Cách giải bài toán xác suất môn Sinh học ôn thi THPT Quốc gia năm 2021

Cách giải bài toán xác suất môn Sinh học ôn thi THPT Quốc gia năm 2021

Cách giải bài toán xác suất môn Sinh học ôn thi THPT Quốc gia năm 2021

Nhằm mục tiêu giúp học viên ôn thi THPT Quốc gia môn Sinh học năm 2021 đạt hiệu quả cao, tài liệu Phương pháp giải những bài toán xác suất trong Sinh học không thiếu những dạng bài tập từ cơ bản đến nâng cao với cách giải cụ thể và bài tập có đáp án giúp học viên củng cố kỹ năng và kiến thức, ôn tập và nắm vững được cách làm những bài tập về xác suất trong môn Sinh học .

Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử

A. LƯU Ý LÝ THUYẾT

 – Theo lí thuyết ngẫu nhiên, sự xuất hiện của các bộ ba trên mARN tuân theo quy luật toán học. Vận dụng lí thuyết này có thể dự đoán được trên một phân tử mARN có thể có bao nhiêu lần xuất hiện 1 loại bộ ba nào đó.

– Ở di truyền phân tử, enzym cắt số lượng giới hạn là loại enzym cắt phân tử ADN ở những vị trí đặc hiệu. Vị trí đặc hiệu thường là một đoạn trình tự nucleotit. Mỗi loại enzym cắt số lượng giới hạn nhận ra đoạn trình tự nucleotit và cắt ở vị trí đặc hiệu. Theo lí thuyết ngẫu nhiên thì dựa vào đoạn trình tự nucleotit đặc hiệu mà enzym nhận ra cắt để Dự kiến được độ dài của đoạn ADN được cắt ra .

B. MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP THƯỜNG GẶP

Ở di truyền phân tử, xác suất được sử dụng khi tính những bộ ba Open trên mARN theo lí thuyết ngẫu nhiên hoặc xác suất để cắt những phân tử ADN bằng những enzym cắt hạn chế .

Khi giải bài toán dạng này thì nên tiến hành theo 2 bước sau đây:

Bước 1: Tìm tỉ lệ của các loại nucleotit liên quan đến bộ ba cần tính xác suất.

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất.

Bài 1: Trong một ống nghiệm, có tỉ lệ 4 loại nucleotit A, U, G, X lần lượt là 10%; 20%; 30%; 40%. Từ 4 loại nucleotit này người ta đã tổng hợp nên một phân tử ARN nhân tạo. Theo lí thuyết, trên phân tử mARN nhân tạo này, xác suất xuất hiện bộ ba AAA là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tìm tỉ lệ của các loại nucleotit liên quan đến bộ ba cần tính xác suất

Tỉ lệ của nucleotit loại A là = 10 % = 0,1 .

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Xác suất Open bộ ba AAA = ( 0,1 ) 3 = 0,001 = 10-3 .

Bài 2: Trong một ống nghiệm, có 4 loại nucleotit A, U, G, X với tỉ lệ lần lượt là A:U:G:X = 2:2:1:2. Từ 4 loại nucleotit này người ta đã tổng hợp nên một phân tử ARN nhân tạo.

a. Theo lí thuyết, trên phân tử mARN tự tạo này, xác suất Open bộ ba AUG là bao nhiêu ?
b. Nếu phân tử mARN này có 3000 nucleotit thì sẽ có bao nhiêu bộ ba AAG ?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tìm tỉ lệ của các loại nucleotit liên quan đến bộ ba cần tính xác suất

– Tỉ lệ của nucleotit loại A là Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Tỉ lệ của nucleotit loại U làPhương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Tỉ lệ của nucleotit loại G là Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

a. Theo lí thuyết, trên phân tử mARN tự tạo này, xác suất Open bộ ba AUG là

Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay 

b. Số bộ ba AAG trên phân tử mARN này :
– Theo lí thuyết, trên phân tử mARN tự tạo này, xác suất Open bộ ba AAG là

Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Phân tử mARN tự tạo có 3000 nucleotit thì theo lí thuyết ngẫu nhiên sẽ có số bộ ba AAG

Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

Như vậy, theo lí thuyết ngẫu nhiên thì trên mARN tự tạo này sẽ có khoảng chừng 34 đến 35 bộ ba AAG .

