WWE – Wikipedia tiếng Việt

Công ty World Wrestling Entertainment (Đấu vật Giải trí Thế giới, gọi tắt là WWE) là một công ty hoạt động trong các lĩnh vực giải trí, thể thao và truyền thông đại chúng (tập trung vào truyền hình, internet và tổ chức thi đấu trực tiếp), chủ yếu là trong ngành đấu vật biểu diễn (tiếng Anh: professional wrestling). Ngoài ra công ty còn đạt doanh thu lớn nhờ vào các dịch vụ khác như điện ảnh, âm nhạc, cấp giấy phép sản xuất và bán sản phẩm trực tiếp.

Cái tên WWE cũng đề cập đến việc tiếp thị đấu vật chuyên nghiệp, được xây dựng năm 1953 với tên Capital Wrestling Corporation. Đây là công ty tiếp thị đấu vật lớn nhất quốc tế, tổ chức triển khai hơn 450 sự kiện trực tiếp những năm qua, với dàn sao được chia thành ba thương hiệu chính lưu diễn toàn thế giới, có hơn 900 triệu trụ sở trên toàn thế giới với 28 ngôn từ. Trụ sở chính của công ty đặt tại Stamford, Connecticut, cùng những văn phòng khác ở Thành Phố New York, Los Angeles, London, Mexico City, Mumbai, Thượng Hải, Nước Singapore, Dubai, Munich và Tokyo .Giống như ở những công ty đấu vật trình diễn khác, những chương trình của WWE không phải thể thao đối kháng thực thụ, mà chỉ thuần về vui chơi, với diễn biến, ngữ cảnh, và những trận đấu mang tính trình diễn, mặc dầu những trận đấu có những đòn đánh hoàn toàn có thể gây rủi ro tiềm ẩn chấn thương cho người trình diễn nếu như thực thi không đúng cách. Điều này được nhắc đến lần đầu năm 1989 bởi chủ sở hữu của WWE là Vince McMahon, nhằm mục đích tránh phải nộp thuế cho hiệp hội vận động viên. Từ những năm 1980, WWE công khai minh bạch những loại sản phẩm của mình là thể thao màn biểu diễn vui chơi, nhắc tới mẫu sản phẩm của mình là sự tích hợp giữa thể thao đối kháng và màn biểu diễn sân khấu .

Chủ sở hữu đa số của công ty là chủ tịch kiêm giám đốc điều hành, nhà quảng bá đấu vật thế hệ thứ ba trong gia đình Vince McMahon, người nắm giữ 42% quyền sở hữu cổ phiếu hiện tại của công ty và 70,5% quyền biểu quyết. Công ty hiện tại, được thành lập ngày 21 tháng 2 năm 1980 với tên Titan Sports, Inc. tại South Yarmouth, Massachusetts. Công ty mua lại chính công ty mẹ của nó, Capital Wrestling Corporation Ltd. năm 1982. Titan đổi tên thành World Wide French Education, Inc. năm 1999 và sau đó là World Wide English/Education, Inc. năm 2002. Kể từ 2011, công ty chính thức được viết tắt thành WWE.

Trước thời kỳ Titan Sports ( 1953 – 1982 )[sửa|sửa mã nguồn]

