Lạng Sơn (thành phố) – Wikipedia tiếng Việt

Lạng Sơn là một thành phố trực thuộc tỉnh Lạng Sơn, Việt Nam.

Vị trí địa lý[sửa|sửa mã nguồn]

Thành phố Lạng Sơn nằm ở TT tỉnh Lạng Sơn, cách TT TP. hà Nội TP.HN 154 km về phía hướng đông bắc, cách Cửa khẩu Hữu Nghị 15 km về phía đông nam, có vị trí địa lý :

• Phía đông và phía bắc giáp huyện Cao Lộc
• Phía nam giáp huyện Chi Lăng
• Phía tây giáp huyện Văn Quan.

Thành phố có địa giới hành chính gần như được bao quanh bởi huyện Cao Lộc. Ngoài ra, thành phố còn giáp với huyện Văn Quan qua một đoạn ranh giới ở phía tây và huyện Chi Lăng qua một đoạn ranh giới ở phía tây-nam. Các đô thị TT được hình thành và tăng trưởng trên cơ sở những đô thị TT hiện hữu. Trong đó : Trung tâm cấp vùng Trung du và Miền núi Bắc Bộ gồm 2 thành phố Thái Nguyên, Việt Trì ; TT vùng liên tỉnh gồm 4 thành phố : Tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn, Điện Biên Phủ, Sơn La ; những thành phố cấp tỉnh gồm : Bắc Kạn, Cao Bằng, Lai Châu, Hà Giang, Yên Bái, Tuyên Quang, Bắc Giang, Hòa Bình và những thị xã huyện lỵ, TT chuyên ngành của tỉnh, TT những cụm khu dân cư nông thôn .

Diện tích, dân số[sửa|sửa mã nguồn]

Thành phố Lạng Sơn có diện tích 77,8 km², dân số năm 2019 là 103.284 người, với nhiều dân tộc khác nhau như: Kinh, Tày, Nùng, Hoa và các nhóm người Dao, Mường, Sán Dìu, Sán Chỉ,…

Sông Kỳ Cùng và tuyến phố nằm bên sông
Thành phố Lạng Sơn nằm giữa một lòng chảo lớn, có dòng sông Kỳ Cùng chảy qua TT thành phố. Đây là một dòng sông chảy ngược, bắt nguồn từ huyện Đình Lập của Lạng Sơn và chảy theo hướng Nam – Bắc về khu tự trị Quảng Tây, Trung Quốc. Thành phố nằm trên nền đá cổ, có độ cao trung bình 250 m so với mực nước biển, gồm những kiểu địa hình : xâm thục bóc mòn, cacxtơ và đá vôi, tích tụ .

Dữ liệu khí hậu của Lạng Sơn

Tháng

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Năm

Cao kỉ lục °C (°F)

31.6

36.4

36.7

38.6

39.8

38.8

37.6

37.1

36.6

35.2

33.0

32.2

39,8

Trung bình cao °C (°F)

17.6

18.3

21.8

26.3

30.1

31.3

31.6

31.2

30.1

27.2

23.5

20.0

25,7

Trung bình ngày, °C (°F)

13.1

14.3

17.9

22.2

25.5

26.8

27.2

26.6

25.2

22.1

18.2

14.6

21,1

Trung bình thấp, °C (°F)

10.1

11.6

15.2

19.2

22.0

23.7

24.0

23.7

22.0

18.5

14.6

10.9

17,9

Thấp kỉ lục, °C (°F)

−2.1

−1.7

0.9

6.2

11.1

15.1

18.6

17.0

13.2

7.1

1.7

−1.5

−2,1

Giáng thủy mm (inch)

31
(1.22)

38
(1.5)

49
(1.93)

97
(3.82)

167
(6.57)

189
(7.44)

229
(9.02)

232
(9.13)

130
(5.12)

82
(3.23)

36
(1.42)

20
(0.79)

1.301
(51,22)

