Thác Bản Giốc – Wikipedia tiếng Việt - The first knowledge sharing application in Vietnam

Thác Bản Giốc vào mùa mưa nhìn từ Nước Ta, bên trái ảnh là thác phụ, bên phải ảnh là thác chính . Thác Bản Giốc nhìn từ Trung Quốc vào mùa khô, bên trái ảnh là thác phụ, bên phải ảnh là thác chính

Sông Quây Sơn

Bạn đang đọc: Thác Bản Giốc – Wikipedia tiếng Việt

Ảnh thác Bản Giốc thời Pháp thuộc với nhóm lính tập và viên chỉ huy người Pháp ( cưỡi ngựa ) chụp bên dòng thácBản đồ

Thác Bản Giốc, Trung Quốc gọi là cặp thác Đức Thiên-Bản Ước (tiếng Trung: 德天－板約; bính âm: Détiān – Bǎnyuē), là một nhóm thác nước nằm trên sông Quây Sơn tại biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc. Nếu nhìn từ phía dưới chân thác, phần thác bên trái và nửa phía tây của thác bên phải thuộc chủ quyền của Việt Nam tại xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng; nửa phía đông của thác bên phải thuộc chủ quyền của Trung Quốc tại thôn Đức Thiên, trấn Thạc Long, huyện Đại Tân, thành phố Sùng Tả của khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây. Thác nước này cách huyện lỵ Trùng Khánh khoảng 20 km về phía đông bắc, cách thủ phủ Nam Ninh của Quảng Tây khoảng 208 km.[1]

Theo quan điểm của Trung Quốc thì thác chính và thác phụ là hai thác riêng không liên quan gì đến nhau, thác chính ( Đức Thiên ) có chiều rộng 100 m, độ sâu 60 m và độ cao là 70 m. Theo quan điểm của phía Nước Ta, thác Bản Giốc gồm có cả thác chính và phụ với tổng chiều rộng là 208 m. [ 2 ] Thác Bản Giốc được chia thành hai phần, phần ở phía Nam gọi là thác Cao, đây là thác phụ vì lượng nước không lớn. Thác Thấp là thác chính nằm ở phía Bắc trên biên giới Việt Trung .Thác Bản Giốc là thác nước lớn thứ tư quốc tế trong những thác nước nằm trên một đường biên giới giữa những vương quốc ( Sau thác Iguazu giữa Brasil – Argentina, thác Victoria nằm giữa Zambia – Zimbabwe ; và thác Niagara giữa Canada và Hoa Kỳ ). [ 3 ] Tuy nhiên, theo Tân Hoa xã thì thác Bản Giốc là thác xuyên vương quốc lớn thứ hai trên quốc tế. [ 2 ] Thác Bản Giốc là thác nước tự nhiên lớn nhất khu vực Khu vực Đông Nam Á. [ 2 ] [ 3 ]
Toàn cảnh thác 2013
Thác Bản Giốc là một thắng cảnh du lịch nổi tiếng, từng được Tạp chí Địa lý Quốc gia Trung Quốc bầu chọn là một trong sáu thác nước đẹp nhất Trung Quốc vào năm 2005. [ 4 ] [ 5 ] Ngoài ra, Nhân dân Nhật báo và Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc cũng đã nhìn nhận thác Bản Giốc là một trong mười thác nước đẹp nhất Trung Quốc. [ 3 ] [ 6 ] Thác Bản Giốc cũng đã đi vào thẩm mỹ và nghệ thuật tạo hình với những tác phẩm hội họa và nhiếp ảnh rực rỡ. Ngoài giá trị du lịch và nghệ thuật và thẩm mỹ, thác cũng có tiềm năng thủy điện. Ngoài ra, tại Nước Ta, cũng có đánh giá và nhận định cho rằng thác Bản Giốc là thác nước đẹp nhất của vương quốc. Theo thống kê của Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch của tỉnh Cao Bằng, mỗi năm Nước Ta có khoảng chừng 30.000 người đến thăm Bản Giốc, còn phía Trung Quốc đón gần 1 triệu lượt người. [ 7 ]

Mục lục bài viết

Thắng cảnh văn hóa truyền thống[sửa|sửa mã nguồn]

Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc – ngôi chùa tiên phong được kiến thiết xây dựng ở nơi biên cương phía Bắc của Tổ quốc được Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Cao Bằng phê duyệt kiến thiết xây dựng. Tháng 06/2013, Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc được thi công tại núi Phia Nhằm cách thác Bản Giốc 500 m [ 8 ]. Các khuôn khổ của chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc như Tam quan chùa, lầu tượng Bồ Tát, Tam bảo, nhà tổ … được thiết kế xây dựng theo phong thái kiến trúc Phật giáo truyền thống cuội nguồn Nước Ta. Tại đây còn có đền thờ vị anh hùng Nùng Trí Cao – một nhân vật, biểu tượng Văn hoá thế kỷ XI tại Cao Bằng. Công trình được thiết kế xây dựng trên diện tích quy hoạnh 2 ha với kinh phí đầu tư khoảng chừng 38 tỷ đồng, hầu hết từ nguồn xã hội hóa do Trung ương Giáo hội Phật giáo Nước Ta kêu gọi, những tập đoàn lớn và những nhà hảo tâm góp phần và hỗ trợ vốn. [ 9 ]
Thác Bản Giốc nằm trên dòng chảy của sông Quây Sơn ( 歸春河, âm Hán Việt là ” Quy Xuân hà ” ). Sông này bắt nguồn từ Trung Quốc, chảy về hướng biên giới hai nước rồi vào chủ quyền lãnh thổ Nước Ta tại Pò Peo thuộc xã Ngọc Khê, huyện Trùng Khánh. Từ xã Ngọc Khê, sông chảy qua những xã Đình Phong, Chí Viễn, khi đến xã Đàm Thuỷ, dòng sông lượn quanh dưới chân núi Cô Muông rồi qua những cánh đồng của Đàm Thuỷ, qua bãi ngô trên bản Giốc, quay trở lại đường biên giới rồi tách ra thành nhiều nhánh. Lòng sông ở đó bất ngờ đột ngột trụt xuống khoảng chừng 35 m, tạo thành thác Bản Giốc. Sau khi đổ xuống chân thác, sông quay hẳn vào chủ quyền lãnh thổ Trung Quốc .Giữa thác có một mô đất rộng phủ đầy cây, xẻ dòng sông thành ba luồng nước. Vào những ngày nắng, làn hơi nước bắn ra từ thác tạo thành cầu vồng. Dưới chân thác là mặt sông rộng với hai bên bờ là những thảm cỏ và vạt rừng. Cách thác khoảng chừng hơn 5 km có động Ngườm Ngao, dài 3 km .Ở giữa thác chính là cột mốc biên giới Việt-Trung. Cột mốc này được xác lập qua hiệp ước về biên giới giữa hai nước năm 1999 là cột mốc 53 do Pháp – Thanh thiết kế xây dựng. Theo hiệp ước 1999, phần thác phụ trọn vẹn thuộc về Nước Ta, phần thác chính chia đôi. [ 10 ] [ 11 ]