Bài 3: Trong một ống nghiệm, có tỉ lệ 4 loại nucleotit A, U, G, X với tỉ lệ lần lượt là A : U : G : X = 2 : 1 : 3 : 2. Từ 4 loại nucleotit này người ta đã tổng hợp nên một phân tử ARN nhân tạo. Theo lí thuyết, trên phân tử ARN nhân tạo này, xác suất xuất hiện bộ ba kết thúc là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tìm tỉ lệ của các loại nucleotit liên quan đến bộ ba cần tính xác suất

Trên mARN có 3 bộ ba kết thúc là UAA, UAG, UGA. Vì vậy cần phải tính tỉ lệ của 3 loại nucleotit A, U, G có trong những bộ ba này .

– Tỉ lệ của nucleotit loại A là Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Tỉ lệ của nucleotit loại U làPhương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Tỉ lệ của nucleotit loại G làPhương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

– Xác suất xuất hiện bộ ba UAAPhương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Xác suất xuất hiện bộ ba UAGPhương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Xác suất xuất hiện bộ ba UGAPhương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

Xác suất xuất hiện bộ ba kết thúcPhương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

Như vậy, trên phân tử ARN tự tạo này, trung bình cứ 32 bộ ba thì có 1 bộ ba kết thúc .

Bài 4: Nếu các nucleotit được xếp ngẫu nhiên trên một phân tử ARN có 105 nucleotit, chứa 30%A, 20%X, 10%U, 40%G. Số lần trình tự 5’-GXXA-3’ được trông đợi xuất hiện là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tìm tỉ lệ của các loại nucleotit liên quan đến bộ ba cần tính xác suất

– Tỉ lệ của nucleotit loại G = 40 % = 0,4 .
– Tỉ lệ của nucleotit loại X = 20 % = 0,2 .
– Tỉ lệ của nucleotit loại A = 30 % = 0,3 .

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Xác suất Open trình tự 5 ’ – GXXA-3 ’

Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Theo lí thuyết ngẫu nhiên thì trên một phân tử ARN có 103 nucleotit, chứa 30%A, 20%X, 10%U, 40%G. Số lần trình tự 5’-GXXA-3’ được trông đợi xuất hiện là Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay(lượt).

– Như vậy trên phân tử ARN này, theo lí thuyết thì sẽ có từ khoảng chừng 4 đến 5 lượt trình tự 5 ’ – GXXA3 – ’ được Open .

Bài 5: Có một enzym cắt giới hạn cắt các đoạn ADN mạch kép ở đoạn trình tự nucleotit AGGXT. Khi sử dụng enzym này để cắt một phân tử ADN có tổng số 3.107           cặp nucleotit (bp) thì theo lí thuyết phân tử ADN này sẽ bị cắt thành bao nhiêu đoạn ADN?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tìm tỉ lệ của các loại nucleotit liên quan đến bộ ba cần tính xác suất

Theo lí thuyết thì ở trong tự nhiên, tỉ lệ của 4 loại nucleotit ở trên ADN là tương đương nhau, mỗi loại chiếm tỉ lệ Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

– Đoạn trình tự AGGXT có 5 nucleotit nên có xác suấtPhương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay

– Có một enzym cắt giới hạn cắt các đoạn ADN mạch kép ở đoạn trình tự nucleotit AGGXT. Khi sử dụng enzym này để cắt một phân tử ADN có tổng số 3.107 cặp nucleotit (bp) thì theo lí thuyết phân tử ADN này sẽ có số vị trí bị cắt là Phương pháp giải bài tập xác suất trong di truyền phân tử cực hay(vị trí cắt).

