5 bước để mua cổ phần trong doanh nghiệp Việt Nam

GV Lawyers xin giới thiệu bài viết của Luật sư Trần Thanh Tùng & Luật sư Nguyễn Thị Phương Chung có tiêu đề: “5 bước để mua cổ phần trong doanh nghiệp Việt Nam” được đăng trên Thời báo kinh tế Sài Gòn ngày 12/05/2011.

* * *

Cổ phiếu: Cầm trong tay nhưng vẫn chưa chắc ăn

Qua quan hệ lâu năm, nhà đầu tư Ấn Độ nọ đã mua 4% cổ phần trong công ty cổ phần trong nước. Hợp đồng mua bán cổ phần đã được ký kết, tiền đã được chuyển vào tài khoản của bên bán, thông tin của bên mua đã được ghi vào sổ cổ đông và công ty cũng đã cấp cổ phiếu cho bên mua. Mọi chuyện tưởng như đã xong.

Một thời hạn dài sau đó, công ty không đả động gì đến việc chia cổ tức cũng như không họp đại hội đồng cổ đông theo nhu yếu của nhà đầu tư Ấn Độ. Tranh chấp nổ ra và vấn đề được đưa đến sở kế hoạch và đầu tư ( KHĐT ) để được xử lý. Sở KHĐT giật mình thông tin rằng việc mua và bán cổ phần là không hợp pháp do khi mua và bán, những bên đã không ĐK với sở KHĐT. Quyền lợi của nhà đầu tư trong công ty, do vậy, vẫn là một dấu hỏi .
Ở trên là một trường hợp nổi bật mà nhà đầu tư quốc tế gặp rắc rối khi mua vốn cổ phần trong những công ty tại Nước Ta .
Tìm hiểu nguyên do, chúng tôi thấy rằng rắc rối trên phát sinh do sự không rõ ràng trong pháp luật “ cổ phần được chuyển nhượng ủy quyền tự do ” tại Khoản 1 Điều 79 và Khoản 5 Điều 87 Luật Doanh nghiệp cũng như sự xích míc giữa Luật Doanh Nghiệp và Luật Đầu Tư .

Thế nào là “cổ phần được chuyển nhượng tự do”?

“ Cổ phần được chuyển nhượng ủy quyền tự do ” đã trở thành tâm lý thông thường của rất nhiều người, nhất là những nhà đầu tư trên kinh doanh thị trường chứng khoán. Thế nhưng câu hỏi : “ Thế nào là chuyển nhượng ủy quyền tự do ? ” vẫn làm nhiều người hoảng sợ .
Có quan điểm cho rằng “ chuyển nhượng ủy quyền tự do ” nghĩa là cổ phần sẽ được tự do mua và bán bằng văn bản hoặc trao tay mà không nhờ vào vào thủ tục nào. Nói cách khác, việc chuyển nhượng ủy quyền cổ phần không cần sự phê chuẩn của hội đồng quản trị / đại hội đồng cổ đông của Công ty hoặc sự chấp thuận đồng ý của cơ quan ĐK kinh doanh thương mại. Cách hiểu này dẫn đến hệ quả là những bên tương quan không chăm sóc đến thủ tục khi mua và bán cổ phần, thậm chí còn không ĐK việc mua và bán với cơ quan ĐK kinh doanh thương mại .
Tuy nhiên, quan điểm phản đối cho rằng, lao lý “ cổ phần được chuyển nhượng ủy quyền tự do ” tại khoản 1 điều 79 và khoản 5 điều 87 LDN chỉ nói đến sự tự do về hình thức chuyển nhượng ủy quyền ( nghĩa là chuyển nhượng ủy quyền bằng văn bản hay trao tay ), chứ không đề cấp đến những yếu tố khác. Nghĩa là không có sự tự do tuyệt đối mà những bên vẫn phải tuân thủ những thủ tục trong điều lệ và pháp lý, và phải được ĐK với cơ quan ĐK kinh doanh thương mại .
Hiện nay, chưa có văn bản chính thức lý giải lao lý “ cổ phần được chuyển nhượng ủy quyền tự do ”, do vậy, cuộc tranh luận trên vẫn chưa có điểm dừng .

