Nhà khoa học và bảo vệ nhân quyền Sergei Kovalev tạ thế ở Nga

12 tháng 8 2021Nguồn hình ảnh, TASS

Chụp lại hình ảnh,

Sergei Adamovich Kovalev ( 1930 – 2021 ) là nhà khoa học, nhà hoạt động giải trí nhân quyền nổi tiếng thời Liên Xô và Nga

Sergei Kovalev, nhà khoa học và nhà hoạt động nhân quyền dám chống lại Trofim Lysenko thời Liên Xô, vừa qua đời, thọ 91 tuổi.

Nhà khoa học bị cầm tù thời Liên Xô, Sergei Kovalev, vừa qua đời hôm 09/08/2021, thọ 91 tuổi, theo nguồn tin từ mái ấm gia đình ông .Theo các báo Nga hôm 09/08/2021, vì đấu tranh nhân quyền thời Liên Xô, giáo sư Kovalev từng bị tù và sau đó phải sống trong cảnh quản chế tại Kolyma, ở vùng Viễn Đông của Nga, không được về Moscow .Phải đến năm 1986, ông mới được về nhà, theo lệnh của Mikhail Gorbachev, và nhanh gọn tham gia các hoạt động giải trí ủng hộ cho cải tổ và đưa nhân quyền vào pháp lý Nga thời hậu Liên Xô .Trong các năm 1990 – 93 ông được bầu vào Viện Duma Quốc gia và làm quản trị Ủy ban Nhân quyền của Quốc hội Liên bang .Ông cũng đại diện thay mặt cho Nga bảy năm tại Hội đồng châu Âu ( Council of Europe ) .Năm 2006 ông gia nhập đảng Yabloko và có măt trong Ban chấp hành TW đến 2019 .Dù có vị trí trong mạng lưới hệ thống chính trị Nga, ông vẫn phản đối chủ trương của chính quyền sở tại, như đại chiến tại Chechnya dưới thời Boris Yeltsin .Năm 1995 khi nhóm phiến quân Chechendo Shamil Basayev đứng đầu tiến công thị xã Budyonnovsk và bắt hàng nghìn con tin, ông Kovalev tình nguyện làm con tin và bị phe Chechnya giữ 36 giờ .Năm 1999, ông tổ chức triển khai một ủy ban để tìm hiểu về vụ đánh bom các khu nhà ở tại Nga nhưng không đạt tác dụng vì 1 số ít thành viên ủy ban bị giết hoặc chết trong thực trạng bí hiểm, theo trang Moscow Times .Nguồn hình ảnh, Fine ArtChụp lại hình ảnh ,

Tới năm 1975, sau khi ký Thỏa thuận Helsinki, Liên Xô thừa nhận nhân quyền là giá trị chung cho cả châu Âu, trên thực tế là bỏ mô hình ‘con người Xô Viết’

Cho đến cuối đời, Sergei Kovalev luôn lên tiếng phải đối khoảng trống tự do tại Nga bị thu hẹp lại dưới thời của Tổng thống Vladimir Putin .

Đấu tranh chống lại Lysenko, người bác bỏ di truyền học

Sinh năm 1930 ở Ukraine nhưng được cha mẹ đưa tới một làng gần Moscow, Nga sống khi còn nhỏ, Sergei Kovalev tốt nghiệp ngành lý sinh học ( biophysics ) .Ông nhanh gọn nổi tiếng nhờ các khu công trình nghiên cứu và điều tra, nhưng dù có vị trí trong cỗ máy giáo dục, khoa học Liên Xô, ông khởi đầu đấu tranh cho tự do tư tưởng .Vào thập niên 1950, Kovalev công khai minh bạch phê phán ” ông trùm của ngành sinh học cộng sản Liên Xô “, Trofim Lysenko .Cuộc đấu tranh chống Lysenko đã khiến nhiều nhà khoa học Liên Xô bị mất việc, bị bỏ tù, và một số ít người bị tử hình, theo một bài trên The Atlantic ( 19/12/2017 ) .Lysenko, nổi tiếng là ” nhà khoa học chân đất “, gốc nông dân thuần chất, được Stalin ủng hộ và nhận trách nhiệm điều tra và nghiên cứu tăng trưởng nông nghiệp cho Liên Xô bằng ” khoa học xã hội chủ nghĩa ” .Các sáng tạo độc đáo của ông – như cấm dùng phân bón, dội nước sôi, bỏ băng vào cây xanh, hoặc ” dạy cho lúa mì trí nhớ tăng trưởng nhanh mang tính giai cấp “, đã gây ra nạn đói ở Liên Xô .Nhưng quan trọng hơn, Lysenko bác bỏ di truyền học, vốn là ngành khoa học đã được quốc tế chú ý quan tâm từ thập niên 1920 – 30 và sau Thế Chiến đã tăng trưởng mạnh tại Phương Tây .Kiên trì với ” khuynh hướng xã hội chủ nghĩa “, ông Lysenko cho là ” gene ” không sống sót và cho rằng cây cối hoàn toàn có thể phân loại theo ” giai cấp ” .Từ chỗ dám chống lại quyền lực tối cao trong khoa học của Lysenko, Kovalev từ từ trở thành nhà sự không tương đồng chính kiến thực thụ .Ngay từ cuối thập niên 1960, ông đã lập ra các tổ chức triển khai bảo vệ nhân quyền và các tri thức bị tù đày như Alexander Solzhenitsyn và Vladimir Bukovsky .Năm 1974 ông bị bắt vì Điều 70 Luật Hình sự, và bị phán quyết ” tuyên truyền chống nhà nước Liên Xô ” .Sau bảy năm tù khổ sai, ông bị quản chế tại vùng Viễn Đông cho tới 1986 .

Sang thời kỳ nước Nga bỏ chủ nghĩa xã hội, ông là nhân vật hàng đầu của Nga làm đại diện cho các hội nhân quyền quốc tế như Amnesty International, và Nhóm nhân quyền Nga – Mỹ (Russian-American Human Rights Group).

Dù thành công xuất sắc trong việc hoạt động để Điều 31 Hiến pháp Liên bang Nga xác lập vị trí của quyền con người và tự do hội họp, ôg Kovalev phải nêu quan điểm hồi 2007 rằng nước Nga dưới thời của tổng thống Putin đã không đi về hướng tăng thêm dân chủ, nhân quyền .

Thậm chí, ông còn cho là đã có một “cuộc phản cách mạng chống lại dân chủ” (antidemocratic counter-revolution) đã diễn ra sau khi Liên Xô tan rã.

Xem thêm:

Source: https://mix166.vn
Category: Công Nghệ