– Với 29296 vị trí cắt, thì sẽ có số đoạn ADN là 29296 + 1 = 29297 đoạn

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

A. KIẾN THỨC LÍ THUYẾT LIÊN QUAN ĐẾN TÍNH XÁC SUẤT

– Trong giảm phân, sự phân li của cặp NST là chính sách dẫn tới sự phân li của cặp alen. Bản chất của quy luật phân li là sự phân li của những alen trong cặp alen, mỗi alen đi về một giao tử .
– Quy luật phân li của Menden là quy luật di truyền cơ bản của mọi quy luật khác. Tức là ở những quy luật di truyền khác, những cặp gen cũng phân li theo quy luật của Menđen ( trừ quy luật di truyền theo dòng mẹ, gen nằm ở tế bào chất ) .
– Các cặp NST phân li độc lập với nhau nên những cặp gen nằm trên những cặp NST cũng phân li độc lập. Các cặp gen phân li độc lập với nhau thì tỉ lệ phân li kiêu gen, tỉ lệ kiểu hình ở đời con tuân theo quy luật xác suất của toán học. Tức là tỉ lệ phân li kiểu hình bằng tích tỉ lệ của những cặp tính trạng, tỉ lệ phân li kiểu gen bằng tích tỉ lệ của những cặp gen .
– Khi gen di truyền theo quy luật phân li độc lập thì tất cả chúng ta sử dụng quy luật tổng hợp tự do để tính sự tổng hợp của những cặp alen .
– Các cặp gen phân li độc lập với nhau thì ở đời con có :
+ Tỉ lệ kiểu gen bằng tích tỉ lệ phân li kiểu gen của từng cặp gen ;
+ Tỉ lệ phân li kiểu hình bằng tích tỉ lệ phân li của những cặp tính trạng ;
+ Số loại kiểu gen bằng tích số loại kiểu gen của những cặp tính trạng ;
+ Số loại kiểu hình bằng tích số loại kiểu hình của những cặp tính trạng ;
+ Tỉ lệ của mỗi loại kiểu hình bằng tích tỉ lệ của những tính trạng có trong kiểu hình đó .
– Hai cặp tính trạng di truyền phân li độc lập với nhau khi tỉ lệ phân li kiểu hình của phép lai bằng tích tỉ lệ của những cặp tính trạng .
– Trong trường hợp tính trạng do một gen pháp luật, nếu ở đời con Open kiểu hình chưa có ở cha mẹ thì kiểu hình đó do gen lặn lao lý, nếu kiểu hình đã có ở bố hoặc mẹ mà không bộc lộ ở đời con thì đó là kiểu hình lặn .
– Xác suất Open một kiểu hình nào đó chính là tỉ lệ của loại kiểu, hình đó trong tổng số thành viên mà ta xét .

– Ở phép lai mà tổng số cặp gen dị hợp ở bố và mẹ là n cặp gen thi ở đời con, loại cá thể có a số alen trội chiếm tỉ lệ Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen. Nếu cứ có một cặp gen đồng hợp trội thì a phải bớt đi 1.

Ví dụ: Ở phép laiCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen, loại cá thể có 2 alen trội ở đời con chiếm tỉ lệ Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen . (vì cả bố và mẹ có 4 cặp gen dị hợp)

Ở phép lai Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen, loại cá thể có 5 alen trội ở đời con chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen . (vì cả bố và mẹ có 3 cặp gen dị hợp và trong đó có 2 cặp gen đồng hợp trội nên cá thể có 5 alen trội thì khi áp dụng giống như chỉ có 3 alen trội).

– Khi xét riêng từng cặp gen, alen trội là trội trọn vẹn thì ta dựa vào bảng sau để tìm tỉ lệ của loại kiểu hình có tương quan đến tính xác suất .

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

B. CÁC DẠNG BÀI TẬP

1. Bài tập tính xác suất về kiểu hình

Cách giải: Khi bài toán yêu cầu tính xác suất về một kiểu hình nào đó thì cần phải tiến hành theo 2 bước.

Bước 1: Xác định kiểu gen bố mẹ và viết sơ đồ lai để tìm tỉ lệ của loại kiểu hình cần tính xác suất.

