chúng quyết định hành động phôi tạo thành bé trai hay bé gái. Đồng thời quyết định hành động biệt hóa phôi thai thành buồng trứng hay tinh hoàn .
Các hormone do tuyến sinh dục sinh ra androgen và estrogen, quyết định hành động sự biệt hóa của bộ phận sinh dục ngoài thành trai hoặc gái. Giai đoạn đầu, bào thai chưa định hình được trai và gái. Cả thai nhi trai và gái đều có bộ phận sinh dục ngoài biểu lộ như cấu trúc bên trong của nữ. Trong quy trình tăng trưởng, những hormone sẽ quyết định hành động cơ quan sinh dục nào sẽ liên tục lớn lên và cơ quan nào sẽ biến mất, tạo thành cơ quan sinh dục nam hoặc nữ. Tuy nhiên, do một số ít sự không bình thường trong quy trình phân loại của bào thai mà xảy ra thực trạng bộ phận sinh dục không rõ ràng .

3. Phân loại lưỡng tính

3.1. Lưỡng tính giả ở nữ

• Là nữ, có buồng trứng hẳn hoi. Nhưng do tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều hormone nam androgen nên bộ phận sinh dục ngoài bị nam hóa :
  • Âm vật phì đại .
  • Hai môi lớn to và dính nhau như bìu .
  • niệu đạoTrường hợp nam hóa nặng hoàn toàn có thể tạo nên đoạn – âm vật. Điều này tựa như như người nam có tinh hoàn ẩn .

• Nguyên nhân :
  • Thường gặp nhất là hội chứng thượng thận sinh dục .
  • Mẹ có dùng thuốc chứa androgen khi mang thai .
  • Mẹ bị u nam hóa buồng trứng .

3.2. Lưỡng tính giả ở nam

• Bộ nhiễm sắc thể vẫn là 46 XY như mọi đàn ông khác. Tuy nhiên, bộ phận sinh dục lại giống nữ .
• Nguyên nhân :Hormone nam testosteron và MIS – một chất cần cho sự tăng trưởng giới tính nam – không được tiết ra đủ .

3.3. Nữ hóa có tinh hoàn

• dương vậtNgười có tinh hoàn và có bộ nhiễm sắc thể XY, là đàn ông. Tuy vậy, cơ quan sinh dục ngoài không nhạy cảm với testosteron. Do đó, không biệt hóa thành. Họ có âm đạo ( thường bị tịt một đầu, không có tử cung, vòi tử cung có nhưng kém tăng trưởng ). Đến khi dậy thì, ngực lớn lên nhưng không hành kinh, lông mu ít hay không có. Các tinh hoàn thường ở trong bụng hay ống bẹn, cũng có khi ở môi lớn .
• Về phương diện phôi thai học, những người này giống lưỡng tính giả ở nam. Song họ không có cảm xúc lưỡng tính. Họ thường coi mình trọn vẹn là phụ nữ do bộ phận sinh dục ngoài như người nữ thông thường. Đồng thời, họ được nuôi dạy như nữ. Thông thường, họ được giải quyết và xử lý mổ lấy tinh hoàn ngay sau khi phát hiện bệnh để tránh trộn lẫn tâm ý .

3.4. Lưỡng tính thật

• Hầu hết những trường hợp lưỡng tính thật sống ngoài xã hội hình thức bề ngoài có dạng nữ .
• Họ có cả tinh hoàn và buồng trứng :
  • Hai bộ phận tách riêng hay nhập chung thành tuyến tinh hoàn – buồng trứng .
  • Chúng thường không có tính năng hoạt động giải trí .
• Nguyên nhân gây lưỡng tính thật là có không bình thường trong quy trình phân định giới tính .

3.5. Loạn sinh tuyến sinh dục phối hợp

Những trường hợp này cũng rất hiếm. Họ có một bên tinh hoàn, bên kia không rõ ràng. Cấu trúc đường sinh dục thường là nữ. Đôi khi cũng có vài cấu trúc dạng nam. Các bộ phận sinh dục ngoài có thể là nữ, nam hay pha trộn cả hai. Khi dậy thì, họ không phát triển vú, không hành kinh.