Phía thượng nguồn theo đường sông Quây Sơn cỡ 4,5 km đã xây dựng Thủy điện Bản Rạ , công suất lắp máy 18 MW với 3 tổ máy, hoàn thành tháng 4/2012. Thủy điện chặn dòng ở bản Rạ và trả nước về sông ở bản Gun, bỏ lại chừng 3 km sông mất nước.[12]

Vấn đề chủ quyền lãnh thổ[sửa|sửa mã nguồn]

Có dư luận cho rằng toàn bộ hai phần thác Bản Giốc vốn thuộc về Việt Nam và đã bị mất cho Trung Quốc. Về điều này, Thứ trưởng Bộ ngoại giao Việt Nam Vũ Dũng khẳng định rằng thông tin đó hoàn toàn không có cơ sở, vì Công ước Pháp-Thanh 1887 và Hiệp định 1999 đều quy định đường biên giới khu vực này chạy theo trung tuyến dòng chảy sông Quế Sơn (Quây Sơn), lên thác và tới mốc 53 phía trên. Nghĩa là, phần thác phụ hoàn toàn nằm bên phía Việt Nam, phần thác chính có một phần thuộc Trung Quốc.[13]

Xem thêm: Cẩm nang du lịch Tây Ninh từ A – Z “Điểm hẹn văn hóa”

Trong Biên bản phân giới cắm mốc giữa Pháp và nhà Thanh ngày 31/5/1892 ghi rõ “Từ điểm này, đường biên giới chạy theo chính giữa (trung tuyến) dòng sông cho đến thác Ta Tung”. Do cùng căn cứ vào lời văn mô tả này nên khi vẽ đường biên giới chủ trương Việt Nam và Trung Quốc đều vẽ trùng nhau, từ giữa dòng sông Quây Sơn đến chính giữa ngọn thác chính. Hai bên chỉ tranh chấp ở phần phía trên đỉnh thác, nơi có hai dòng chảy ôm lấy cồn Pò Đon (Pò Thoong) mà cả Việt Nam lẫn Trung Quốc đều muốn nhận là lãnh thổ của mình. Nguyên nhân tranh chấp là do trong Công ước Pháp Thanh 1887 và 1895, cùng những biên bản bản đồ kèm theo không mô tả cụ thể khu vực này. Cuối cùng, năm 2008, Việt Nam và Trung Quốc đồng ý đường biên giới từ mốc 53 cũ đi qua cồn Pò Thoong, rồi đi tiếp đến chính giữa mặt thác chính của thác Bản Giốc, sau đó đi theo trung tuyến của dòng chảy chính của sông Quây Sơn. Như vậy, 1/2 thác chính của Bản Giốc cùng toàn bộ phần thác phụ và một 1/4 cồn Pò Thoong thuộc về Việt Nam, trong khi nếu theo nguyên tắc quốc tế thì toàn bộ cồn này phải thuộc về Trung Quốc vì dòng chảy chính nằm về phía Việt Nam.

Nhiều người hoài nghi Nước Ta nhường thác cho Trung Quốc đã viện dẫn những tư liệu lịch sử vẻ vang, văn học, sách giáo khoa, thậm chí còn cả Sách Trắng của Bộ Ngoại giao công bố vào những năm 1970 để chứng minh và khẳng định rằng hàng loạt thác Bản Giốc là của Nước Ta. Nhưng những tư liệu mà họ nêu ra lại không phải là bộ phận của Công ước Pháp-Thanh 1887, Công ước Pháp-Thanh 1895 mà Nước Ta và Trung Quốc lấy làm địa thế căn cứ pháp lý duy nhất để đàm phán xác lập đường biên giới mới [ 14 ] .
Ngày 22/2/2011 báo Lao động đăng bài ” Thác nước Detian – thiên đường chốn hạ giới “, ca tụng vẻ đẹp của thác Bản Giốc, nhưng nói đây là ” cảnh sắc vạn vật thiên nhiên ” của Trung Quốc, nằm ở ” thị xã Thạc Long, huyện Đại Tân, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc ” .Ngày 26/2/2011, Ban Tuyên giáo Trung ương có công văn ý kiến đề nghị cơ quan chủ quản báo Lao động kiểm điểm, giải quyết và xử lý người sai phạm trong vấn đề trên .