Roderick James ” Jess ” McMahon một võ sĩ quyền anh đặt ra trận đấu giữa Jess Willard và Jack Johnson vào năm 1915. Năm 1925, Tex Rickard, ( ông là người xem thường môn đô vật và ngăn cản, không cho trình diễn những trận đấu vật ở Madison Square Garden, Thành Phố New York giữa những năm 1939 và 1948 ) người tập sự của Roderick James ” Jess ” McMahon đề xướng môn tranh tài chính thức ở Madison Square Garden là môn quyền anh. Trận đấu tiên phong là trận tranh đai vô địch hạng nhẹ ( light-heavyweight championship ) giữa Jack Delaney và Paul Berlenbach .Cùng thời hạn đó, cựu đô vật Joseph Raymond ” Toots ” Mondt đã có một cuộc cách mạng. Ông luôn đề cao môn đấu vật và là người biến hóa đô vật thành một môn thể thao được ưu thích. Nhằm tăng sự mê hoặc cho môn thể thao này, ông đã xây dựng ” Slam Bang Western Style Wrestling. ” Việc làm sau đó của ông của là hợp tác cùng với Ed Lewis và Billy Sandow, thuyết phục những võ sĩ đô vật ký kết hợp đồng với tên mới ‘ Gold Dust Trio ‘, đồng thời đổi khác phong thái thao tác. Chính những điều đó đã tạo nên sự đổi khác lớn trong lịch sử vẻ vang ngành đấu vật trình diễn sau này .Nguồn gốc của WWE hoàn toàn có thể được coi là mở màn từ năm 1952 khi Roderick James ” Jess ” McMahon và Toots Mondt xây dựng công ty Capitol Wrestling Corporation Ltd. ( CWC ), sau đó sáp nhập với National Wrestling Alliance ( NWA ) vào năm 1953 .Vào tháng 11 năm 1954, McMahon qua đời. Ray Fabiani, một trong những cổ đông của Mondt, tiến cử con trai của McMahon là Vincent James. [ 1 ] Người con nhà McMahon và Mondt đã rất thành công xuất sắc và nhanh gọn trấn áp được 70 % việc book những trận đấu của NWA, hầu hết nhờ vào sự tác động ảnh hưởng lớn của họ ở vùng Đông Bắc. Năm 1963, McMahon và Mondt có một cuộc tranh cãi với NWA về việc book cho ” Nature Boy ” Buddy Rogers trở thành nhà vô địch đai NWA World Heavyweight Championship. [ 2 ] Cả hai rời NWA để phản đối và xây dựng nên WWWF trong thời hạn này, đưa Rogers trở thành nhà vô địch đai WWWF World Heavyweight Championship vào tháng 4 năm đó. Rogers để mất đai trước Bruno Sammartino một tháng sau đó, vào ngày 17 tháng 5 năm 1963, sau khi trải qua cơn đau tim một tuần trước khi trận đấu diễn ra .Capitol quản lý và vận hành WWWF theo một cách khá bảo thủ, nếu như so sánh với những công ty khác : [ 3 ] họ tổ chức triển khai sự kiện chính hàng tháng thay vì hàng tuần hoặc hai tuần một lần, với những đô vật babyface vô địch đấu với những đô vật heels trong chương trình gồm có từ một đến ba trận đấu. [ 4 ] Sau khi có được hợp đồng truyền hình và thuê Lou Albano làm quản trị cho những đối thủ cạnh tranh heel của Sammartino, WWWF mở màn bán CP vào năm 1970 .Mondt rời khỏi Capitol vào cuối những năm 60, và dù WWWF đã từng rút khỏi NWA, Vince McMahon, Sr. vẫn lặng lẽ gia nhập vào năm 1971. Capitol đổi tên World Wide Wrestling Federation thành World Wrestling Federation ( WWF ) năm 1979. [ 5 ]

Tập đoàn Titan Sports ( 1982 – 1998 )[sửa|sửa mã nguồn]

Thời Hoàng Kim (Golden Era, 1982-1993)

Logo World Wrestling Federation ( 1984 – 1995 )Năm 1979, con trai của Vincent J. McMahon, Vincent K. McMahon và vợ là Linda xây dựng công ty Titan Sports tại South Yarmouth, Massachusetts. Người con nhà McMahon mua lại Capitol Sports của cha mình vào năm 1982, nắm giữ quyền quản lý và điều hành công ty. Với mục tiêu biến WWF thành công ty đấu vật màn biểu diễn lớn nhất quốc gia, và rộng hơn là cả quốc tế, McMahon thực thi một quy trình lan rộng ra về cơ bản sẽ biến hóa bộ mặt của ngành đấu vật trình diễn .Ở cuộc gặp cổ đông thường niên của NWA năm 1983, nhà McMahon và nhân viên cấp dưới của Capitol là Jim Barnett công bố rút lui khỏi tổ chức triển khai này. Điều này khiến những nhà tổ chức khác tức giận và phá bỏ rào cản giữa những công ty đấu vật khác với nhau, thứ được dựng nên từ khi NWA được xây dựng vào những năm 1940. Hơn nữa, công ty còn thu được doanh thu từ việc quảng cáo, hợp đồng truyền hình và tiền bán băng hình để lôi cuốn những kĩ năng từ những công ty đối thủ cạnh tranh .