4. Các trạng thái lưỡng tính có nguy khốn không ?

Nhìn chung, những người mang trạng thái liên giới tính không bị bệnh tật hay đau đớn. Tuy nhiên, một số ít trạng thái liên giới tính có gắn với những yếu tố sức khỏe thể chất nghiêm trọng và cần được chữa trị. Mặt khác, việc phẫu thuật để “ thay thế sửa chữa ” đơn thuần về hình dạng của bộ phận sinh dục ngoài lại không giúp đổi khác được những yếu tố sức khỏe thể chất bên trong đó .

5. Thăm khám lâm sàng và chẩn đoán nguyên do

5.1. Thăm khám lâm sàng

Cần chú ý quan tâm một số ít yếu tố sau đây :

• Khai thác tiền sử mái ấm gia đình .
• Khai thác thực trạng mẹ khi mang thai .
• Nhìn sơ bộ hình dạng bên ngoài .
• Khám kỹ cơ quan sinh dục ngoài, nhất là tìm tinh hoàn .
• Tìm những bộc lộ không bình thường khác .

5.2. Xét nghiệm nhiễm sắc thể

Là một xét nghiệm quan trọng trong chẩn đoán nguyên do của thực trạng mơ hồ giới tính. Kết quả của xét nghiệm nhiễm sắc thể sẽ sơ bộ giúp chẩn đoán một số ít dạng mơ hồ giới tính như :

• 46XX thường gặp trong nữ lưỡng tính giả .
• 46XY thường gặp trong nam lưỡng tính giả .
• 46XY / 46XO gặp trong loạn sản tuyến sinh dục phức tạp .
• 46XY / 46XX hoàn toàn có thể gặp trong lưỡng giới thật .

Tuy nhiên cũng cần phải làm thêm 1 số ít xét nghiệm khác mới hoàn toàn có thể chẩn đoán xác lập được .

5.3. Xét nghiệm sinh hóa

Giúp chẩn đoán xác lập những thể mơ hồ giới tính vì nguyên do cường thượng thận do thiếu men. Ngoài một số ít men cơ bản thường làm thì những chất điện giải như natri, kali cũng như nồng độ renin, testosteron trong máu của bệnh nhân cũng sẽ được theo dõi và nhìn nhận .

5.4. Chụp cản quang đường sinh dục

Thường giúp phát hiện những không bình thường trên cơ quan sinh dục trong của nữ .

5.5. Sinh thiết cơ quan sinh dục

Giúp xác lập nguyên do của toàn bộ những loại mơ hồ giới tính, ngoại trừ những loại cường thượng thận do nguyên do thiếu men. Thường được triển khai qua nội soi ổ bụng hoặc qua mổ thăm dò .

6. Điều trị lưỡng tính ra làm sao ?

6.1. Nguyên tắc điều trị

Mục đích của bác sĩ trong điều trị những trường hợp lưỡng tính là phải chẩn đoán thực trạng bệnh lý. Từ đó xu thế giới tính để nuôi dạy trẻ có đời sống tương thích, có tình dục thích ứng sau tuổi dậy thì .
Nguyên tắc điều trị cơ bản :

• Xác định thể bệnh lâm sàng .
• Dựa vào nguyên do để xử trí tương thích .

6.2. Điều trị nội khoa

Nguyên nhân gây bệnh sẽ tác động ảnh hưởng tới quyết định hành động điều trị .

• Hội chứng Klinefelter

Cần điều trị androgen sửa chữa thay thế, đặc biệt quan trọng lúc trẻ dậy thì muộn hay khi nồng độ testosterone quá thấp .
Việc điều trị nhằm mục đích nâng chiều cao của trẻ. Đồng thời, nó thôi thúc những đặc thù sinh dục phụ và tạo điều kiện kèm theo cho trẻ em gái có kinh nguyệt đúng lúc. Điều trị thường bằng nội tiết tố tăng trưởng phối hợp với nội tiết tố nữ. Một số trường hợp phải phối hợp với phẫu thuật .