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Bài 1: Cho biết A quy định thân cao trội hoàn toàn so vói a quy định thân thấp, B quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với b quy định hoa trắng. Hai cặp gen này nằm trên 2 cặp NST khác nhau. Cây thân cao, hoa đỏ thuần chủng giao phấn với cây thân thấp, hoa trắng được F1, F1 giao phấn tự do được F2. Lấy ngẫu nhiên 5 cây ở F2, xác suất để trong 5 cây này chỉ có 2 cây thân cao, hoa đỏ.

Hướng dẫn giải

Bước 1: Xác định kiểu gen của bố mẹ và viết sơ đồ lai

– Cây thân cao, hoa đỏ thuần chủng có kiểu gen AABB
Cây thân thấp, hoa trắng có kiểu gen aabb .

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

– Viết giao tử và lập bảng ta sẽ thu được đời F2 có tỉ lệ kiểu hình 9 thân cao, hoa đỏ ; 3 thân cao, hoa trắng ; 3 thân thấp, hoa đỏ ; 1 thân thấp, hoa trắng .

à Cây thân cao, hoa đỏ có tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

– Lấy 5 cây, cần có 2 cây thân cao, hoa đỏ thì phải là tổ hợp chập 2 của 5 phần tử Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Ở F2, cây thân cao, hoa đỏ chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen Cây có kiểu hình không phải thân cao, hoa đỏ có tỉ lệ Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

– Lấy 5 cây ở F2, xác suất để trong 5 cây này chỉ có 2 cây thân cao, hoa đỏ là :

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Lũy thừa 2 là vì phải có 2 cây thân cao, hoa đỏ ; Lũy thừa 3 vì phải có 3 cây có kiểu hình không phải thân cao, hoa đỏ .

– Khi bài toán yêu cầu trong 5 cây chỉ có 2 cây thân cao, hoa đỏ thì 3 cây còn lại phải có kiểu hình khác.

– Các kiểu hình khác có tỉ lệ tỉ lệ =1- của kiểu hình cần tính xác suất  

Bài 2: Cho biết A quy định thân cao trội hoàn toàn so với a quy định thân thấp, B quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với b quy định hoa trắng. Hai cặp gen này nằm trên 2 cặp NST khác nhau. Cho cây dị hợp về 2 cặp gen lai phân tích được Fb. Lấy ngẫu nhiên 3 cây Fb. Xác suất để trong 3 cây này chỉ có 1 cây thân thấp, hoa trắng là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Xác định kiểu gen của bố mẹ và viết sơ đồ lai

– Cây dị hợp về 2 cặp gen có kiểu gen là AaBb
Lai nghiên cứu và phân tích là lai với cây đồng hợp lặn. Cây đồng hợp lặn có kiểu gen aabb .

 Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

– Tỉ lệ kiểu hình ở đời Fb là 1 thân cao, hoa đỏ ; 1 thân cao, hoa trắng ; 1 thân thấp, hoa đỏ ; 1 thân thấp, hoa trắng .

 Cây thân thấp, hoa trắng có tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

– Lấy 3 cây, cần có 1 cây thân thấp, hoa trắng thì phải là tổ hợp chập 1 của 3 phần tửCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

– Ở Fb, cây thân thấp, hoa trắng chiếm tỉ lệ Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen; Cây có kiểu hình không phải thân thấp, hoa trắng chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

– Lấy 3 cây Fb. Xác suất để trong 3 cây này chỉ có 1 cây thân thấp hoa trắng là Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

Bài 3: Cho biết gen A quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen a quy định thân thấp. Cây thân cao tự thụ phấn, thu được đời F1 có tỉ lệ 75% cây cao : 25% cây thấp.

a. Lấy ngẫu nhiên 1 cây F1. Xác suất để được cây thân cao là bao nhiêu ?
b. Lấy ngẫu nhiên 1 cây thân cao F1. Xác suất để được cây thuần chủng là bao nhiêu ?
c. Lấy ngẫu nhiên 3 cây thân cao F1. Xác suất để thu được 1 cây thuần chủng là bao nhiêu ?