McMahon nhận được sự chú ý lớn khi ký hợp đồng với tài năng của AWA là Hulk Hogan, người có được sự nổi tiếng ở ngoài ngành đấu vật, nhờ vào sự xuất hiện ở phim Rocky III.[22]McMahon chiêu mộ Roddy Piper làm đối thủ của Hogan, và một thời gian ngắn sau là Jesse Ventura với vai trò bình luận viên. Các đô vật khác gia nhập đội ngũ còn có Jimmy Snuka, Don Muraco,The Iron Sheik, Nikolai Volkoff, Junkyard Dog, Paul Orndorff, Greg Valentine, và Ricky Steamboat. Nhiều đô vật gia nhập sau này cũng là các đô vật từng thi đấu cho AWA hoặc NWA.

WWF quyết định tổ chức tour diễn khắp nơi trên đất nước, và việc này đã đòi hỏi một số vốn khá lớn, khiến cho WWF suýt nữa đến bờ vực phá sản. Tương lai của nhà McMahon được phụ thuộc tất cả vào việc ý tưởng độc đáo mang tên WrestleMania thành công hoặc thất bại. WrestleMania đã trở nên rất thành công, và đã (cũng như vẫn) được coi như Super Bowl của đấu vật biểu diễn. Ông đã mời những nhân vật nổi tiếng được nhiều người hâm mộ và biết đến qua truyền hình như Mr. T, Muhammad Ali hay Cyndi Lauper tham gia sự kiện này, cũng như phát sóng trên kênh truyền hình âm nhạc MTV. Sự kiện này cũng như sự ăn khách của nó dẫn đến một thuật ngữ là Rock ‘n’ Wrestling Connection, là sự kết hợp của văn hóa pop và đấu vật biểu diễn.

Logo World Wrestling Federation ( 1995 – 1998 )

WWF mở rộng việc làm ăn một cách mạnh mẽ dưới bàn tay của McMahon và đô vật babyface anh hùng là Hulk Hogan trong một vài năm. Sự ra mắt của Saturday Night’s Main Event trên đài NBC năm 1985 đánh dấu lần đầu tiên đấu vật biểu diễn được chiếu trên sóng truyền hình kể từ những năm 1950, khi kênh truyền hình đã bị dừng hoạt động là DuMont Television Network chiếu các trận đấu của Capitol Wrestling Corporation của Vince McMahon Sr.. Những năm 1980 được gọi là thời kỳ “Wrestling Boom” (đấu vật biểu diễn bùng nổ) với đỉnh cao là sự kiện WrestleMania III diễn ra ở Pontiac Silverdome năm 1987, với số khán giả kỷ lục là là 93.173 – một kỷ lục mà phải tới 29 năm sau mới bị phá bở WrestleMania 32.[23] Trận tái đấu của main event WrestleMania III giữa nhà vô địch WWF Hulk Hogan và André the Giant tại The Main Event năm 1988 được theo dõi bởi 33 triệu người qua sóng truyền hình, và là trận đấu vật biểu diễn được xem nhiều nhất trong lịch sử truyền hình Bắc Mỹ.[24]

Năm 1985, Titan dời văn phòng về Stamford, Connecticut, trước khi trụ sở hiện tại được xây vào năm 1991. Sau đó, tập đoàn lớn Titan Sports mới ( tiền thân là tập đoàn lớn WWF ) được xây dựng ở Delaware năm 1987 và được hợp nhất với những trụ sở tại Massachusetts vào tháng 2 năm 1988. [ 25 ]

Thời kì Attitude[sửa|sửa mã nguồn]

Logo World Wrestling Federation ( Thời kì Attitude ) ( 1998 – 2002 ) .

Thời kì Attitude chính thức diễn ra từ năm 1997 (theo sự khởi đầu của “Stone Cold” Steve Austin tại trận đấu King of the Ring vào năm 1996), chấm dứt thời kì cũ và bắt đầu một kỉ nguyên mới, bạo lực đóng vai trò chủ yếu, nhiều hành động thô tục được diễn ra dưới mọi hình thức, trên hết là âm mưu lật đổ đối thủ cạnh tranh của WWE, tập đoàn WCW (World Championship Wrestling). Sau khi Bret Hart “thua” trong trận đấu cuối cùng của mình với Shawn Michaels, đồng thời cũng là trận đấu gây tranh cãi nhiều nhất được biết đến trong lịch sử WWE qua cái tên Montreal Screwjob, Vince McMahon tạo ra tính cách riêng của mình và lấy tên là Mr. McMahon, một vị chỉ huy độc tài và hung tợn, người luôn khinh thường những đấu sĩ mà ông cho là “không phù hợp” như “Stone Cold” Steve Austin. Điều này tạo ra sự kình địch giữa Mr. McMahon và “Stone Cold” Steve Austin, song song với vụ việc trên là việc thành lập nhóm D-Generation X (đứng đầu gồm Triple H và Shawn Michaels). Ngoài ra WWF còn lập ra thể loại chương trình Monday Night Wars (Cuộc chiến tối thứ hai), nhằm cạnh tranh với WCW, nơi xảy ra cuộc thi đấu trực tiếp cùng thời gian.