6.3. Điều trị ngoại khoa

Mục đích của việc điều trị ngoại khoa là trả lại đúng giới tính bằng giải pháp tạo hình. Các phẫu thuật tạo hình nên triển khai trước khi trẻ được 6 – 12 tháng tuổi. Một số điểm cơ bản :

• Âm vật hoàn toàn có thể tạo hình sớm .
• Âm đạo hoàn toàn có thể đợi đến tuổi người trẻ tuổi .
• ung thư tinh hoànNếu tinh hoàn có loạn sản ở những trường hợp có nhiễm sắc thể Y cần được vô hiệu sớm, đề phòng
• Ở những người bệnh có kháng androgen trọn vẹn, những tinh hoàn hoàn toàn có thể giữ lại. Mục đích giữ tinh hoàn cho đến tuổi người trẻ tuổi là nhằm mục đích tạo nguồn estrogen. Cách này chỉ vận dụng nếu tinh hoàn không nằm ở môi lớn. Lúc đó, hoàn toàn có thể cắt bỏ tinh hoàn và liên tục sử dụng nội tiết tố sửa chữa thay thế vào tuổi dậy thì .

Sự chứng minh và khẳng định giới tính hầu hết dựa vào xu thế giới tính để nuôi dạy trẻ. Cách thức phẫu thuật và sự củng cố về tâm ý thời niên thiếu tích hợp với những giải pháp tăng cường nội tiết tố vào lúc dậy thì .

6.4. Liệu pháp tâm ý

Khi giới tính đã được khuynh hướng, cần liên tục củng cố giới tính bằng những chiêu thức ngoại khoa, nội tiết và tâm ý. Việc khuynh hướng về giới tính tốt nhất phải được thực thi ở trẻ trước 2 tuổi. Lý do là vì ở tuổi này, trẻ mở màn tăng trưởng trí tuệ .

7. Vấn đề xã hội so với những người lưỡng tính

Theo Nghị định 88/2008/NĐ-CP về xác định lại giới tính, Nhà nước chỉ cho phép những người có nhiễm sắc thể giới tính có thể giống như trường hợp nữ lưỡng giới giả nam hoặc nam lưỡng giới giả nữ hoặc lưỡng giới thật nhưng bộ phận sinh dục chưa được biệt hóa hoàn toàn và không thể xác định chính xác là nam hay nữ, được phép xác định lại giới tính. Nghị định này đã mở ra cơ hội cho những người lưỡng tính phẫu thuật để chỉnh sửa bất thường của tạo hóa. 

Hiện nay, báo chí truyền thông và mọi người khi nhắc đến những người lưỡng tính đều thường dùng những cụm từ như “ thảm kịch ”, “ trớ trêu ”, “ nỗi đau ”, “ thầm lặng ” và xem đây là một khuyết tật cần phải can thiệp. Người lưỡng tính cũng gặp rất nhiều khó khăn vất vả trong xin việc làm hay tiếp cận những dịch vụ y tế. Giải pháp duy nhất được nghĩ tới thường là xác lập lại về 1 trong 2 giới tính. Tuy vậy, yếu tố này không hề thuận tiện .

Lưỡng tính là một dạng bất thường phức tạp. Không nên để bệnh nhân có dị tật này đến lớn mới chữa trị. Bởi lẽ, ngoài những rối loạn về tâm lý, việc phẫu thuật điều chỉnh cũng gặp nhiều khó khăn hơn. Vì thế, nếu phát hiện thấy những bất thường ở cơ quan sinh dục, nên đến khám và xét nghiệm càng sớm càng tốt để xác định giới tính, hỗ trợ tâm lý và tái tạo lại bộ phận sinh dục cho phù hợp.

Bác sĩ Trần Hoàng Nhật Linh

Source: https://mix166.vn
Category: Hỏi Đáp