IPO là gì? Tại sao doanh nghiệp cần IPO? Điều kiện để IPO là gì? – Thegioididong.com
Mục lục bài viết
Khi bạn đọc lướt các tin tức có trên điện thoại hay máy tính, thật không khó để bạn có thể bắt gặp các mẫu tin về các thương vụ IPO trên thị trường, đặc biệt là đối với các công ty công nghệ. Vậy chính xác IPO là gì, tại sao các doanh nghiệp lại cần IPO và điều kiện để doanh nghiệp thực hiện IPO thế nào? Xem bài viết để có câu trả lời nhé!
1. IPO là gì?
IPO là cụm từ viết tắt của Initial Public Offering, tạm dịch là phát hành công khai lần đầu. Thuật ngữ này ám chỉ quá trình lần đầu chào bán cổ phiếu với công chúng của một doanh nghiệp một cách rộng rãi bằng hình thức đưa lên sàn giao dịch chứng khoán, hay để dễ hiểu hơn thì đây là hoạt động huy động vốn từ các nhà đầu tư.
Trước khi IPO, thông thường các công ty khởi nghiệp sẽ ở trạng thái “unicorn – kỳ lân”, tức là công ty đã được định giá từ 1 tỷ đô la trở lên. Đồng thời, doanh nghiệp cũng phải đạt được các tiêu chí của Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch. Và từ một công ty cổ phần, sau khi thực hiện IPO, công ty sẽ chính thức trở thành công ty cổ phần đại chúng (hoặc công ty đại chúng).
[external_link_head]
Khái niệm về IPO
Hiện nay, dựa vào quyết định của Ban chỉ đạo cổ phần hóa và giá trị cổ phần bán đấu giá, sẽ có 3 phương thức tổ chức đấu giá thực hiện IPO, bao gồm tại doanh nghiệp, tại Sở giao dịch chứng khoán/Trung tâm giao dịch chứng khoán và tại tổ chức tài chính trung gian.
2. Lịch sử về IPO
Dutch East India được biết đến như công ty đầu tiên thực hiện phát hành cổ phiếu công khai đầu tiên, và kể từ đó thì nó sử dụng một cách rộng rãi, ngay cả tại phố Wall. Mặc dù phải vượt qua điều kiện được định giá từ 1 tỷ đô la trở lên, số lượng công ty thực hiện IPO không vì thế mà bị hạn chế, thậm chí là có xu hướng bùng nổ, đặc biệt là đối với các công ty công nghệ.
Cờ của Dutch East India
3. Tại sao một doanh nghiệp cần IPO?
Mục tiêu lớn nhất của việc phát hành cổ phiếu công khai là có thể thu hút tiền vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài thông qua việc chào bán cổ phiếu,. Cụ thể hơn, dưới đây là một số lợi ích mà các công ty có thể đạt được sau khi thực hiện IPO.
– Giúp doanh nghiệp thực hiện chiến lược kinh doanh mới
Với lượng vốn được huy động thông qua IPO, doanh nghiệp có thể thực hiện nhiều chiến thuật kinh doanh mới như mở rộng phân khúc khách hàng, thị trường hoặc đầu tư vào công nghệ, tính năng mới trong sản phẩm. Nhờ đây, doanh nghiệp có thể gia tăng doanh thu của mình.
IPO giúp doanh nghiệp có thể thực hiện nhiều chiến lược mới
– Giúp “đánh bóng” thương hiệu
Trước khi chính thức thực hiện IPO, các đơn vị truyền thông sẽ không ngừng đưa tin về doanh nghiệp, nhờ vậy thương hiệu của doanh nghiệp sẽ được biết đến rộng rãi hơn, đồng thời giúp doanh nghiệp ghi điểm trong mắt khách hàng.
– Giúp thâu tóm, sáp nhập các công ty nhỏ lẻ khác
Một số doanh nghiệp, sau khi thực hiện IPO, các công ty sẽ có lợi thế kêu gọi vốn đầu tư một cách rộng rãi, và đây là điều nhiều doanh nghiệp nhỏ hơn mong muốn. Việc này sẽ thúc đẩy quá trình sáp nhập hay thâu tóm các công ty nhỏ lẻ vào tay các ông lớn.