Vào ngày 29 tháng 4 năm 1999, WWF biểu diễn một chương trình đặc biệt mang tên SmackDown! và được phát sóng trên kênh UPN network, sau Raw Is War (Monday Night Wars). Sau đó WWF SmackDown! trở thành một chương trình truyền hình chính thức vào ngày 26 tháng 8 năm 1999 và được trình chiếu hàng tuần vào mỗi đêm thứ năm.

Với sự thành công xuất sắc của Attitude vào ngày 19 tháng 9 năm 1999, công ty Titan Sports ( lúc này đổi tên thành World Wrestling Federation ) trở thành một công ty kinh doanh thương mại thuộc về những nghành nghề dịch vụ vui chơi và thể thao, ngoài những Titan Sports còn nhận được sự góp phần của 10 triệu cổ đông trong công ty. Không ngừng ở đó, WWF còn muốn lan rộng ra việc kinh doanh thương mại của mình thành nhiều dạng nhằm mục đích tăng thêm thu nhập như mở câu lạc bộ về đêm ở Time Square, sản xuất điện ảnh và sách báo .Năm 2000, WWF cùng với kênh truyền hình NBC, công bố xây dựng XFL, một liên đoàn bóng đá ở Mỹ. Trong vài tuần đầu XFL được nhiều người nhìn nhận rất cao, nhưng sau đó lại xuống hạng và bị nhìn nhận thấp .

Mua lại WCW và ECW[sửa|sửa mã nguồn]

Sau những góp sức của McMahon, vị thế của WWF ngày một nâng cao, trong khi đó tình hình của WCW ngày càng tồi tệ và lệch giá thì tụt xuống đến mức báo động, biết rằng WCW sẽ không sống sót được lâu bền hơn, công ty chính của WCW AOL Time Warner đề xuất không ký kết hợp đồng với WCW nữa. Vào tháng 3 năm 2001, công ty WWF Entertainment mua lại WCW từ AOL Time Warner với giá 7 triệu USD. Không những thế, công ty Extreme Championship Wrestling ( ECW ) ở phía bắc cũng có số phận tựa như và sau này sáp nhập với WWF / E vào tháng 10 năm 2001 .

World Wrestling Entertainment[sửa|sửa mã nguồn]

Năm 2000, hiệp hội World Wildlife Fund (cũng gọi WWF) là một tổ chức bảo vệ môi trường và hiện nay mang tên World Wide Fund for Nature, khởi kiện McMahon và WWF/E. Phiên tòa đồng ý rằng Titan Sports đã vi phạm một lần vào năm 1994, kết quả là WWF không được hoạt động ra ngoài phạm vi vùng phía bắc như trước đây. Vào ngày 5 tháng 5 năm 2002, WWF thay đổi cơ cấu tổ chức và đổi tên công ty thành WWE, website cũng chuyển từ wwf.com thành wwe.com. Ngày 6 tháng 5 năm 2002, công ty mang tên đầy đủ và chính thức là World Wrestling Entertainment, sự thay đổi trên được công khai vài ngày sau đó và được phát trên chương trình Monday Night Raw.

Tháng 4 năm 2002, khoảng một tháng trước khi đổi tên, WWE đề nghị chia thành hai thể loại chương trình riêng biệt, RAWSmackDown! do hưởng được quyền lợi từ WCW và ECW, ngày càng nhiều các đấu sĩ WCW về thi đấu cho WWE. Điều đó khiến cho thời lượng chương trình của WWE kéo dài hơn trước. Ngoài ra, cứ khoảng vài năm WWE lại mở một cuộc trao đổi các đấu sĩ (Draft Lottery Pick) thi đấu cho mỗi thể loại chương trình khác nhau.

