Sinh 11 Bài 3: Thoát hơi nước

I. VAI TRÒ CỦA QUÁ TRÌNH THOÁT HƠI NƯỚC

Khoảng 98 % lượng nước mà rễ cây hấp thụ bị mất qua con đường thoát hơi nước. Chỉ có khoảng chừng 2 % lượng nước đi qua cây được sử dụng chuyển hóa vật chất, tạo chất hữu cơ cho khung hình .
– Vai trò của quy trình thoát hơi nước so với khung hình thực vật :
+ Thoát hơi nước giúp luân chuyển nước, những ion khoáng và những chất tan khác từ rễ đến mọi cơ quan của cây

   + Nhờ có thoát hơi nước, khí khổng mở ra cho khí CO2 khuếch tán vào lá cung cấp cho quá trình quang hợp.

+ Thoát hơi nước giúp hạ nhiệt độ của lá cây vào những ngày nắng nóng bảo vệ cho những quy trình sinh lý xảy ra thông thường .

II. THOÁT HƠI NƯỚC QUA LÁ

1. Lá là cơ quan thoát hơi nước

Lá có cấu trúc thích nghi với công dụng thoát hơi nước :
– Các tế bào biểu bì của lá tiết ra lớp phủ mặt phẳng lá gọi là lớp cutin. Mặt trên lá có lớp cutin dày, mặt dưới lá chứa nhiều khí khổng giúp lá giảm sự thoát hơi nước .

2. Hai con đường thoát hơi nước : qua khí khổng và qua cutin

Ở thực vật có hai con đường thoát hơi nước là con đường qua khí khổng và con đường qua mặt phẳng lớp cutin biểu bì lá. Thoát hơi nước qua khí khổng là hình thức thoát hơi nước đa phần, chiếm tới 90 % nước thoát ra, còn lượng nước thoát ra qua cutin là rất ít .
Thoát hơi nước qua khí khổng được điều tiết bởi chính sách đóng mở khí khổng .

Độ mở của khí khổng phụ thuộc vào hầu hết vào hàm lượng nước trong những tế bào khí khổng còn gọi là tế bào hạt đậu .
– Khi no nước, thành mỏng dính của tế bào khí khổng căng ra làm cho thành dày cong theo thành mỏng dính và khí khổng mở ra .

– Khi mất nước, thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng, khí khổng đóng lại.

Thoát hơi nước qua cutin trên biểu bì lá : lớp cutin càng dày, thoát hơi nước càng giảm và ngược lại .

III. CÁC TÁC NHÂN ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH THOÁT HƠI NƯỚC

Độ mở của khí khổng càng rộng, thoát hơi nước càng nhanh. Do vậy, những tác nhân tác động ảnh hưởng đến độ mở của khí khổng sẽ ảnh hưởng tác động đến sự thoát hơi nước
Những tác nhân hầu hết ảnh hưởng tác động đến quy trình thoát hơi nước là :
– Nước : Điều kiện cung ứng nước và nhiệt độ không khí tác động ảnh hưởng nhiều đến sự thoát hơi nước trải qua việc điều tiết độ mở của khí khổng
– Ánh sáng : Khí khổng mở khi cây được chiểu sáng. Độ mở của khí khổng tăng từ sáng đến trưa và nhỏ nhất lúc chiều tối. Ban đêm khí khổng vẫn hé mở .
– Nhiệt độ, gió và 1 số ít ion khoáng, … cũng ảnh hưởng tác động đến sự thoát hơi nước. Ví dụ, ion kali vào tế bào làm tăng lượng nước trong khí khổng, tăng độ mở của khí khổng dẫn đến thoát hơi nước .

IV. CÂN BẰNG NƯỚC VÀ TƯỚI TIÊU HỢP LÍ CHO CÂY TRỒNG

Cân bằng nước được tính bằng sự so sánh lượng nước do rễ hút vào ( A ) và lượng nước thoát ra ( B )
– Khi A = B, mô của cây đủ nước, cây tăng trưởng thông thường
– Khi A > B, mô của cây dư thừa nước, cây tăng trưởng thông thường

– Khi A < B, mất cần bằng nước, lá héo. Nếu lá héo lâu ngày, cây sẽ bị hư hại nên sự sinh trưởng của cây sẽ giảm.

Để bảo vệ cho cây sinh trưởng thông thường phải tưới nước phải chăng cho cây .
– Muốn vậy cần dựa vào đặc thù di truyền, pha sinh trưởng, tăng trưởng của giống và loài cây, đặc thù của đất và thời tiết
– Nhu cầu về nước của cây được chẩn đoán dựa trên những chỉ tiêu sinh lí như áp suất thẩm thấu, hàm lượng nước và sức hút nước của lá cây .

Source: https://mix166.vn
Category: Thuật Ngữ