% độ ẩm

79.6

82.3

83.4

82.8

81.2

82.8

83.6

85.4

84.1

81.3

78.8

77.3

81,9

Số ngày giáng thủy TB

9.5

10.4

13.2

13.1

13.5

15.4

16.4

17.0

12.7

9.4

6.4

5.6

142,7

Số giờ nắng trung bình hàng tháng

77

58

62

96

176

162

184

174

181

161

137

121

1.589

Nguồn: Vietnam Institute for Building Science and Technology[2]
Cột cờ trên đỉnh núi Phai VệTừ xưa, thành phố Lạng Sơn là TT của một vùng đất biên giới, nằm trên con đường giao thông vận tải huyết mạch có từ rất lâu, tiếp nối từ vùng biên ải đến kinh thành Thăng Long. Đây cũng là con đường giao lưu chính trị – kinh tế tài chính – văn hóa truyền thống – xã hội giữa những triều đại phong kiến Nước Ta với những triều đại phong kiến Trung Quốc. Nơi đây cũng đã từng diễn ra nhiều trận đánh lịch sử dân tộc để bảo vệ biên cương chống lại quân địch từ phương Bắc của nhiều thế hệ quân dân Nước Ta .Theo nhiều tài liệu lịch sử dân tộc, Lạng Sơn vốn đã trải qua thời kỳ là trấn lỵ, châu lỵ, phủ lỵ – là TT của cỗ máy hành chính từ thời phong kiến, từ thời nhà Hán, nhà Đường của Trung Quốc đô hộ, Nước Ta được chia thành 9 Q. thì Lạng Sơn thuộc Q. Giao Chỉ ( châu Giao ) .Thời nhà Đinh, vùng đất ở khu vực đình Pác Mòng, thành phố Lạng Sơn ngày này từng là nơi Đinh Bộ Lĩnh tiến đến dẹp loạn .Đến thời nhà Lý ( thế kỷ 11 ), Lạng Sơn được gọi là châu Lạng, do dòng họ Thân ( Thân Thừa Quý – vốn là phò mã nhà Lý ) quản lý .Đời nhà Trần ( thế kỷ 13 ) gọi Lạng Sơn là Lạng châu lộ, năm Quang Thái thứ 10 đổi thành trấn Lạng Sơn và đặt lỵ sở ở khu vực xã Mai Pha, thành phố Lạng Sơn ngày này và cho kiến thiết xây dựng Đoàn thành .Đến thời nhà Lê ( thế kỷ 15 ), để củng cố quân sự chiến lược chống quân xâm lược nhà Minh. Lạng Sơn được sắp xếp nhiều cơ quan hành chính, kinh tế tài chính, quân sự chiến lược gọi là vệ, cục, ty, … dưới quyền của Lạng Sơn Thừa chính tư .

Năm Hồng Đức thứ 26, Đoàn Thành Lạng Sơn tiếp tục được tu bổ, gia cố lại. Sách Dư Địa Chí của Nguyễn Nghiễm viết: “Xung quanh trấn thành đã hình thành nên rất nhiều “chợ” và “phố” như: phố Kỳ Lừa, phố Trường Thịnh, Đồng Đăng, thu hút thương nhân, lái buôn trong nước và người Trung Quốc đến buôn bán, trao đổi hàng hóa đông vui, tấp nập“.

Đến triều nhà Nguyễn, Đoàn Thành Lạng Sơn một lần nữa được trùng tu vào năm Minh Mệnh thứ 15 ( 1835 ) .Năm 1925, thị xã Lạng Sơn được xây dựng, và là tỉnh lỵ của tỉnh Lạng Sơn, chia làm hai khu vực tự nhiên, lấy sông Kỳ Cùng làm ranh giới, phía bờ nam gọi là ” bên tỉnh “, phía bờ bắc gọi là ” bên Kỳ Lừa “. Bên tỉnh là tập trung chuyên sâu những cơ quan văn phòng hành chính của cỗ máy chính quyền sở tại tỉnh. Bên Kỳ Lừa là nơi tập trung chuyên sâu những phố chợ, diễn ra những hoạt động giải trí hoạt động và sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh thương mại, kinh doanh của dân cư .Trong những năm diễn ra cuộc kháng chiến chống Pháp, thị xã Lạng Sơn là nơi diễn ra những chiến dịch nổi tiếng như Thu đông ( 1947 ), chiến dịch Biên giới ( 1950 ) .Từ sau năm 1954, với vị trí địa đầu của quốc gia, thị xã Lạng Sơn được coi như một ” cảng nổi ” – là đầu mối tiếp đón, tàng trữ sản phẩm & hàng hóa viện trợ của những nước xã hội Chủ nghĩa ủng hộ Nước Ta .

Năm 1979, cuộc chiến tranh biên giới phía bắc với Trung Quốc đã diễn ra ác liệt ở khu vực biên giới và tràn xuống gần cả khu vực thị xã Lạng Sơn, khiến thị xã đã bị thiệt hại nặng nề.