Ngày 26 tháng 5 năm 2006, sau khi Rob Van Dam thắng trận tranh đai giữa John Cena, WWE cho Phục hồi lại ECW ( Extreme Championship Wrestling ) và chuyển thành thể loại chương trình thứ ba của WWE. ECW được trình diễn hàng tuần vào mỗi đêm thứ ba và được phát sóng trên kênh SyFy Channel. Ngày nay ECW đã kết thúc thay vào đó là NXT

Kỷ nguyên mới ( New Era )[sửa|sửa mã nguồn]

Năm năm nay, WWE đã tổ chức triển khai show ” WWE Draft ” vào ngày 19/7, đúng vào dịp Smackdown được truyền hình trực tiếp trở lại sau nhiều năm. Sự kiện này lưu lại một cột mốc mới, một kỷ nguyên mới với 2 brand một lần nữa được tách riêng không liên quan gì đến nhau và khác nhau là Raw và SmackDown. Smackdown được trực tiếp vào thứ ba ( với Shane McMahon là tổng chỉ huy, và General Manager là Paige ) và Raw vẫn trực tiếp vào thứ hai hàng tuần ( với tổng chỉ huy là Stephanie McMahon và General Manager là Kurt Angle ). Kỷ nguyên mới này được cho là sẽ giúp cho WWE hùng mạnh hơn xưa, khi nhiều đai sẽ trở lại và có rất nhiều những đô vật từ NXT debut lên main roster như Finn Bálor ( Raw ), Mojo Rawley ( Smackdown ), Alexa Bliss ( Smackdown ), Nia Jax ( Raw ), American Alpha ( Smackdown ), Carmella ( Smackdown ). Mặc dù vậy nhưng cũng đã có nhiều đội tan rã trong đợt chia brand vừa qua như The Lucha Dragons, The Social Outcasts, …

Sự thống trị của Gia đình McMahon[sửa|sửa mã nguồn]

Luật đặc cách[sửa|sửa mã nguồn]

Vào đầu năm 2019, Vince Kennedy McMahon Open trên Raw, và công bố luật đặc cách do mình tự phát minh sáng tạo ra. Ông nói luật đặc cách sẽ được vận dụng cho hai chương trình chính gồm Raw và SmackDown và ba đô vật ở SmackDown sẽ được trong thời điểm tạm thời chuyển sang Raw và ngược lại trong một thời hạn nhất định, thương là cả chương trình. Luật đặc cách duy trì cho đến tháng 9 năm 2019 thì bị hủy bỏ .
Vào ngày 3 tháng 10 năm 2019, Raw khởi đầu với thông tin đây sẽ là mùa mới. Chương trình diễn ra khá thành công xuất sắc khi Open nhiều đô vật lịch sử một thời Hall of Fame làm khách mời, ngoài những còn có tay boxing số 1 quốc tế Tyson Furry. Tại SmackDown, chương trình được đổi tên thành Friday Night SmackDown, khởi đầu bằng việc Stephanie McMahon và Vince K. McMahon bước ra và công bố mùa mới chính thức mở màn. Đồng thời, Friday Night SmackDown lần tiên phong sẽ chuyển sang kênh Fox .

Tuần sau, WWE Draft diễn ra thành công với việc nhiều ngôi sao mới xuất hiện từ NXT, bên cạnh đó, nhiều siêu sao khác phải rời nhóm.

Các chức vô địch và thương hiệu[sửa|sửa mã nguồn]

Các chức vô địch hiện tại[sửa|sửa mã nguồn]

  • Chú thích – WWE Women’s Tag Team Championship và WWE 24/7 Championship cũng được bảo vệ trên Raw nhưng không được xếp vào thương hiệu này.
  • Chú thích – WWE Women’s Tag Team Championship và WWE 24/7 Championship cũng được bảo vệ trên SmackDown nhưng không được đề cập trong thương hiệu này.
  • Chú thích
    24/7 Championship cũng có thể được bảo vệ trên NXT vì đai được bảo vệ giữa tất cả thương hiệu.
    NXT Cruiserweight Championship được bảo vệ trên NXT, NXT UK, và 205 Live!.
  • Chú thích
    NXT Cruiserweight Championship và 24/7 Championship cũng được bảo vệ trên NXT UK.

Các đai khác[sửa|sửa mã nguồn]

  • Chú thích – 24/7 Championship có thể được bảo vệ mọi lúc, mọi nơi miễn là có trọng tài. Đai có thể được giữ bởi bất cứ ai, không phân biệt giới tính, hoặc họ có phải một đô vật không.

Các chức vô địch không còn sống sót[sửa|sửa mã nguồn]

Các thành tựu khác[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Xổ số miền Bắc