Hướng dẫn giải

a. Lấy ngẫu nhiên 1 cây F1. Xác suất để được cây thân cao là bao nhiêu ?

Bước 1: Tìm tỉ lệ cây thân cao ở F1.

Bài toán cho biết đời F1 có tỉ lệ 75 % cây cao : 25 % cây thấp, Ở F1, cây thân cao chiếm tỉ lệ = 0,75

Bước 2: Tính xác suất

Lấy ngẫu nhiên 1 cây, xác suất để thu được cây thân cao là 0,75 .
b. Lấy ngẫu nhiên 1 cây thân cao F1. Xác suất để được cây thuần chủng là bao nhiêu ?

Bước 1: Tìm tỉ lệ cây thuần chủng trong số các cây thân cao ở F1.

Bài toán cho biết đời F1 có tỉ lệ 75 % cây cao : 25 % cây thấp, Tỉ lệ kiểu gen ở đời F1 là 1AA : 2A a : 1 aa .

Cây thân cao ở F1 có 2 loại kiểu gen với tỉ lệ là 1AA và 2Aa à cây thuần chủng chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2: Xác suất

Lấy ngẫu nhiên 1 cây thân cao F1, xác suất để được cây thuần chủng làCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

c. Lấy ngẫu nhiên 3 cây thân cao F1. Xác suất để thu được 1 cây thuần chủng là bao nhiêu ?

Bước 1: Cây thân cao tự thụ phấn, đời con thu được 75% cao : 25% thấp chứng tỏ cây thân cao đem tự thụ phấn có kiểu gen Aa và đời con có tỉ lệ kiểu gen là1AA:2Aa:1aa. Trong số các cây thân cao ở F1 (1AA và 2Aa), cây thuần chủng chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2:

– Chọn 3 cây thân cao F1. Xác suất để thu được 1 cây thuần chủng làCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

2. Bài tập tính xác suất về kiểu gen

Cách giải: Cần phải tiến hành theo 2 bước

Bước 1: Tìm tỉ lệ của kiểu gen cần tính xác suất.

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Bài 1:  Ở phép lai AaBb x Aabb thu được đời F1. Lấy ngẫu nhiên 3 cá thể F1, xác suất để thu được 3 cá thể đều có kiểu gen AaBb là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tìm tỉ lệ của kiểu gen cần tính xác suất

 Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

– Cặp lai Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen sẽ sinh ra đời con có kiểu gen Aa với tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

– Cặp lai Bb x bb sẽ sinh ra đời con có kiểu gen Bb với tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Phép lai AaBb x Aabb sẽ sinh ra đời con có kiểu gen AaBb với tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất

Lấy ngẫu nhiên 3 cá thể ở F1, xác suất để cả 3 cá thể đều có kiểu gen Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bài 2: Xét phép lai AaxAa được F1. Ở đời F1, lấy ngẫu nhiên 2 cá thể, xác suất để thu được 2 cá thể thuần chủng là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Xác định tỉ lệ của cá thể thuần chủng ở đời F1.

– Ở phép lai AaxAađời F1 có tỉ lệ kiểu gen làCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

– Đời F1 có tỉ lệ kiểu gen Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen nên cá thể thuần chủng chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2: Tính xác suất:

Tỉ lệ thuần chủng của mỗi cá thể =0,5 Lấy ngẫu nhiên 2 cá thể thì xác suất để cả 2 cá thể đều thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Bài 3: Xét phép lai Aaxaa thu được F1. Ở đời F1, lấy ngẫu nhiên 3 cá thể, xác suất để thu được 2 cá thể không thuần chủng là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Xác định tỉ lệ của cá thể không thuần chủng ở đời F1.