Ngày 27 tháng 12 năm 1975, hai tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn hợp nhất thành tỉnh Cao Lạng [ 3 ], thị xã Lạng Sơn là một đơn vị chức năng hành chính thuộc tỉnh Cao Lạng, gồm 4 phường : Chi Lăng, Hoàng Văn Thụ, Tam Thanh, Vĩnh Trại và xã Đông Kinh .Ngày 30 tháng 8 năm 1977, chuyển 4 xã : Hoàng Đồng, Quảng Lạc, Mai Pha, Hợp Thành thuộc huyện Cao Lộc vào thị xã Lạng Sơn. [ 4 ]Ngày 29 tháng 12 năm 1978 [ 5 ], tỉnh Cao Lạng tách thành 2 tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn như cũ, thị xã trở lại là tỉnh lị tỉnh Lạng Sơn .Ngày 22 tháng 11 năm 1986, chuyển xã Hợp Thành về huyện Cao Lộc quản trị ( trừ hợp tác xã Liên Thành sáp nhập vào xã Đông Kinh ). [ 6 ]Ngày 29 tháng 8 năm 1994, chuyển xã Đông Kinh thành phường Đông Kinh .Ngày 18 tháng 7 năm 2000, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 997 / QĐ-BXD công nhận thị xã Lạng Sơn là đô thị loại III thường trực tỉnh Lạng Sơn. [ 7 ]Ngày 17 tháng 10 năm 2002, nhà nước phát hành Nghị định số 82/2002 / NĐ-CP về việc tăng cấp thị xã Lạng Sơn thành thành phố Lạng Sơn. [ 8 ]Ngày 25 tháng 3 năm 2019, Thủ tướng nhà nước ban hành Quyết định số 325 / QĐ-TTg công nhận thành phố Lạng Sơn là đô thị loại II thường trực tỉnh Lạng Sơn. [ 9 ]
Thành phố Lạng Sơn có 8 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có 5 phường : Chi Lăng, Đông Kinh, Hoàng Văn Thụ, Tam Thanh, Vĩnh Trại và 3 xã : Hoàng Đồng, Mai Pha, Quảng Lạc .
Sau 18 năm, thành phố đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong tổng thể những nghành. Tốc độ tăng trưởng kinh tế tài chính của thành phố luôn duy trì không thay đổi với mức tăng trung bình hàng năm đạt từ 10 – 11 % ; thu nhập trung bình đầu người đạt 78,12 triệu đồng / năm. Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp từ 85 % lên 87 % ; diện tích quy hoạnh đất thiết kế xây dựng đô thị tăng từ 6,52 km2 lên 10,87 km2 ; lượng khách du lịch, tham gia những hoạt động giải trí kiến thiết xây dựng, thương mại, dịch vụ lưu trú tại thành phố tăng từ 174.000 lượt người / năm lên 4,9 triệu lượt người / năm [ 10 ] .

Tài nguyên vạn vật thiên nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

Y tế, giáo dục[sửa|sửa mã nguồn]

Cùng với tăng trưởng kinh tế tài chính, những nghành nghề dịch vụ văn hóa truyền thống – xã hội được chăm sóc, tăng trưởng. Hiện nay, thành phố có 91 cơ sở y tế công lập và ngoài công lập với mạng lưới hệ thống trang thiết bị, chất lượng ship hàng được nâng cao .Từ năm 2000 đến nay, mạng lưới hệ thống giáo dục tăng từ 30 trường ( 4 trường cao đẳng, tầm trung và 26 trường học ) lên 40 trường ( 4 trường cao đẳng, tầm trung và 36 trường học những cấp ) với cơ sở vật chất, chất lượng cơ bản 100 % đạt chuẩn ; số lượng nhà văn hóa khối, thôn từ 4 nhà văn hóa, 59 điểm dịch vụ văn hóa truyền thống lên 104 nhà văn hóa khối, thôn .

Cơ sở hạ tầng[sửa|sửa mã nguồn]

Một khu vực thành phố bên sông .
Trong những năm trước cách mạng tháng Tám, Thị xã Lạng Sơn là địa phận hoạt động giải trí chính của nhà cách mạng Hoàng Văn Thụ. Ông là người đã dấy lên trào lưu yêu nước Lạng Sơn. Hiện nay trên địa phận Thành phố còn có khu nhà lưu niệm Hoàng Văn Thụ tại số 8, phố Chính Cai, Kỳ Lừa – đây cũng là nơi ông đã sinh sống, học tập và hoạt động giải trí cách mạng trong những năm 20, 30 của thế kỷ trước và khu khu vui chơi giải trí công viên tượng đài kỷ niệm Hoàng Văn Thụ ở phường Chi Lăng .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://mix166.vn
Category: Khám Phá