6 cặp phạm trù triết học của triết học Mác

6 cặp phạm trù triết học là gì?

Trước khi tìm hiểu và khám phá về 6 phạm trù triết học, tất cả chúng ta cùng điểm qua định nghĩa về phạm trù và phạm trù triết học .
Phạm trù là khái niệm phản ánh những thuộc tính, mối liên hệ cơ bản và chung nhất của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ thuộc những nghành nghề dịch vụ khác nhau .

Phạm trù triết học là khái niệm rộng nhất, chung nhất phản ánh các mặt, các mối liên hệ với bản chất của sự vật, hiện tượng trong tự nhiên xã hội và trong tư duy.

Phạm trù triết học có những đặc thù sau :

• Tính biện chứng: Được biểu lộ ở nội dung mà phạm trù phản ánh luôn tăng trưởng, hoạt động nên phạm trù cũng hoạt động, đổi khác liên tục, không đứng im. Phạm trù hoàn toàn có thể chuyển hóa lẫn nhau .

Tính biện chứng của hiện tượng kỳ lạ hay sự vật mà phạm trù phản ánh pháp luật biện chứng của phạm trù. Điều này cho thấy tất cả chúng ta cần sử dụng, vận dụng phạm trù rất là linh động, mềm dẻo, biện chứng và uyển chuyển .

• Tính khách quan: Mặc dù phạm trù chính là tác dụng của sự tư duy, tuy nhiên nội dung mà những phạm phù phản ánh lại là khách quan do thiện thực khách quan mà phạm trù phản ánh quy dinh. Có thể lý giải rộng hơn là phạm trù khách quan về cơ sở, về nguồn gốc, về nội dung, còn hình thức bộc lộ là phản ánh chủ quan của phạm trù .

6 cặp phạm trù triết học phổ biến

• Cặp phạm trù cái chung và cái riêng

Cái chung là phạm trù triết học chỉ ra những thuộc tính, những mặt giống nhau và được lặp lại trong cái riêng khác .
Phạm trù cái riêng chỉ ra một hiện tượng kỳ lạ, một sự vật, một mạng lưới hệ thống hay một quy trình mà sự vật tạo thành chỉnh thể độc lập với những cái riêng khác .
Cái chung chỉ sống sót ở trong cái riêng, trải qua cái riêng để biểu lộ sự sống sót của mình .
Ví dụ : Mỗi người là một thể thực riêng không liên quan gì đến nhau, bên trong mỗi người đều có điểm chung như có đầu óc để quan sát và điều khiển và tinh chỉnh hành vi của mình. Có trái tim để cảm nhận quốc tế xung quanh .

• Cặp phạm trù nguyên do và tác dụng

Nguyên nhân là phạm trù được dùng để chỉ ảnh hưởng tác động qua lại giữa những bộ phận, những mặt và những thuộc tính trong một sự vật hoặc giữa những sự vật với nhau gây nên những biến hóa nhất định .
Kết quả là phạm trù chỉ ra những biến hóa đã Open do phạm trù nguyên do tạo ra .

Nguyên nhân sẽ sinh ra kết quả nên nguyên nhân có trước, kết quả có sau và nguyên nhân như thế nào thì sẽ sinh ra kết quả tương tự như thế đó.

Ví dụ : Gieo gió ắt sẽ gặp bảo, thao tác phạm pháp sự ác đến ngay, ở hậu gặp hậu ở bạc gặp bạc .

• Cặp phạm trù tất yếu và ngẫu nhiên

Phạm trù tất yếu sẽ vạch ra đường đi cho mình qua rất nhiều cái ngẫu nhiên, tất yếu sẽ lao lý cái ngẫu nhiên đồng thời ngẫu nhiên sẽ bổ trợ cho tất yếu. Do đó trong thực thế mọi việc đều phải địa thế căn cứ vào tất yếu chứ không địa thế căn cứ vào phạm trù ngẫu nhiên, nhưng cũng không được bỏ quá ngẫu nhiên, không được tách rời tất yếu ra khỏi ngẫu nhiên .
Ví dụ : Để đạt được kết quá nhất trong việc học tập thì cần siêng năng, chịu khó là điều tất yếu, tuy nhiên tới ngày thi thì mắc yếu tố sức khỏe thể chất nên làm bài thi hiệu quả thấp là điều ngẫu nhiên .
Để đạt được hiệu quả tốt trong học tập thì chịu khó, siêng năng học tập là điều tất yếu, nhưng nhưng đến ngày thi thì bị yếu tố về sức khỏe thể chất làm tác dụng thi thấp là điều ngẫu nhiên .

• Cặp phạm trù nội dung và hình thức

Cặp phạm trù này luôn có mối liên hệ thống nhất và gắn bó ngặt nghèo với nhau. Không có một hình thức nào không có nội dung, cũng như không một nội dung nào lại không chứa hình thức. Phạm trù nội dung quyết định hành động hình thức, đồng thời hình thức ảnh hưởng tác động ngược lại với nội dung. Hình thức tương thích thôi thúc nội dung tăng trưởng tốt hơn và ngược lại .
Ví dụ : Nội dung trong một cuốn sách như thế nào sẽ quyết định hành động phải làm bìa như thế đó, nếu nội dung buồn mà lại có cách sắp xếp tiêu đề và màu bìa là gam màu vui nhộn thì sẽ rất phản cảm, người đọc sẽ không khi nào quyết định hành động đọc cuốn sách đó .

• Cặp phạm trù thực chất và hiện tượng kỳ lạ

Bản chất là phạm trù chỉ ra tổng hợp những mặt cũng như những mối liên hệ tương đối không thay đổi trong sự vật, thực chất pháp luật sự tăng trưởng và hoạt động của sự vật đó .
Hiện tượng là phạm trù chỉ ra biểu lộ bên ngoài của thực chất .
Hiện tượng là biểu lộ của một thực chất và thực chất khi nào cũng biểu lộ ra thành những hiện tượng kỳ lạ nhất định. Bản chất quyết định hành động tới hiện tượng kỳ lạ, thực chất thế nào thì hiện tượng kỳ lạ sẽ thế đó .

Ví dụ: Nước có bản chất là lỏng thì sẽ thể hiện ra bằng hiện tượng.

• Cặp phạm trù năng lực và hiện thực

Phạm trù năng lực và hiện thực luôn sống sót thống nhất, luôn chuyên hóa và không tách rời nhau. Khả năng khi ở trong điều kiện kèm theo nhất định sẽ biến thành hiện thực. Do đó, trong việc nhận thức về thực tiễn cần dựa vào hiện thực. Để năng lực biến thành hiện thực, con người cần phát huy tối đa tính dữ thế chủ động của mình trong nhận thức và thực tiễn .
Ví dụ : Trước mắt là bút, giấy và thước kẻ là hiện thực thì năng lực hoàn toàn có thể tạo ra được một hộp đựng quà .
Chắc hẳn qua thông tin về 6 cặp phạm trù triết học trên bạn đọc đã hoàn toàn có thể nắm rõ được quan điểm triết học Mác – Lênin về mối quan hệ biện chứng giữa những cặp phạm trù, ý nghĩa phương pháp luận được rút ra khi nghiên cứu và điều tra những phạm trù này

Source: https://mix166.vn
Category: Thuật Ngữ