IPO góp phần thúc đẩy quá trình sáp nhập, thâu tóm
– Giúp “giữ chân” các nhân viên của doanh nghiệp
Việc phát hành cổ phiếu đến công chúng một cách rộng rãi đồng nghĩa với việc các nhân viên của doanh nghiệp đó cũng có thể làm điều tương tự. Thông thường, các công ty sẽ có nhiều ưu đãi đặc thù dành cho nhân viên, bao gồm cả hoạt động mua bán và cho tặng. Chính vì chính sách này, doanh nghiệp có thể gián tiếp “giữ chân” được nhân viên của mình.
[external_link offset=1]
4. Điều kiện và quy trình IPO
4.1. Điều kiện IPO lên sàn chứng khoán Việt Nam
Hiện nay, hai sàn chứng khoán lớn tại Việt Nam là HNX (quản lý bởi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội) và HOSE (quản lý bởi Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh) sẽ thông qua hoạt động chào bán cổ phần đến công chúng của các doanh nghiệp.
Các phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm cả Internet, sẽ là kênh để các doanh nghiệp tiến hành mở bán cổ phiếu đến công chúng, dựa trên luật chứng khoán 2019. Cụ thể, dưới đây là bảng các tiêu chí tại thời điểm đăng ký mà doanh nghiệp Việt Nam cần đạt được trước khi thực hiện IPO.
Tiêu chí | Điều kiện |
Vốn điều lệ đã góp (theo giá trị ghi trên sổ kế toán) | Từ 30 tỷ đồng trở lên. |
Hoạt động kinh doanh 2 năm liên tục (trước năm đăng ký IPO) | – Phải có lãi. – Không có lỗ lũy kế. |
Phương án phát hành và sử dụng vốn | Được Hội đồng Cổ đông thông qua. |
Tỷ lệ cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành | – Tối thiểu là 15% đối với doanh nghiệp thường. – Tối thiểu là 10% đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ trên 1.000 tỷ đồng. |
Cổ đông lớn nhất trước khi rao bán cổ phiếu | – Nắm ít nhất 20% vốn điều lệ. – Cam kết giữ mức vốn này trong vòng 1 năm kể từ ngày kết thúc IPO. |
Các tiêu chí khác của doanh nghiệp | – Không đang bị truy cứu hình sự. – Không bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích. – Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký. – Cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán. – Phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán. |
4.2. Quy trình IPO đầy đủ
Các công ty tại Việt Nam, để có thể thực hiện được việc mở bán cổ phiếu một cách rộng rãi, cần phải thực hiện các bước sau đây.
– Thông qua sự đồng ý của Hội đồng Cổ đông
Trước khi bắt đầu thì doanh nghiệp cần phải thông báo cho Hội đồng Cổ đông của công ty nhằm xin sự đồng ý, đồng thời là lên kế hoạch cho việc phát hành cổ phiếu đến công chúng. Một số câu hỏi sẽ phải được trả lời là mục đích, lượng vốn cần, số lượng và loại chứng khoán sẽ phát hành, ai sẽ được phân phối số vốn thu được thông qua IPO.
Họp cổ động trước khi thực hiện IPO
– Ban chuẩn bị được thành lập
Ban chuẩn bị sẽ được thành lập ngay sau khi được các cổ đông thông qua, và Ban chuẩn bị sẽ thực hiện tìm hiểu về các hồ sơ cần chuẩn bị trước khi IPO, liên hệ với các đơn vị kiểm toán, tư vấn và nếu cần thì lựa chọn các đơn vị bảo lãnh phát hành.
– Định giá cổ phiếu trên sàn chứng khoán
Việc định giá như thế nào sao cho hợp lý sẽ được các tổ chức bảo lãnh (nếu có), công ty kiểm toán và các đơn vị tư vấn hỗ trợ thực hiện cùng với Ban chuẩn bị, từ đó giúp đáp ứng cả nhu cầu của người mua và người bán.