– Ở phép lai Aaxaa đời F1 có tỉ lệ kiểu gen là Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

– Đời F1 có tỉ lệ kiểu gen Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđennên cá thể không thuần chủng chiếm tỉ lệ Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen. Cá thể thuần chủng chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Bước 2: Tính xác suất:

Lấy ngẫu nhiên 3 cá thể, xác suất để 2 cá thể đều không thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Bài 4: Cho biết mỗi cặp gen quy định một cặp tính trạng, alen trội là trội hoàn toàn. Xét phép laiCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen được F1.

a. Lấy ngẫu nhiên 1 thành viên, xác suất để thu được thành viên thuần chủng là bao nhiêu ?
b. Trong số những thành viên có kiểu hình 4 tính trạng trội, lấy ngẫu nhiên 3 thành viên, xác suất để thu được 3 thành viên thuần chủng là bao nhiêu ?

Hướng dẫn giải

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

a. Xác suất để thu được thành viên thuần chủng :

Bước 1: Tính tỉ lệ cá thể thuần chủng ở đời F1:

– Chúng ta xét tỉ lệ thuần chủng ở đời con của từng cặp gen cha mẹ .

♂Aa x ♀Aa tạo ra đời con có tỉ lệ thuần chủng Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

♂Bb x ♀BB tạo ra đời con có tỉ lệ thuần chủng Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

♂Dd x ♀Dd tạo ra đời con có tỉ lệ thuần chủng Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

♂Ee x ♀EE tạo ra đời con có tỉ lệ thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

 Loại cá thể thuần chủng về cả 4 cặp gen chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2:Tỉ lệ thuần chủng làCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen nên khi lấy ngẫu nhiên 1 cá thể thì xác suất để thu được cá thể thuần chủng Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

b. Xác suất để 3 thành viên đều thuần chủng .

Bước 1: Trong các cá thể có kiểu hình trội, tỉ lệ cá thể thuần chủng là:

– Chúng ta xét tỉ lệ thuần chủng ở đời con của từng cặp gen cha mẹ .
♂ Aa x ♀ Aa tạo sinh ra con có kiểu hình trội gồm 2 kiểu gen là 1AA và 2A a .

 Tỉ lệ thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

♂ Bb x ♀ BB tạo sinh ra con có kiểu hình trội gồm 2 kiểu gen là 1BB và 1B b .

 Tỉ lệ thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

♂ Dd x ♀ Dd tạo sinh ra con có kiểu hình trội gồm 2 kiểu gen là 1DD và 2D d .

 Tỉ lệ thuần chủng Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

♂ Ee x ♀ EE tạo sinh ra con có kiểu hình trội gồm 2 kiểu gen là 1EE và 1E e .

 Tỉ lệ thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Loại cá thể thuần chủng về cả 4 tính trạng chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2:

Tỉ lệ thuần chủng là Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen nên khi lấy ngẫu nhiên 3 cá thể thì xác suất để thu được 3 cá thể thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Bài 5: Cho biết mỗi cặp gen quy định một cặp tính trạng, alen trội là trội hoàn toàn. Tiến hành phép laiCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen thu được F1. Lấy ngẫu nhiên 2 cá thể, xác suất để thu được 2 cá thể có kiểu hình mang 2 tính trội và 1 tính trạng lặn là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tỉ lệ cá thể có kiểu hình mang 3 tính trội và 1 tính trạng lặn:

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđensinh ra đời con có các kiểu hình chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen 

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđensinh ra đời con có các kiểu hình chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđensinh ra đời con có kiểu hình trội chiếm tỉ lệ 100% D-

Loại thành viên có kiểu hình mang 2 tính trội và 1 tính trạng lặn là những kiểu hình được kí hiệu là A-bbD – và aaB-D – .

– Kiểu hình A-bbD- chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

– Kiểu hình aaB-D- chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

 Loại cá thể có kiểu hình mang 2 tính trội và 1 tính trạng lặn chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2: Tính xác suất

Xác suất để thu được 2 cá thể có kiểu hình mang 2 tính trội và 1 tính trạng lặn làCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bài 6: Cho biết mỗi cặp gen quy định một cặp tính trạng, alen trội là trội hoàn toàn. Tiến hành phép lai Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđenthu được F1. Lấy ngẫu nhiên 2 cá thể ở F1, xác suất để trong 2 cá thể này có ít nhất 1 cá thể thuần chủng là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tỉ lệ cá thể thuần chủng:

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđensinh ra đời con có các kiểu gen 1AA, 1Aa. Trong đó kiểu gen đồng hợp chiếm tỉ lệ Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđensinh ra đời con có các kiểu gen 1Bb,1bb. Trong đó kiểu gen đồng hợp chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđensinh ra đời con có các kiểu gen 1DD, 1Dd. Trong đó kiểu gen đồng hợp chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Loại cá thể có kiểu gen đồng hợp về cả 3 cặp gen có tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

 Loại cá thể thuần chủng chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen ; Loại cá thể không thuẫn chủng chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen 

Bước 2: Tính xác suất

– Trong 2 cá thể, xác suất để không có cá thể nào thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

– Xác suất để có ít nhất 1 cá thể thuần chủng =1- xác suất để không có cá thể nào thuần chủngCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

3. Bài tập tính xác suất tìm số alen

Bài 1:  Ở phép lai Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđenthu được F1. Lấy ngẫu nhiên 2 cá thể F1. Xác suất để thu được 2 cá thể mà mỗi cá thể đều có 3 alen lặn và 3 alen trội là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tỉ lệ cá thể mang 3 alen lặn và 3 alen trội.

Ở phép lai Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen, đời bố mẹ có tổng số 6 cặp gen dị hợp.

Khi đời bố mẹ có 6 cặp gen dị hợp thì ở đời con, loại cá thể có 3 alen trội và 3 alen lặn chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2: Tính xác suất

Xác suất để cả 2 cá thể đều có 3 alen lặn và 3 alen trội là Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen.

Bài 2: Ở phép laiCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen thu được F1. Lấy ngẫu nhiên 3 cá thể F1. Xác suất để thu được 3 cá thể mà mỗi cá thể đều có 3 alen lặn và 5 alen trội là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tỉ lệ cá thể mang 3 alen lặn và 5 alen trội.

Ở phép laiCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen , đời bố mẹ có tổng số 5 cặp gen dị hợp.

Ở cặp genCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen thì đời con luôn có kiểu gen Ee (1 alen trội và 1 alen lặn). Như vậy, ở đời con nghiễm nhiên có 1 alen trội và 1 alen lặn nên bài toán trở thành ở phép lai Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen, cần tìm tỉ lệ của loại cá thể có alen trội ở đời con.

Khi đời bố mẹ có 5 cặp gen dị hợp thì ở đời con, loại cá thể có 4 alen trội và 3 alen lặn chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Bước 2: Tính xác suất

Xác suất để cả 3 cá thể đều có 3 alen lặn và 4 alen trội làCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Bài 3: Ở phép laiCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen thu được F1. Lấy ngẫu nhiên 3 cá thể F1. Xác suất để trong 3 cá thể đã lấy chỉ có đúng 1 cá thể có 5 alen trội là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Bước 1: Tỉ lệ cá thể mang 3 alen lặn và 5 alen trội.

Ở phép lai Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen, đời bố mẹ có tổng số 4 cặp gen dị hợp.

Ở cặp gen Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđenthì đời con luôn có kiểu gen EE (2 alen trội).

Ở cặp genCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen thì đời con luôn có ít nhất 1 alen trội

Như vậy, ở đời con nghiễm nhiên cộ 3 alen trội nên bài toán trở thành ở phép lai Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen, cần tìm tỉ lệ của loại cá thể có 5 alen trội ở đời con. Tương đương với loại cá thể có 2 alen trội ở đời con.

Khi đời bố mẹ có 4 cặp gen dị hợp thì ở đời con, loại cá thể có 2 alen trội chiếm tỉ lệ Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen. Loại cá thể không có 5 alen trội chiếm tỉ lệCách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen .

Bước 2: Tính xác suất

Xác suất để trong 3 cá thể, chỉ có 1 cá thể mang 5 alen trội là .

Cách giải bài tập xác suất trong quy luật di truyền – di truyền Menđen

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại khoahoc.vietjack.com

Source: https://mix166.vn
Category: Hỏi Đáp

Xổ số miền Bắc