Chỉ tuân theo Luật Doanh Nghiệp: chưa đủ

Luật Doanh Nghiệp pháp luật trình tự mua và bán cổ phần rất đơn thuần : những bên tự thỏa thuận hợp tác và nhu yếu công ty ghi tên người mua vào sổ cổ đông của công ty. Bên mua được coi là cổ đông của công ty khi thanh toán giao dịch hết tiền và thông tin của họ được ghi vào sổ cổ đông của công ty mà không cần ĐK với cơ quan nhà nước ( nếu sau khi mua và bán, số cổ phần của bên mua chiếm dưới 5 % tổng số cổ phần của công ty hoặc bên bán không phải là cổ đông sáng lập ) .
Do vậy, trong ví dụ trên, nhà đầu tư Ấn Độ cho rằng khi tên họ đã được ghi vào sổ cổ đông và nắm trong tay CP do công ty phát hành, nghĩa là họ đã là cổ đông của công ty .
Đúng là những bên đã tuân thủ trình tự mua và bán cổ phần nếu nhìn dưới góc nhìn Luật Doanh Nghiệp. Tuy nhiên, dưới góc nhìn Luật Đầu Tư, thủ tục trên vẫn chưa toàn vẹn .
Theo Luật Đầu Tư, việc mua và bán cổ phần được coi là một hình thức đầu tư ( điều 21 ). Do vậy, về nguyên tắc, nhà đầu tư khi đầu tư vào Nước Ta theo hình thức này sẽ chịu ràng buộc bởi cam kết WTO và luật Nước Ta ( so với nhà đầu tư mang quốc tịch của vương quốc thành viên WTO hoặc khi công ty Nước Ta kinh doanh thương mại những ngành nghề và nghành pháp luật trong cam kết WTO ), hoặc luật Nước Ta ( trong những trường hợp khác ). Cơ quan nhà nước Nước Ta sẽ phải xem xét hồ sơ mua và bán cổ phần để chắn chắn là nhà đầu tư cung ứng những ràng buộc trong WTO và / hoặc Luật Việt Nam ( như điều kiện kèm theo về quốc tịch của nhà đầu tư, tỷ suất vốn góp, điều kiện kèm theo kinh tế tài chính của nhà đầu tư, ngành nghề của doanh nghiệp Nước Ta. .. ). Và khi cơ quan nhà nước Nước Ta phát hành giấy ghi nhận ĐK kinh doanh thương mại hoặc giấy ghi nhận đầu tư thừa nhận việc mua cổ phần của nhà đầu tư quốc tế, việc mua cổ phần đó mới có giá trị pháp lý theo luật Nước Ta .

Năm bước để mua cổ phần

Trong bối cảnh thiếu hướng dẫn về việc tự do chuyển nhượng cổ phần và sự không thống nhất giữa Luật Doanh Nghiệp và Luật Đầu Tư, câu hỏi mà nhà đầu tư quan tâm là: thế nào là một quy trình mua cổ phần hợp pháp?

Dưới đây là một quá trình mua cổ phần để nhà đầu tư quốc tế tìm hiểu thêm. Quy trình này hoàn toàn có thể đổi khác theo từng thanh toán giao dịch đơn cử và từng địa phương .

• Mở tài khoản vốn

Đây là điều kiện kèm theo bắt buộc khi nhà đầu tư quốc tế mua cổ phần của doanh nghiệp Nước Ta. [ 1 ] Tài khoản này được mở tại ngân hàng nhà nước thương mại tại Nước Ta và phải được ĐK làm thông tin tài khoản vốn với Ngân hàng Nhà nước Nước Ta. Tất cả mọi hoạt động giải trí đầu tư của nhà đầu tư phải triển khai trải qua thông tin tài khoản vốn, gồm có cả việc thanh toán giao dịch mua cổ phần, nhận cổ tức hoặc chuyển tiền ra khỏi Nước Ta .

• Ký hợp đồng mua bán cổ phần và thanh toán tiền qua tài khoản vốn

Sau khi mở và ĐK thông tin tài khoản vốn, nhà đầu tư hoàn toàn có thể thực thi góp vốn hoặc mua cổ phẩn theo lao lý của Luật Doanh Nghiệp và Luật Đầu Tư. Đối với những công ty niêm yết, nhà đầu tư cần xin thêm một mã số thanh toán giao dịch ( trading code ) để triển khai mua cổ phần trên đầu tư và chứng khoán. Việc mua cổ phần của nhà đầu tư quốc tế trên đầu tư và chứng khoán còn phải tuân thủ theo lao lý của Luật Chứng khoán .

• Đăng ký thông tin vào sổ cổ đông và cấp giấy chứng nhận cổ phần

Sau khi nhà đầu tư đã giao dịch thanh toán hàng loạt số tiền góp vốn, mua cổ phần, công ty sẽ ghi nhận thông tin của nhà đầu tư quốc tế trong sổ ĐK cổ đông và cấp giấy ghi nhận cổ phần cho nhà đầu tư quốc tế .

• Đăng ký thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh với cơ quan cấp phép

Công ty sẽ phải triển khai thủ tục ĐK kinh doanh thương mại để bổ trợ thông tin của nhà đầu tư quốc tế vào ĐK kinh doanh thương mại của công ty hoặc biến hóa cổ đông của công ty tại cơ quan ĐK kinh doanh thương mại. Một cách thận trọng, công ty cần ĐK về việc mua cổ phần của nhà đầu tư với cơ quan ĐK kinh doanh thương mại trong mọi trường hợp .

• Đăng ký cấp giấy chứng nhận đầu tư cho công ty.

Hiện tại, chưa có hướng dẫn chi tiết về việc công ty trong nước có phải xin thêm giấy chứng nhận đầu tư sau khi nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần trong công ty hay không. Tuy nhiên, một số nơi yêu cầu công ty phải đăng ký đầu tư theo Luật Đầu Tư sau khi bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài.
 

[1] Điều 6 Quyết định 88/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 18 tháng 6 năm 2009 về quy chế góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài trong doanh nghiệp Việt Nam
 
 
 
 
 

5/5 – ( 500 votes )

Source: https://mix166.vn
Category: Đầu Tư