Doanh nghiệp cần định giá trước khi lên sàn
[external_link offset=2]
– Chuẩn bị hồ sơ hợp lệ và nộp lên Ủy ban Chứng khoán
Các hồ sơ, bao gồm cả báo cáo tài chính được xác thực bởi công ty kiểm toán, sẽ được chuẩn bị đầy đủ và hợp lệ, sau đó sẽ gửi lên Ủy ban Chứng khoán nhằm xin phép thực hiện IPO.
– Phát hành cổ phiếu và thông báo đến công chúng
Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, công ty sẽ thông báo về khoảng thời gian phân phối theo quy định, đồng thời là bản cáo bạch chính thức.
Phát hành cổ phiếu và thông báo giá
– Báo cáo kết quả IPO
Các thông tin về kết quả IPO sẽ được doanh nghiệp đăng ký, lưu trữ, chuyển giao và thanh toán chứng khoán, sau phải gửi các báo cáo này đến cho Ủy ban Chứng khoán, và liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền để tiến hành đăng ký vốn.
5. Có những rủi ro nào khi triển khai IPO?
– Mất nhiều chi phí cho quá trình triển khai
Để thực hiện được IPO, doanh nghiệp cần bỏ ra một lượng chi phí khá lớn cho việc tư vấn, phí phát hành, trung gian, ngân hàng đầu tư hay là kế toán. Về lâu về dài, quá trình này sẽ tiêu tốn không hề ít chi phí cho doanh nghiệp.
Quá trình thực hiện IPO sẽ tiêu tốn khá nhiều tiền
– Quyền kiểm soát công ty bị phân tán
Bởi vì các cá nhân có thể dễ dàng tiếp cận với cổ phiếu do công ty phát hành, vậy nên quyền kiểm soát sẽ bị chia sẻ với các cổ đông. Việc này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến tổng thể công ty, từ bộ phận quản lý, nhân sự cho đến chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
– Các thông tin về tình hình kinh doanh phải được minh bạch
Khi doanh nghiệp đã thực hiện IPO, đồng nghĩa rằng các báo cáo về tình hình kinh doanh phải được công bố một cách minh bạch, và việc này tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đối thủ có thể tham khảo số liệu, từ đó có thể là đòn đánh ngược vào công ty.
Các báo cáo phải được minh bạch
– Chịu áp lực phải tăng trưởng
Thông qua các bản báo cáo được công bố rộng rãi, các nhà đầu tư có thể dễ dàng tiếp cận, và họ sẽ dễ bị phật lòng nếu như những kết quả này không đúng như ý của họ. Vậy nên, các doanh nghiệp sẽ luôn có áp lực phải tăng trưởng trong thời gian sắp tới.
6. Tôi có nên mua cổ phiếu IPO?
Như đã đề cập, một công ty phát hành cổ phiếu công khai có thể có nhiều mục đích, từ huy động vốn để đầu tư kinh doanh cho đến đánh bóng thương hiệu. Thế nên, nếu có thể, bạn hãy tìm hiểu về công ty mà bạn đang dự định đầu tư, từ đó sẽ có lựa chọn phù hợp hơn.
Mua cổ phiếu IPO
Ngoài ra, bạn cũng có hai lựa chọn, bao gồm công ty chỉ mới triển khai IPO và công ty đã tham gia lâu năm. Lượng lãi mà bạn nhận được từ việc đầu tư những công ty mới là lớn hơn, tuy nhiên đánh đổi lại là rủi ro mà bạn có thể nhận phải.
Lời khuyên là nếu bạn chưa có kinh nghiệm trong việc đầu tư chứng khoán, hãy chủ động trang bị kiến thức cho bản thân để nhằm hạn chế tình trạng tiền “không cánh mà bay” nhé!
Lướt đọc tin tức nhanh hơn với những chiếc điện thoại dưới đây:
Vừa rồi là một số thông tin về IPO mà có thể bạn chưa biết. Hy vọng bài viết hữu ích với bạn, cảm ơn bạn đã theo dõi, hẹn gặp lại trong những bài viết khác! [external_footer]
