Sự Tích Ông Táo Về Trời Và Phong Tục Việt
Mục lục bài viết
Sự Tích Ông Táo Về Trời Và Phong Tục Việt
Theo tục lệ cổ truyền của người Việt, cứ đến 23 tháng
Chạp hàng năm, mọi nhà đều làm lễ để tiễn Táo quân lên chầu trời. Thế nhưng, mấy
ai biết được vì sao lại có ngày này.
Sự
tích ông Táo
Theo
truyền thuyết, ngày xưa có hai vợ chồng nghèo vì mâu thuẫn trong cuộc sống nên
phải bỏ nhau. Không lâu sau đó, người vợ lấy chồng mới, còn người chồng cũ vẫn ở
vậy và sống nghèo khó.
Trong
một lần đi xin ăn, tình cờ người chồng gặp lại người vợ cũ và được hậu đãi.
Đúng lúc đó, người chồng mới về bắt gặp và sinh lòng nghi ngờ. Người vợ uất ức
đâm đầu vào đống lửa chết, người chồng cũ cảm thương chết theo. Người chồng sau
cũng nhảy vào lửa chết.
Ngọc
Hoàng cảm kích phong cho ba người làm Táo quân – Vua Bếp. Vào ngày 23 tháng
Chạp hàng năm, các gia đình thường mua hai mũ ông, một mũ bà và ba con cá chép
để cúng với quan niệm rằng, Táo quân cưỡi cá chép về chầu trời, tâu với Ngọc
hoàng mọi việc trong năm, cầu may mắn.
Truyền
thuyết này gồm nhiều dị bản, nhưng có cốt truyện chung như vậy.
Vua
Bếp theo tục cổ truyền Việt Nam
Theo
tục cổ truyền của người Việt thì Táo quân gồm hai ông và một bà, tượng trưng là
3 cỗ “đầu rau” hay “chiếc kiềng 3 chân” ở nơi nhà bếp của
người Việt ngày xưa.
Táo
quân còn gọi là Táo Công, là vị thần bảo vệ nơi gia đình cư ngụ và thường được
thờ ở nơi nhà bếp, cho nên còn được gọi là Vua Bếp. Vị Táo quân quanh năm chỉ ở
trong bếp, biết hết mọi chuyện trong nhà. Cho nên để Vua Bếp “phù
trợ” được nhiều điều may mắn trong năm mới, người ta thường làm lễ tiễn
đưa ông Táo về chầu ông Trời rất trọng thể.
Vào
ngày 23 tháng Chạp, Táo quân sẽ cưỡi cá chép lên thiên đình để báo cáo mọi việc
lớn nhỏ trong nhà của gia chủ với Ngọc Hoàng Thượng đế (hay ông Trời). Cho đến
đêm Giao thừa Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp
lửa.
Người
dân Việt từ ngày xưa đã ngưỡng mộ lòng chung thủy của Ông Táo và thờ cúng Ông
Táo với hi vọng Táo Quân sẽ giúp họ giữ “bếp lửa” trong gia đình luôn nồng ấm
và hạnh phúc.
Lễ
cúng thường diễn ra trước 12h trưa. Cúng xong, người ta sẽ hóa vàng đồ lễ, nếu
có cá sống thì sẽ đem thả xuống sông, hồ, biển hay giếng nước, tùy theo khu vực
họ sinh sống.
Lễ
vật cúng ông Táo
Lễ
vật cúng Táo công gồm có: Mũ ông Công ba cỗ hay ba chiếc (hai mũ đàn ông và một
mũ đàn bà). Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn, mũ dành cho Táo bà
không có cánh chuồn.
Những
mũ này được trang sức với các gương nhỏ hình tròn lóng lánh và những dây kim
tuyến màu sắc sặc sỡ. Để giản tiện, cũng có khi người ta chỉ cúng tượng trưng
một cỗ mũ ông Công (có hai cánh chuồn) lại kèm theo một chiếc áo và một đôi hia
bằng giấy.
Màu
sắc của mũ, áo hay hia ông Công thay đổi hàng năm theo ngũ hành. (Ví dụ: Năm
hành kim thì dùng màu vàng. Năm hành mộc thì dùng màu trắng. Năm hành thủy thì
dùng màu xanh. Năm hành hỏa thì dùng màu đỏ. Năm hành thổ thì dùng màu đen).
Những
đồ “vàng mã” này (mũ, áo, hia, và một số vàng thoi bằng giấy) sẽ được
đốt đi sau lễ cúng ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp cùng với bài vị cũ. Sau đó
người ta lập bài vị mới cho Táo công.
Theo
tục xưa, nhà nào có trẻ con, người ta còn cúng Táo quân một con gà luộc. Gà
luộc này phải thuộc loại gà trống mới tập gáy (tức gà mới lớn) để ngụ ý nhờ Táo
quân xin với Ngọc Hoàng Thượng Đế cho đứa trẻ sau này lớn lên có nhiều nghị lực
và sinh khí hiên ngang.
Ngoài
ra, để Táo ông và Táo bà có phương tiện về chầu trời, ở miền Bắc người ta còn
cúng 3 con cá chép còn sống thả trong chậu nước, ngụ ý cá sẽ biến thành Rồng
đưa ông Táo về trời. Cá chép này sẽ được “phóng sinh” (thả ra ao hồ
hay ra sông) sau khi cúng.
Ở
miền Trung, người ta cúng một con ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Còn ở
miền Nam thì giản dị hơn, chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy là đủ.
Tùy
theo từng gia cảnh, ngoài các lễ vật chính kể trên, người ta hoặc làm lễ mặn
(với xôi gà, chân giò luộc, các món nấu nấm, măng…) hay lễ chay (với trầu
cau, hoa, quả, giấy vàng, giấy bạc…) để tiễn Táo Công về trời.
Quý khách có nhu cầu về tour vui lòng để lại thông tin bên dưới. Go Travel sẽ liên hệ lại trong thời gian sớm nhất.
Tác giả:Hà Lâm
Theo nguồn:Báo Pháp Luật, ảnh internet
Bình luận
/
5
trong
Đánh giá
